Wandelen buiten de binnenstad van Almere | Weerwaterpad

Route: Weerwaterpad uit Wandelen buiten de binnenstad van Almere van Mari Smits
Afstand: 12 km
Start: parkeerplaats Fellinilaan Almere
Eind: parkeerplaats Fellinilaan Almere

Met een vriendin heb ik afgesproken om bij te praten. We besluiten dit te doen op een voor ons beide onbekende plek: Almere. Althans, ik ken de randen van Almere van het Pionierspad. Het Museumbos, de Kemphaan en de vele parken verraste me toen. Maar echt in de stad zelf ben ik nooit geweest. We kiezen voor het Weerwaterpad uit de wandelgids Wandelen buiten de binnenstad van Almere van Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig dat een rondje doet rondom het Weerwater en daarnaast allerlei architectonisch interessante wijken en gebouwen meepakt.

We spreken af op een parkeerplaats in de Filmwijk, omdat we allebei met de auto komen en we hier gratis kunnen parkeren. De wandeling start officieel bij station Almere. We lopen het rondje met de klok mee en beginnen dus met zicht op het Weerwater en de A6. Het Weerwater is een kunstmatig meer in Almere Stad. De naam is goed gekozen. Eerst was hier water – tot niet heel lang geleden was dit de zeebodem – daarna werd het drooggelegd en nu is er weer water. Op het Weerwater staan witte koppen. De wind trekt aardig aan. Er is vandaag harde wind, buien maar ook zon voorspeld. Dat is voor de foto’s een goede combi. Ik zie al dreigende luchten voor me met een door de zon uitgelicht gebouw. En zolang we zelf niet wegwaaien…

Weerwater

Ik ken het Weerwater van de gelijknamige roman (2015) van Renate Dorrestein. Ze schreef een dystopie, waarin de wereld vergaat en alleen Almere blijft bestaan. Het kasteel van Almere speelt een belangrijke rol in dit boek. Het pad brengt ons langs het bewuste kasteel. Het ziet er vervallen uit. Ooit bedoeld als trouwlocatie in 2000, kwam het project al na twee jaar in financiële problemen. Er kwamen verschillende plannen voor een nieuwe bestemming, maar niks heeft het gehaald. Nu is het een moderne ruïne. Zeker met die donkere luchten is het niet moeilijk om de sfeer uit het boek weer op te roepen.

Kasteel Almere

Wat volgt is een pad door een groen park waar mannen met busjes iets (geen idee wat) aan het doen zijn bij het water. Later horen we een harde knal uit die richting komen. We zijn maar niet teruggegaan om te kijken of iedereen nog leefde of al zijn ledematen nog had. Het Vliegerpark oogt vriendelijker met een schommel aan een boomtak en de wens van de buurt om dit het schoonste en mooiste park van Almere te maken.

En dan is het na al die natuur toch echt tijd voor kunst. Op het overwoekerde terrein van de Floriade, waar bordjes nog planten aanwijzen die er niet meer zijn, lopen we langs twee immense wuivende gestaltes. Dit is het kunstwerk ‘Beehold’ van Florentijn Hofman. De 12 meter hoge personen bestaan uit cortenstalen bijen en beelden daarmee de kwetsbaarheid van insecten uit in deze tijd van klimaatverandering. Ze staan voor een hoog kleurig gebouw: Flores. Op de gevel staan 1800 planten en bomen uit het beplantingsplan van de Floriade uitgebeeld. Ervoor liggen twee smeltende ijsjes. Een kleurig geheel op een plek waar hoge verwachtingen wederom veranderden in een financieel debacle.

Beehold
Flores

Ernaast is in een rond gebouw Kunstmuseum M. gevestigd. Allerlei mensen zijn er druk in de weer met een familiefestival dat op het punt van beginnen staat. “Maar”, zegt een van de medewerkers, “jullie kunnen gerust naar binnen voor een kopje koffie, er zijn nog geen festivalgangers.” Dat laten we ons geen tweede keer zeggen en even later zitten we met een cappuccino in het zonnetje op een turquoise stoel op het roze terras waar een geluidsinstallatie wordt opgebouwd.

Kunstmuseum M.

We vervolgen onze wandeling door het bijzondere wijkje de Fantasie, waar in 1982 deelnemers aan een prijsvraag hun eigen huis mochten bouwen zonder regels of voorschriften (en zonder fundering). De huizen zouden vijf jaar blijven staan. Het werd echter zo’n succes, voor zowel de bewoners als het publiek, dat tijdelijk permanent werd. We maken er een rondje en zien de meest bijzondere huizen. Dat kan gewoon in Almere.

De Fantasie

Langs het Weerwater lopen we naar het ruim opgezette centrum van de stad. We zien de skyline met indrukwekkende gebouwen steeds dichterbij komen. Het zonnetje schijnt volop, de bomen zijn getooid in fris lentegroen, stelletjes, gezinnen en hondenuitlaters passeren. Het is een mooie boulevard zo langs het water.

Langs bijzondere gebouwen lopen we het centrum in. The wave lijkt echt te golven, ik vraag me af hoe de muren er binnen uit zien. Over de Esplanade, een uitgestrekt en zeer winderig plein, lopen we naar het Forum. In een eettentje uit de wind strijken we neer voor de lunch.

The Wave

We verlaten het centrum dat opvallende hoogteverschillen kent. Je zou hier maar met een rolstoel of rollator omlaag of omhoog moeten. Dit is onverwacht hier in de platte polder. Via de Cinemadreef gaan we de filmwijk in met wederom opvallende gebouwen. Een gezondheidscentrum heeft de vorm van een rond paars minikasteel. Ook andere huizen hebben onalledaagse vormen en kleuren.

In de Filmwijk

En dan komt de auto weer in zicht en we sluiten een verrassende wandeling af. Almere heeft over het algemeen geen positieve connotatie bij mensen. Ook ik was hierop geen uitzondering. Mari Smits wilde met de wandelgids Wandelen buiten de binnenstad van Almere ‘het imago van ingedutte slaapstad logenstraffen’. Dat is gelukt! Na deze wandeling is mijn beeld van Almere compleet veranderd. Wat een leuke stad. Hier kom ik nog eens terug. Al is het alleen maar voor de vele musea die we nu links hebben laten liggen. En ik sluit niet uit dat ik dan ook een andere wandeling uit het wandelboekje loop.

Pionierspad etappe 11: De Kemphaan – Muiden

Route: Pionierspad
Afstand: 24 km
Start: Bushalte De Kemphaan Almere
Eind: P+R Muiden

In 2019 is het Pionierspad van Steenwijk naar Muiden vernieuwd. De Lange Afstandswandeling van 217 kilometer volgt het spoor van de pioniers in de polder. Je loopt dwars door Flevoland over de voormalige zeebodem. De LAW gaat door polderlandschappen en (nieuwe) natuurgebieden. Het Pionierspad vormt samen met het Friese Woudenpad en het Floris V-pad, het Diagonaalpad. De naam zegt het al, het pad loopt diagonaal door Nederland van de noordoosthoek naar het zuidwesten. Er is op dit moment geen wandelboekje van deze (vernieuwde) route verkrijgbaar. Op wandelnet.nl vind je wandelkaarten en de GPX-bestanden.

In maart wilden we de drie laatste etappes van het Pionierspad lopen. Slecht weer gooide roet in het eten en we liepen er twee. De laatste etappe lag al een paar maanden te lonken en op een mooie doordeweekse junidag geven we toe. We parkeren de auto op de P+R Muiden en nemen de bus naar De Kemphaan in Almere.

Het is zonnig weer en niet te warm op deze allerlaatste Pionierspad etappe. Mooi wandelweer dus. Vanaf de bushalte De Kemphaan doorkruisen we het zuiden van Almere, vrijwel alleen via parken. We lopen door het Vliegerbos, het Beginbos maar ook het Vroege Vogelbos. Wat opvalt is dat overal meters hoge bereklauw groeit. Het is een bos op zich. Hier en daar is geprobeerd het weg te halen maar de eerste plantjes steken alweer de kop op. Een bankje is ten prooi gevallen en ook een omgevallen boom. Toen we in maart door het Almeerderhout liepen, is ons dit helemaal niet opgevallen. Maar dat was waarschijnlijk ook niet de goede tijd van het jaar.

Waar de parken niet in elkaar overgaan, overbruggen we de afstand over een stuk industrieterrein of langs een volkstuintjescomplex. Het is tamelijk rustig in de parken, dat zal in het weekend wel anders zijn. We komen nu voornamelijk hondenuitlaters en fietsers tegen. En veel laagvliegende vliegtuigen. Om de haverklap vliegt er een exemplaar richting Schiphol. Je went er vast aan als je hier woont, maar het bleef ons opvallen. Gedurende de hele etappe, dus ook in Muiderberg en Muiden, kwamen regelmatig lawaaiige schaduwen overvliegen.

Het laatste Almeerse park voor de brug naar Noord-Holland is het Kromslootpark. Het doet veel meer aan een natuurgebied denken dan aan een park. Te midden van moerasgebied met vlieren en wilgen, lopen over kleine paadjes Engelse schapen rond. Ze zijn niet onder de indruk van ons als wandelaars en blijven rustig staan. Een vogelaar met grote lens loopt voorbij en ook wij zien en horen veel vogels in het gebied. We komen uit bij de dijk van het Gooimeer en zien in de verte de Hollandse Brug naar Noord-Holland al liggen.

In het Kromslootpark

We lopen langs het Gooimeer naar de brug en samen met een hoop fietsers in alle soorten en maten, scooters en natuurlijk de auto’s op de naastgelegen A6, steken we het water over. Op deze plek gaat het Gooimeer over in het IJmeer.

Gooimeer

We slaan af naar Muiderberg en lopen bijna tot aan Muiden vlak langs het IJmeer over een grasdijk. Het water ligt er mooi bij met dit weer. Zeilboten varen voorbij, surfers (wind en kite) maken dankbaar gebruik van de wind en in de strandtent bij Muiderberg is het gezellig druk.

Halverwege Muiderberg herkennen we het pad. Hier liepen we begin 2018 ook met het Westerborkpad. Toen was de grond erg modderig, nu zorgt de droogte voor de nodige scheuren in de bodem. Het valt ons op dat er langs de dijk meerdere kleine strandjes zijn, dat herinneren we ons niet van de vorige keer. Wel zien we net als toen Pampus duidelijk liggen. Als het Muiderslot in zicht komt, zien we ook de tankversperring, opgeworpen tijdens de mobilisatie in 1939–1940. Puntige stalen palen in beton wijzen naar het oosten en moesten de vijand tegenhouden.

Tankversperring met aan de horizon het Muiderslot

Bij Muiden leidt het Pionierspad ons langs het Muiderslot. Het kasteel uit de 13e eeuw, waar Floris V gevangen heeft gezeten en – vier eeuwen later – dichter en toneelschrijver P.C. Hooft heeft gewoond. We lopen over de wallen en krijgen een mooi inkijkje in de tuinen. In het oude plaatsje zelf nemen we bij hetzelfde tentje als vijf jaar geleden cappuccino met appeltaart. Alleen dan op het terras met uitzicht op de gracht, in plaats van binnen in het eeuwenoude pand. Er valt namelijk wat te vieren: het Pionierspad is volbracht!

Muiderslot

Toen we begonnen aan het pad waren we benieuwd naar Flevoland, we kenden de provincie niet als wandelgebied. Ik verwachtte lange rechte polderwegen. Inmiddels is ons beeld helemaal bijgesteld. De lange rechte wegen waren er zeker, maar we ontdekten ook veel historie (Schokland, Waterloopbos) en natuur zoals het Horsterwold, het grootste loofbos van West-Europa en de Oostvaardersplassen. Daarnaast werden we verrast door het groen en de (landschaps)kunst in Almere en uiteraard de vele kleine onverharde paadjes die Flevoland ook kent. Dit pad heeft mijn beeld van Flevoland helemaal veranderd. Dus ben je toe aan iets anders? Overweeg dan eens het Pionierspad.

Benieuwd naar de andere etappes van het Pionierspad? Kijk dan hier.

Pionierspad etappe 10: De Eemhof – De Kemphaan

Route: Pionierspad
Afstand: 21 km
Start: TOP Eemhof Zeewolde
Eind: Bushalte De Kemphaan Almere

In 2019 is het Pionierspad van Steenwijk naar Muiden vernieuwd. De Lange Afstandswandeling van 217 kilometer volgt het spoor van de pioniers in de polder. Je loopt dwars door Flevoland over de voormalige zeebodem. De LAW gaat door polderlandschappen en (nieuwe) natuurgebieden. Het Pionierspad vormt samen met het Friese Woudenpad en het Floris V-pad, het Diagonaalpad. De naam zegt het al, het pad loopt diagonaal door Nederland van de noordoosthoek naar het zuidwesten. Er is op dit moment geen wandelboekje van deze (vernieuwde) route verkrijgbaar. Op wandelnet.nl vind je wandelkaarten en de GPX-bestanden.

We hebben een weekend gepland om het Pionierspad te lopen. Eerder liepen we al etappe 9. De voorspelling voor vandaag is niet geweldig. Een regenfront zou over het zuiden van Flevoland liggen, precies waar onze etappe van vandaag loopt. Verschillende weerapps zeggen echter wat anders. Wij wagen de gok en dat pakt goed uit. We lopen net aan de goede kant van het front en houden het op wat gespetter na droog. Dat is maar goed ook, de etappe van vandaag kent veel open stukken.

We zetten de auto bij De Kemphaan neer en nemen daar de bus naar De Eemhof. Via het modderige bospad dat we tijdens etappe 9 tegen wil en dank namen om maar weer bij het park en onze auto uit te komen, pikken we de route op. We volgen enkele kilometers een lang recht modderig graspad langs een sloot en ettelijke windmolens. Zo kennen we Flevoland weer. Het regent een beetje maar het zet gelukkig niet door.

Over fietspaden door weilanden komen we bij de scheiding van het Eem- en Gooimeer uit. De windmolens langs de weg staan stil en eentje mist het bovenste gedeelte. Aan het einde van deze etappe begrijpen we van een medewerker van Stadsbrouwerij de Kemphaan, waar mijn medewandelaar een paar dik verdiende flesjes bier koopt, dat dit de eerste generatie windmolens is hier in de polder. Eentje is begin dit jaar afgebroken, waarna de rest stil is gezet. Gelukkig zijn er geen gewonden gevallen.

Wij hebben bij het Eemmeer zo`n tien kilometer afgelegd en vinden het tijd voor koffie. Bij gebrek aan bankjes maken we nu gebruik van een betonblok dat aan een legosteen doet denken. De koffie smaakt er niet minder om. Langs het Gooimeer vervolgen we onze weg.

Gooimeer

Dan buigen we af naar het Cirkelbos in het Almeerderhout. Dit bos heet zo vanwege de zeven cirkelvormige beukenlanen. In het Cirkelbos bevindt zich het Museumbos. Zeven kunstenaars hebben zich hier uitgeleefd op het grensvlak van kunst, cultuur en natuur. Een ontzettend leuk idee. De route loopt langs alle zeven kunstwerken. De wandelaars die we tegenkwamen op etappe 9 vertelden dat ze de kunstwerken bij Almere zeer de moeite waard vonden. Ik denk dat ze op deze kunstwerken doelden. Ik ben het helemaal met ze eens.

Zo is er ‘In eenzaamheid’ van Birthe Leemeijer. Een pad dat steeds smaller wordt, loopt naar een muurtje met een deurtje van een meter hoog. Als je door het deurtje gaat, het van binnen afsluit dan heb je het bos voor je alleen. Uiteraard proberen we dit even uit.

In eenzaamheid
In eenzaamheid

Ook ‘Tempo’ van Boto van der Meulen maakt indruk. Vanaf 1984, het startjaar van de gemeente Almere, wordt er elk jaar een lindeboom geplant, een eeuw lang. Onder elk boom ligt een fles begraven met een boodschap voor de toekomst. Over honderd jaar wordt de oudste boom omgehakt en de fles geopend. De boom van 2023 moet nog worden geplant zo te zien.

Tempo, de eerste boom uit 1984
Tempo, de boom uit 2023 mist nog

We lunchen naast Almere Boven, een berg gemaakt van grond van de Grondbank van allerlei projecten uit de regio. Ook de andere kunstwerken zijn zeker een bezoekje waard, mocht je een keer in de buurt zijn.

Almere Boven

We verlaten het – overigens zeer rustige – Museumbos. Langs de Hoge Vaart en de voormalige vuilstort Braambergen (met MTB-pad) lopen we naar Landgoed de Kemphaan waar o.a. Stichting AAP zit, een klimbos is, een dierenpark en dus een Stadsbrouwerij. In het pannenkoekrestaurant drinken we nog een kop koffie om deze bijna droge, afwisselende en interessante etappe af te sluiten. Er rest ons nog één etappe naar Muiden. Hopelijk kunnen we dit jaar het Pionierspad afronden.

Stadsbrouwerij de Kemphaan

Benieuwd naar de andere etappes van het Pionierspad? Kijk dan hier.

Pionierspad etappe 9: Zeewolde – De Eemhof

Route: Pionierspad
Afstand: 26 km
Start: Bushalte Kastanjelaan Zeewolde
Eind: TOP Eemhof Zeewolde

In 2019 is het Pionierspad van Steenwijk naar Muiden vernieuwd. De Lange Afstandswandeling van 217 kilometer volgt het spoor van de pioniers in de polder. Je loopt dwars door Flevoland over de voormalige zeebodem. De LAW gaat door polderlandschappen en (nieuwe) natuurgebieden. Het Pionierspad vormt samen met het Friese Woudenpad en het Floris V-pad, het Diagonaalpad. De naam zegt het al, het pad loopt diagonaal door Nederland van de noordoosthoek naar het zuidwesten. Er is op dit moment geen wandelboekje van deze (vernieuwde) route verkrijgbaar. Op wandelnet.nl vind je wandelkaarten en de GPX-bestanden.

We hebben een weekend gepland om het Pionierspad te lopen. De voorspellingen zijn niet geweldig, maar als we met de eerste etappe beginnen, schijnt de zon. Een goed begin! We zetten onze auto op de TOP aan de rand van het Eemmeer bij Center Parcs De Eemhof en wandelen in tien minuten naar de bushalte. In Zeewolde stappen we uit de bus, lopen naar het water (Wolderwijd) om bij restaurant Fika eerst een cappuccino te drinken. Hier zijn we naar een auto- en busrit wel aan toe. Het uitzicht over het strand en het water is niet verkeerd.

Het Wolderwijd bij Zeewolde

Na de koffie pakken we de route op. We lopen langs het pontje dat naar Strand Horst, aan de overkant van het water, vaart en duiken dan via een basisschool het Horsterwold in. Het is niet druk in het bos, we zien nauwelijks mensen. Over brede en af en toe modderige bospaden wandelen we ettelijke kilometers. De sleedoorns staan in bloei, net als vorig jaar tijdens de zesde etappe naar Lelystad. We zien opvallend veel jageruitkijktorens. Zou hier veel gejaagd worden? Op een van de weinige bankjes die we tegenkomen, eten we onze lunch met uitzicht op een watertje met veel eenden.

We komen meerdere uitkijktorens tegen voor jagers

Het wordt pas echt mooi in De Stille Kern, die zijn naam eer aan doet. Niet alleen is het er stil, borden maken de wandelaar erop attent dat er ook vaak geen telefoonontvangst is. Dat maakt het nog stiller. Het is aardig nat in het gebied. Het meer is buiten zijn oevers getreden en hele rijen bomen staan met hun wortels in het water. Het pad staat gelukkig net niet onder water, hoewel we af en toe wel goed moeten kijken waar we onze voeten neerzetten in de dikke laag modder.

In De Stille Kern

Hier komen we ook de eerste echte wandelaars tegen. De twee oudere vrouwen blijken ook het Pionierspad te lopen. Ze zagen ons vanochtend bij de bushalte bij De Eemhof waar wij instapten en zij uitstapten. Ze lopen het pad in tegenovergestelde richting en zijn gestart in Muiden. Tot nu toe zijn ze enthousiast. Ook wij vertellen enthousiast over onze afgelegde etappes. Leuk om mede-Pionierspad wandelaars tegen te komen.

De Stille Kern

Na De Stille Kern merken we goed dat het flink waait, vooral langs het Nulder- en later Nijkerkernauw. Desalniettemin vinden we een bankje voor een kopje thee in de luwte. Na een camping met een aantal alternatieve kampeermiddelen zoals een jurt en een tipi lopen we over een plankenpad dat niet overbodig is, ook hier staan veel bomen in het water.

Plankenpad
Nijkerkernauw

Dan komen we in de buurt van De Eemhof. We naderen het park vanaf de oostkant en onze auto staat aan de zuidkant. Helaas is een simpel doorsteekje van oost naar zuid er niet bij. Het park heeft maar één ingang en er loopt geen pad omheen aan deze kant. We moeten helemaal tegen de klok in om het park lopen en komen na enkele modderige bospaden weer bij de bushalte uit waar we vanmorgen de bus namen.

In het bos bij De Eemhof

Het is inmiddels een stuk drukker op het parkterrein. Rijen auto’s staan te wachten voor de slagbomen, medewerkers in golfkarretjes rijden af en aan. Niks voor mij deze massale toeristenbestemmingen. Ik ben blij als we tien minuten later en 26 km verder (door de omweg op het laatst en ons uitstapje in Zeewolde naar het koffietentje lopen we wat meer kilometers dan de 20 die er eigenlijk voor staan) weer bij de auto zijn. Op naar onze Airbnb.

Benieuwd naar de andere etappes van het Pionierspad? Kijk dan hier.

2022 | Terugblik op mijn wandeljaar

Trage Tocht Nijeberkoop

Ook in 2022 heb ik veel delen van Nederland al wandelend gezien. Naast de rondwandelingen op Klompenpaden, Groene Wissels, Trage Tochten en Knapzakroutes, liep ik weer eens een wandeling uit een wandelboekje van Gegarandeerd Onregelmatig, rondde een Streekpad af, begon een nieuwe LAW en een bijzonder lange afstandspad langs een Fries riviertje en liep verder op de resterende LAW’s en Streekpaden waaraan ik al eerder was begonnen. Lees hieronder alles over mijn wandeljaar.

Streekpad en wandelnetwerkpad

Noardlike Fryske Wâlden Streekpad aan de Leien

Eind vorig jaar schreef ik dat ik het Noardlike Fryske Wâlden Streekpad wellicht zou uitlopen dit jaar. Dat is gelukt. Met een lange pauze vanwege het broedseizoen hebben we in oktober de laatste etappe van dit mooie pad gewandeld.

Ook zijn we dit jaar begonnen met het Koningspad XL dat het Friese riviertje het Koningsdiep volgt. We hebben er inmiddels negen etappes op zitten. Voor dit pad volg je de markering van het wandelnetwerk. Het voert ons door allerlei ons onbekende streken van Friesland. Het boekje staat boordevol informatie over de geschiedenis en de omgeving waardoor je op een andere manier om je heen kijkt. De etappes zijn niet allemaal even mooi en gaan vaak over verharde paden.

LAW’s

Pionierspad

Met het Pionierspad hebben we dit jaar drie etappes afgetikt en zijn nu in Zeewolde aangekomen. Met nog drie etappes te gaan tot aan het eindpunt Muiden moeten we dit pad in 2023 toch wel af kunnen ronden. Waarschijnlijk in een wandelweekend zoals we dit jaar deden.

Met het Marskramerpad zijn we weer een stukje dichter bij Scheveningen gekomen. In augustus wandelden een vriendin en ik in twee etappes vanaf de Veluwe de Gelderse Vallei in. In 2023 komt Amersfoort in zicht en wie weet wat nog meer.

Van het wandelen over het Pieterpad is het dit jaar niet gekomen. De etappes lagen te ver weg om een dagje te gaan en er waren meer LAW’s die in een wandelweekend gelopen moesten worden. Wellicht dat het er volgend jaar van komt.

Wel startten we een nieuwe LAW: het Friese Woudenpad van Steenwijk naar Lauwersoog. Er zitten inmiddels vier etappes op en we hebben al in drie provincies gewandeld. Het bevalt goed tot nu toe.

Rondwandelingen

Rondje Aldegeaster Brekken

Ook dit jaar heb ik weer veel rondwandelingen gemaakt en beschreven. Zo liep ik in april in de zuidwesthoek van Friesland rond de Aldegeaster Brekken een verrassend knooppuntenrondje met als bonus een rondleiding door een oude spinnenkopmolen.

Met vier Klompenpaden maakte ik in 2022 o.a. een trip down memory lane in het buitengebied van een winters Zeist. Ook van de Drentse Knapzakroutes liep ik er vier. De laatste in november sprong er toch wel uit. De omgeving van Gasteren is prachtig, zeker met het prachtige weer dat er we bij hadden. Een goede tip van een collega.

Ook de Trage Tochten ontbraken dit jaar niet. Vijf liep ik er, in Drenthe en Friesland. De Tocht van Nijeberkoop maakte indruk door de zonsopgang op de Delleboersterheide in Zuidoost Friesland. De Trage Tocht Eastermar liep ik onder warme zomerse omstandigheden en was ook zeer de moeite waard.

Met negen Groene Wissels deed ik de provincies Friesland, Groningen, Drenthe, Utrecht en Gelderland aan. De Wissels in Uffelte en Niebert sprongen er toch wel uit met in Uffelte Zweeds-Drentse taferelen en in Niebert een van eerste lentewandelingen met bloeiende stinzenplanten en een eeuwenoud pad.

Stinzenplanten op de Groene Wissel Niebert

Kortom, het was wederom een mooi en afwisselend wandeljaar. Ik hoop dit in 2023 voort te zetten. Het nieuwe Nivonpad het Stellingenpad staat in ieder geval op de planning. In 260 kilometer loopt het pad door de Stellingwerven in Zuidoost Friesland en doet ook nog de Wieden in Overijssel en de Drentse dorpen van de Maatschappij van Weldadigheid aan. Zoals altijd blijkt er nog veel te ontdekken in Nederland.

Wat was jouw mooiste wandeling van 2023?

Pionierspad etappe 8: Knarbos – Zeewolde

Route: Pionierspad
Afstand: 17 km
Start: Knarbos, parkeerplaats aan Knardijk
Eind: Strandweg Zeewolde

In 2019 is het Pionierspad van Steenwijk naar Muiden vernieuwd. De Lange Afstandswandeling van 217 kilometer volgt het spoor van de pioniers in de polder. Je loopt dwars door Flevoland over de voormalige zeebodem. De LAW gaat door polderlandschappen en (nieuwe) natuurgebieden. Het Pionierspad vormt samen met het Friese Woudenpad en het Floris V-pad, het Diagonaalpad. De naam zegt het al, het pad loopt diagonaal door Nederland van de noordoosthoek naar het zuidwesten. Er is op dit moment geen wandelboekje van deze (vernieuwde) route verkrijgbaar. Op wandelnet.nl vind je wandelkaarten en de GPX-bestanden.

Op dag twee van ons Pionierspadweekend lopen we van het Knarbos naar Zeewolde en hebben daarmee in een weekend de Flevopolder van west naar oost doorkruist. We zetten de auto in Zeewolde bij het strand. Op een enkele hardloper na is het er verlaten. Dat is vanmiddag wel anders. Het is prachtig weer en op de zondagmiddag trekken de Zeewoldenaren naar het strand. Langs het water en over de Knardijk fietsen we naar de parkeerplaats waar we gisteren de auto geparkeerd hadden.

Parkeerplaats aan de Knardijk

We duiken het bos weer in, ditmaal Knarbos West, en komen nog langs een paar kunstwerken die de kunstroute Nieuw Verleden vormen. Gisteren zagen we er ook een aantal. Zo zien we o.a. een steiger met een bordje ‘verboden te duiken’. De steiger staat op de grens van bos en weiland. Geen water in de wijde omtrek te bekennen.

Kunstwerk in het bos

Na het Knarbos zigzaggen we over lange rechte asfaltwegen langs weilanden, akkers en vooral heel veel windmolens. Op de fiets naar deze etappe toe zagen we er al velen, maar ook nu. Het lijkt wel een bos met windmolens. Wat een indrukwekkende dingen.

Heel veel windmolens

Net als we denken dat we wel weer genoeg asfalt hebben gezien, wijst het witrode pijltje ons naar een overwoekerd pad met brandnetels, fluitenkruid, distels, grassen en heel veel ander groen. De ‘Maai Mei Niet’-maand lijkt hier al wat maanden eerder ingegaan te zijn. Met moeite banen we ons een weg door het groen. We zien vlinders, horen vele vogels en schrikken zelfs nog een ree op. Niet zonder kleerscheuren komen we aan het einde. Lastig om die brandnetels te vermijden.

Ter afwisseling van het asfalt

We naderen Zeewolde al, maar maken eerst nog een omtrekkende beweging. We passeren de achterkant van een industrieterrein en lopen dan het Horsterwold in. Met de hoop op een bankje lopen we langs een vaart maar zien niks dan fluitenkruid en frisgroene bomen met bijbehorende koekoeken en tjiftjaffen. Na 9 kilometer besluiten we onze koffie maar in het gras op het pad te drinken. Met een matje zit dat ook prima. Dit was een goede beslissing. Het eerst bankje dat we tegenkomen deze etappe zien we pas na 14 kilometer.

We lopen door lanen van beuken, kastanjes, iepen en populieren (handig zo’n determinatie-app) en wandelen dan toch Zeewolde in. Via een langgerekt groen park (met veel bankjes) lopen we richting het water. Langs het Wolderwijd zitten de terrassen vol, kano’s en sloepen komen voorbij en de jachthaven is goed gevuld. Verderop op het strand zijn heel wat meer mensen te vinden dan vanochtend. Hoewel de parkeerplaatsen nog veel meer auto’s aan kunnen. In de zomer zal het hier nog een stuk drukker zijn.

Jachthaven Zeewolde

Het was een heerlijke lentewandeldag en met de windmolens een echte Flevolandse etappe. Volgende keer gaat de etappe naar de Eemhof. Ik ben benieuwd in welk seizoen we dan zitten.

Benieuwd naar de andere etappes van het Pionierspad? Kijk dan hier.

Pionierspad etappe 7: Lelystad Hollandse Hout – Knarbos

Route: Pionierspad
Afstand: 21 km
Start: Parkeerplaats aan het Bovenwater, Lelystad Hollandse Hout
Eind: Knarbos, parkeerplaats aan Knardijk

In 2019 is het Pionierspad van Steenwijk naar Muiden vernieuwd. De Lange Afstandswandeling van 217 kilometer volgt het spoor van de pioniers in de polder. Je loopt dwars door Flevoland over de voormalige zeebodem. De LAW gaat door polderlandschappen en (nieuwe) natuurgebieden. Het Pionierspad vormt samen met het Friese Woudenpad en het Floris V-pad, het Diagonaalpad. De naam zegt het al, het pad loopt diagonaal door Nederland van de noordoosthoek naar het zuidwesten. Er is op dit moment geen wandelboekje van deze (vernieuwde) route verkrijgbaar. Op wandelnet.nl vind je wandelkaarten en de GPX-bestanden.

We hebben een weekendje gepland om twee etappes van het Pionierspad te lopen. Vandaag is de eerste van de twee. We zetten de auto op een kleine parkeerplaats aan de Knardijk (een dijk die de grens vormt tussen Oostelijk en Zuidelijke Flevoland) neer en fietsen naar Lelystad. Er is regen voorspeld en de zon zou pas in de middag gaan schijnen. De regenponcho’s zitten dan ook in de rugzak, maar blijken niet nodig. We zetten de fietsen bij het Bovenwater en zijn nog geen 100 meter onderweg of de zon breekt door. De regen blijft beperkt tot een paar spetters.

Bovenwater

Aan het Bovenwater ligt Toms Creek, een visparadijs voor iedere visser. Langs verschillende vijvers en wateren zitten ladingen vissers lekker in het zonnetje. Het ruikt er knap vissig. Tom lijkt een gat in de markt te hebben gevonden. Wij laten de vijvers achter ons en duiken het grote bos Hollandse Hout in nadat we een idyllisch weitje met koeien gepasseerd zijn. Met de wolkenlucht zou dit tafereel niet misstaan op een schilderij van een of andere Hollandse meester. En dat in een provincie die in de tijd van de Hollandse meesters nog zee was.

Bij het Hollandse Hout

We lopen over onverharde paadjes totdat we bij de Knardijk uitkomen. Daar, onder aan de dijk, drinken we ons eerste kopje koffie van de dag met uitzicht op de wielrenners die boven op de dijk voorbijkomen.

Dan volgt het mooiste gedeelte van deze etappe, de Oostvaardersplassen. Er staan aardig wat auto’s op de parkeerplaats en er kunnen nog veel meer bij. We horen Duits en Engels maar laten na het bezoekerscentrum de mensen al snel achter ons, als de meeste gemarkeerde routes afslaan naar rechts en wij naar links gaan. Het is er prachtig, de zon schijnt uitbundig, de meidoorns staan in bloei, we horen en zien veel vogels en insecten. En zelfs de beroemde Konikpaarden.

Oostvaardersplassen
Oostvaardersplassen

De route maakt een grote slinger door het gebied, zodat we er heel wat kilometers van kunnen genieten. We belanden weer op de Knardijk en steken langs de Lage Knarsluis de Lage Vaart over. Rond de sluis vliegen veel zwaluwen die, zoals een andere wandelaar aanwijst, ook nesten hebben in de sluis.

Lage Knarsluis

Na een recht stuk over de Knardijk met uitzichten op de windmolens, weilanden en akkers slaan we af voor nog een lang recht stuk over de Meerkoetweg. Een boerderij is helemaal omgeven door hoge bomen waardoor je van de uitgestrekte polder op die plek weinig merkt. Een oase in de vlakte.

Een oase in de vlakte

Er vliegen opmerkelijk veel vliegtuigjes over, sommige zelfs in formatie. We zitten niet ver van Lelystad airport. Zou het elke zaterdag zo druk in de lucht zijn? Ook als we door een indrukwekkende bomenlaan lopen blijven de vliegtuigjes af en aan vliegen. Onder de bomen lijkt het net alsof deze laan er al enkele eeuwen ligt, ware het niet dat dit toen de bodem van de zee was.

Geen eeuwenoude bomenlaan

Dan volgt het Knarbos. Het is er stil, we komen nauwelijks wandelaars of fietsers tegen, alleen reeën en veel vogels. We volgen de kronkelende paadjes, komen velden vol paardenbloemen , kaardebollen van vorig jaar en fluitenkruid tegen. En ook kunstwerken. De kunstroute Nieuw verleden loopt door dit bos. Zo uit de wind is het best wel warm. Als dit Frankrijk in de zomer was geweest, had ik het ook geloofd. Na 21 kilometer zien we de auto weer. Op naar de camping.

Zicht op het Knarbos vanaf de Knardijk

Benieuwd naar de andere etappes van het Pionierspad? Kijk dan hier

Pionierspad etappe 6: Visvijverweg – Lelystad Hollandse Hout

Route: Pionierspad
Afstand: 25 km
Start: Visvijverweg bij Swifterbant
Eind: Hollandse Hout, Lelystad

In 2019 is het Pionierspad van Steenwijk naar Muiden vernieuwd. De Lange Afstandswandeling van 217 kilometer volgt het spoor van de pioniers in de polder. Je loopt dwars door Flevoland over de voormalige zeebodem. De LAW gaat door polderlandschappen en (nieuwe) natuurgebieden. Het Pionierspad vormt samen met het Friese Woudenpad en het Floris V-pad, het Diagonaalpad. De naam zegt het al, het pad loopt diagonaal door Nederland van de noordoosthoek naar het zuidwesten. Er is op dit moment geen wandelboekje van deze (vernieuwde) route verkrijgbaar. Op wandelnet.nl vind je wandelkaarten en de GPX-bestanden.

Al vroeg vertrekken we naar Lelystad. We parkeren de auto in de wijk Hollandse Hout, op een openbare parkeerplek bij een weg met grote huizen met uitzicht op ‘t Bovenwater. We fietsen naar de Visvijverweg waar we in juli vorig jaar onze etappe eindigden. Toen was men druk bezig om windmolens neer te zetten. Dat windmolens bouwen tijd kost, merken we als we op de plek van bestemming aankomen. Acht maanden later is het nog steeds een bouwterrein waar we windmolens zien in alle staten van opbouw. Zelfs op deze zaterdag zijn ze aan het werk.

Het begin van deze etappe

We parkeren de fietsen en duiken het tegenover gelegen bosje in. Met uitzicht op vele windmolens lopen we om en door het bos. We komen kabouters, de fiets van Rommert Schippers waarmee hij 500 keer om het IJsselmeer fietste en bloeiende sleedoorn tegen. Op een bankje in de zon drinken we onze welverdiende koffie na 21 kilometer fietsen (en 2 wandelkilometers).

Sleedoorn
Een kabouterbos

Na het bos laten we de Visvijverweg achter ons voor de lange rechte Klokbekerweg. Bij de vaart Noordertocht slaan we af en lopen enkele kilometers met uitzicht op de vele windmolens die langs het water staan. Op het ritme van de schaduwen van de wieken die continu over ons heen strijken en het ermee gepaard gaande ‘zwoef’-geluid lopen we gestaag verder.

Noordertocht

Totdat we moeten uitwijken voor een elektrische fiets die half op het fietspad staat. De eigenaar staat in overall en werkschoenen over een hek geleund met een verrekijker. Op de vraag waar hij naar kijkt antwoordt hij enthousiast: “kieviten!” De man blijkt een gepensioneerde boer van in de 80 uit Swifterbant die regelmatig hier “rondstruint”. Hij heeft vroeger veel gewandeld, maar zijn knieën willen niet meer, dan maar op de fiets. Een tijdje kijken hij en mijn medewandelaar naar de nestelende kieviten, totdat we weer verder moeten.

Noordertocht

Langs het Visvijverbos komen we bij de A6 uit. We gaan deze onderdoor en via een industrieterrein belanden we in het Bergbos. Zoals de naam doet vermoeden stijgt het pad flink en op een uitzichtpunt met bankje eten we onze lunch. Het lijkt wel buitenland hier en het is verrassend rustig. Later lees ik dat dit ooit de eerste stortplaats van bouwafval was in Lelystad. Heel wat Lelystadse kippenhokken en schuurtjes zijn destijds gebouwd van materiaal dat hier vandaan kwam.

Bergbos

Langs de Wortmantocht lopen we ten noorden van Lelystad richting westen. Het is een mooi pad langs vrijstaande huizen en velden. In de tocht zwemmen zwanen die onverstoorbaar hun voedsel verzamelen.

Langs de Wortmantocht

We komen uit bij het Zuigerplasbos. De parkeerplaats staat aardig vol en we verwachten veel wandelaars. We komen vooral veel vissers tegen. De Zuigerplas, die is ontstaan door zandwinning voor de aanleg van de dijk langs het IJsselmeer, ligt er mooi bij. Eenden dobberen langs en blijkbaar zit er dus vis.

Zuigerplas

Bij een indrukwekkende schietwilg vertelt een bordje ons dat dit niet alleen de dikste boom van Lelystad is maar ook dat Prins Bernhard tijdens de jacht tegen deze boom een plasje heeft gedaan. Een historisch feitje dat ik niet had verwacht vandaag…

We lopen langs de wijk Golfpark naar Houtribhoogte. Hier komt de zendmast die we al een tijd van veraf zien, dichtbij. Het struikgewas en de omgeving veranderen. Zandduinen en stekelstruiken doemen op waardoor het lijkt alsof we in de duinen lopen. We komen inderdaad uit bij het water en wel bij de Houtribhaven. Het is er druk met auto’s. De parkeerplaats is overvol waardoor de auto’s overal langs de kant van de weg geparkeerd staan. Zou het elk mooi weekend zo druk zijn hier?

Dan volgt een lang stuk langs het Markermeer. We komen langs Bataviastad en de Bataviawerf. Ook hier staat de parkeerplaats afgeladen vol. Langs het water is het echter rustig. We wandelen op ons gemakje langs de replica van de Batavia. In de verte zien we het kunstwerk van de hurkende man.

De Batavia
De hurkende man

De route volgt de waterlijn. Langs de Bataviahaven waar grote appartementengebouwen in aanbouw zijn met uitzicht over het water, lopen we verder over de Oostvaardersdijk. We zien een rondvaartboot vertrekken, vissersschepen liggen aangemeerd en in de verte varen een paar zeilboten.

Bataviahaven

Bij Lelystad Haven besluiten we nog een terrasje mee te pikken met uitzicht op de boten in de jachthaven. In het zonnetje met onze korte mouwen lijkt het net zomer. Wat hebben we een goede dag uitgekozen om te wandelen.

Lelystad Haven

Het laatste stuk naar Hollandse Hout gaat deels door de wijk maar al snel lopen we onverhard langs ’t Bovenwater, het water waar we ook onze auto aan geparkeerd hebben. Na 25 kilometer zijn we weer terug waar we vanmorgen begonnen. Het was een mooie dag.

Hollandse Hout

Benieuwd naar de andere etappes van het Pionierspad? Kijk dan hier.

Straatgedicht | Waterdichter

Soort gedicht: Muurgedicht
Dichter: Niels Blomberg
Plaats: Gemaal Smeenge bij Kraggenburg

Gedicht van Niels Blomberg op Gemaal Smeenge

Het is maart 2021 als ik mijn eerste straatgedicht van Flevoland op de foto zet. Die ochtend zijn we vertrokken uit Vollenhove om de derde etappe van het Pionierspad te wandelen. Het is grijs en koud, maar het Waterloopbos waar de etappe doorheen loopt, maakt een hoop goed. We dwalen langs uiteenlopende modellen van waterwerken van over de hele wereld in verschillende staten van onderhoud.

Na een cappuccino-to-go met lekkers vangen we het laatste deel van de etappe aan. Bij de Zwolsevaart in de buurt van Kraggenburg stuiten we op een gemaal met – heel verrassend – een muurgedicht. De vier regels beschrijven het gemaal in zijn omgeving. Gemaal Smeenge staat op de grens van het oude land (Overijssel) en de Noordoostpolder, het nieuwe land. Het is

snijpunt van stromen en bomen
van hoogwater en laagland
van nieuwe vaart en oude route
van havenstad en boerendorp

Onder het gedicht staat de naam van de dichter en zijn functie: waterdichter waterschap Zuiderzeeland 2011. Dat klinkt interessant, waterdichter. Niels Blomberg (1958) blijkt al sinds 2006 waterdichter te zijn, de eerste van Nederland. In navolging van de vele stads- en dorpsdichters. In die hoedanigheid heeft hij meerdere watergedichten geschreven voor dit waterschap. Zo prijkt op elk van de zeven gemalen van Flevoland een vierregelig muurgedicht van Blomberg. Elk gedicht beschrijft het gemaal en zijn omgeving.

En ook elders in de provincie zijn gedichten van de waterdichter terug te vinden. Volgens straatpoezie.nl zijn er in Flevoland op dit moment elf straatgedichten van de hand van Niels Blomberg. Een niet gering aantal. Zijn watergedichten zijn gebundeld in twee bundels: Meer waterdicht (2010) en Woordenstroom (2015).

We zijn nog lang niet klaar met het Pionierspad, dat eindigt in Muiden. Er wachten ons nog zeker zes etappes in de Flevopolder. Wie weet hoeveel straatgedichten van de eerste Nederlandse waterdichter we nog tegenkomen!

Benieuwd naar de andere straatgedichten die ik afgelopen jaren tegenkwam? Hier vind je een overzicht.

2021 | Terugblik op mijn wandeljaar

Groene Wissel Texel Oudeschild

Net als 2020 was 2021 weer een echt wandeljaar. Naast de rondwandelingen op Klompenpaden, Groene Wissels, Trage Tochten en Knapzakroutes, liep ik weer eens een wandeling uit een wandelboekje van Gegarandeerd Onregelmatig, rondde twee Streekpaden af en liep verder op de resterende LAW’s en Streekpaden waaraan ik al eerder was begonnen. Als klap op de vuurpijl wandelde ik eindelijk weer eens buiten Nederland. En hoe! Lees hieronder alles over mijn wandeljaar.

Streekpaden

Noardlike Fryske Wâlden Streekpad tussen Buitenpost en Twijzel

In mijn terugblik van 2020 uitte ik een aantal wandelwensen voor 2021. Zo wilde ik het Westerwoldepad en het Graafschapspad uitlopen. Dat is gelukt. In juni liep ik de laatste zonovergoten etappe van het Graafschapspad tussen Doesburg en Zutphen. De Achterhoek is een mooie streek, het Graafschapspad een afwisselende route die naast aardig wat verharde paden ook regelmatig de onverharde paden aanhield.

Het resterende gedeelte van het Westerwoldepad liep ik in het voorjaar op twee, qua weer, heel verschillende dagen. Dit deel van Groningen heeft mij echt verrast. Een aanrader voor wie op zoek is naar een nieuw, niet al te lang Streekpad in een voor velen onbekend gebied.

Op het Noardlike Fryske Wâlden Streekpad zijn we weer wat verder gekomen. Inmiddels zijn we in Surhuisterveen aanbeland. Met nog vier etappes te gaan, lopen we dit pad volgend jaar of in ieder geval in 2023 uit.

LAW’s

Marskramerpad tussen Beekbergen en Hoog Buurlo

Van het Marskramerpad hebben we dit jaar in vergelijking met 2020 het dubbele aantal etappes gewandeld: twee! In mei wandelden een vriendin en ik in twee etappes vanuit Deventer de Veluwe op. Met Radio Kootwijk in zicht eindigden we ons weekend met de afspraak om in 2022 minimaal dit aantal etappes te evenaren.

Van het Pieterpad hebben we er dit jaar weer vijf etappes op zitten. Niet alleen liepen we eindelijk de eerste etappe van dit pad maar we eindigden ook bij de grote rivieren. Voor een dagje wandelen wordt het nu echt te ver rijden. Volgend jaar willen we dit pad in weekendjes verder lopen.

Het Pionierspad bracht ons in 2021 verder de polder in. Na vier etappes zijn we geëindigd op een lange rechte polderweg met windmolens in aanbouw in de Flevopolder. Volgend jaar gaat we verder naar Lelystad en Zeewolde. Ik ben benieuwd hoever we dan komen.

Rondwandelingen

Knapzakroute Linde-Zuidwolde: De Reest vanaf het kerkenpad

Net als in 2020 heb ik ook dit jaar weer veel meer rondwandelingen gemaakt en beschreven. Zo liep ik bij Veenhuizen een wandeling uit het Gegarandeerd Onregelmatig wandelboekje Te gek om te los te lopen. Het werd een gezellige, prachtige maar ook zeer modderige en vochtige wandeling. Ook liep ik een aantal Knapzakroutes in Drenthe, waaronder de prachtige K33 Linde-Zuidwolde in het Reestdal.

Met vijf Groene Wissels ontdekte ik o.a. Texel op een prachtige voorjaarsdag, het gebied rondom het Overijsselse Den Ham bij hartje winter en het Friese Blauwe Bos bij Haulerwijk. Met dertien Trage Tochten zag ik weer hele nieuwe kanten van Gelderland, Overijssel, Drenthe, Flevoland en Friesland. Met name de prachtige Renderklippen, het zeer avontuurlijke Broekland, de winterse Woldberg en het verrassende Beetsterzwaag met een onverwachte rondleiding zijn me bijgebleven.

Trage Tocht Woldberg bij Steenwijk

Qua Klompenpaden evenaarde ik het aantal van vorig jaar. Ik liep er wederom twaalf. Er zaten weer pareltjes tussen. Het Bekbergerpad op een voorjaarsdag was werkelijk prachtig, maar ook het Ugcheler Markepad en het Beekweidenpad waren erg mooi. Het Klompenmakerspad in de mist leverde een bijzondere ervaring op en een ontmoeting met Tinus het varken (de eigenaar noemde in een reactie de naam van het beest).

Buitenland

Zwitserland: rondwandeling Jolischlucht boven Raron

In oktober gingen we een weekje naar Zwitserland. We hebben er optimaal gebruik gemaakt van de wandelmogelijkheden. Al op de heenweg liepen we een Traumpfad in de Eifel. Was het toen nog grijs en enigszins nat, eenmaal in Zwitserland hadden we voornamelijk zon en blauwe luchten. We liepen door ravijnen, over een lange hangbrug, rondom een stuwmeer geflankeerd door bomen in prachtige herfstkleuren en langs twee pittoreske irrigatiekanalen met historie. Heerlijk!

Kortom, het was een mooi en afwisselend wandeljaar. Ik hoop dit in 2022 voort te zetten. Zoals altijd blijkt er nog veel te ontdekken in Nederland maar ook in de landen om ons heen.

Wat waren de hoogtepunten van jouw wandeljaar 2021?