Friese Woudenpad variant C3: Steenwijk – Driewegsluis Nijetrijne

Route: Friese Woudenpad
Afstand: 19 km
Start: Station Steenwijk
Eind: Paviljoen Driewegsluis, Nijetrijne

Langs het kanaal Steenwijk-Ossenzijl

Het Friese Woudenpad loopt van Steenwijk naar Lauwersoog en is 147 km lang. Als je hier de drie varianten bij rekent is dat nog eens 86 km extra. Het pad loopt door drie provincies en het gevarieerde gebied van de Weerribben, het Drents-Friese Wold, de Friese Wouden en het Nationaal Park Lauwersmeer. Samen met het Pionierspad en het Floris V-pad vormt het Friese Woudenpad het Diagonaalpad. De naam zegt het al, het pad loopt diagonaal door Nederland van de noordoosthoek naar het zuidwesten. Het Pionierspad heb ik ook gelopen. Hier vind je de verslagen.

Het Friese Woudenpad blijft lonken. Liepen we een paar weken geleden nog variant B, vandaag is het tijd voor variant C3. Variant C (1 t/m 3) is onderdeel van het voormalige Domelapad dat van Haren naar Steenwijk liep en vernoemd is naar een van de oprichters van de socialistische beweging in Nederland, Ferdinand Domela Nieuwenhuis. Ik begin vandaag bij station Steenwijk en loop naar Paviljoen Driewegsluis waar mijn man mij oppikt. Een aantal kilometers verder dan het ‘officiële’ einde van variant C3 in Oldemarkt. Ik heb 19 zonnige kilometers voor me.

De etappe is divers. Vanaf het station loop ik dwars door het centrum van Steenwijk. Er is markt en op dit tijdstip (nog voor negenen) is het er al een drukte van belang. Ik ga verder via de vestingwallen en landgoed Rams Woerthe, dat met een villa met Jugendstil elementen (1899), herten, een vijver en een bos een ideaal hondenuitlaatgebied is. Langs een jachthaven, waterzuiveringsinstallatie, woonboten en een woonwagenpark loop ik de stad uit. Voor me ligt het polderlandschap langs het kanaal Steenwijk-Ossenzijl. Een groot bord biedt bouwland aan. Het weiland waarin het staat, staat hier en daar flink onder water.

Landgoed Rams Woerthe

Ik wandel over een fietspad een groot stuk langs het kanaal. Op de plek waar 80 jaar geleden een bommenwerper neerstortte, drink ik op een bankje mijn koffie. Ik probeer het me voor te stellen, maar het vredige landschap om me heen maakt dat lastig. Ondanks de zon maakt de fikse wind het koud. Ik draag al sinds het begin mijn wanten. Als ik verder wil gaan, zie ik een roeiboot aankomen, drie roeisters en een stuurvrouw. Ik maak een foto waarna een van de roeisters roept, “hey, we komen op de foto!” Ik wil nog antwoorden dat ik het stoer vind dat ze bij deze wind en kou op pad gaan, maar ze zijn alweer te ver weg. Bij deze!

De roeisters

Het fietspad gaat over in een graspad. Rechts van me zie ik het glooiende landschap van het stuwwalcomplex bij Steenwijk. Een paar kilometer verder buigt de route af naar die heuvels. Vanaf daar heb ik een mooi zicht op het kanaal. De heuvels en later ook het Braambos vormen een heel ander landschap dan de polders. Mooi, deze variatie in de etappe.

Naar het Braambos

Bij Oldemarkt bloeien de bosanemonen en het speenkruid volop. De sleedoorns staan in bloei en ook de gele bloemetjes van de forsythia trekken de aandacht. De beginnende lente is een fijn jaargetijde voor een wandeling. Ik word zo blij van al die bloeiende planten, zeker na de grijze natte maanden.

Bosanemoon en forsythia

In de Hoofdstraat van Oldemarkt hangt de kerstversiering nog. Dat doet toch wat af aan dat lentegevoel… Bij de brandweer eet ik mijn brood op en maak me op voor de laatste kilometers. Over lange rechte verharde wegen doorkruis ik een open landschap. De brug van de driewegsluis Nijetrijne zie ik al van verre. Een driewegsluis is zeldzaam, in Nederland zijn er maar drie. Op deze plek, op de grens van Overijssel en Friesland, kun je als watersporter veel kanten op, door de Lendevallei naar Wolvega, naar natuurgebied de Rottige Meente en natuurlijk naar het Friese Merengebied.

Bij de driewegsluis zijn een camperplaats, een passantenhaven en een paviljoen. Men is bezig nieuwe aanlegplekken te maken. Ze mogen wel opschieten, het vaarseizoen breekt bijna weer aan. En in de zomer is het hier enorm toeristisch. Ik kan het weten, afgelopen zomer heb ik hier een knopenrondje gelopen met een vriendin. Naderhand, op het terras van het paviljoen, hadden we een mooi uitzicht op alle bootjes die af- en aanvoeren.

Driewegsluis Nijetrijne

Ook nu strijken mijn persoonlijke taxichauffeur (mijn man) en ik neer op het terras. De eerste van het jaar. Na 19 kilometer heb ik wel een cappuccino met wat lekkers verdiend. En in het zonnetje, heerlijk! Ik kijk terug op een afwisselende etappe die, op een graspad na, volledig verhard was. Volgende keer verder de Lendevallei in richting Wolvega en De Hoeve.

Benieuwd naar de andere gelopen etappes van het Friese Woudenpad? Hier vind je de etappes tot nu toe.

Friese Woudenpad variant B: Ureterp – Hoornsterzwaag

Route: Friese Woudenpad
Afstand: 19 km
Start: Weibuorren Ureterp
Eind: Dominee ten Catewei Hoornsterzwaag

Het Friese Woudenpad loopt van Steenwijk naar Lauwersoog en is 147 km lang. Als je hier de drie varianten bij rekent is dat nog eens 86 km extra. Het pad loopt door drie provincies en het gevarieerde gebied van de Weerribben, het Drents-Friese Wold, de Friese Wouden en het Nationaal Park Lauwersmeer. Samen met het Pionierspad en het Floris V-pad vormt het Friese Woudenpad het Diagonaalpad. De naam zegt het al, het pad loopt diagonaal door Nederland van de noordoosthoek naar het zuidwesten. Het Pionierspad heb ik ook gelopen. Hier vind je de verslagen.

We hebben de Friese Woudenpad-smaak te pakken. Een paar weken geleden liepen we nog tussen Dokkum en Eanjum. Vandaag is het tijd voor een van de varianten van het pad. En wel die tussen Ureterp en Hoornsterzwaag. Met 19 kilometer goed in één etappe te doen. Het eerste deel loopt door de wat meer toeristische gebieden van dit deel van Friesland: De Slotplaats bij Bakkeveen en de Duurswouderheide. Het tweede deel in de buurt van Donkerbroek is ook voor ons onbekend terrein.

Dat merken we ook met de wandelaars die we tegenkomen. In de bossen van De Slotplaats, waar we na een lange rechte weg vanuit Ureterp terechtkomen, komen we enkele wandelaars en ruiters tegen. En ook groot materieel. Verschillende paden zijn afgezet in verband met werkzaamheden. Het bankje dat net in Zweden lijkt te staan en waar ik meerdere malen langs ben gekomen met o.a. het Koningspad XL staat er een beetje treurig bij te midden van allemaal boomstammen en een afgezet vlonderpad.

De Slotplaats

Tussen De Slotplaats en de Duurswouderheide strijken we neer bij hotel-restaurant De Stripe voor een cappuccino met een warme wafel. Zeer welkom na een frisse acht kilometer. Op de Duurswouderheide zien we meer schapen dan mensen. Dit heidegebied is een van de grootste aaneengesloten heidevelden van Friesland. Ook met het grijze weer van vandaag blijft het mooi.

Duurswouderheide

Dan volgt het tweede deel, waar we welgeteld één persoon tegenkomen. De man met rugzak en laarzen heeft zijn zinnen gezet op het bankje waar wij net zijn neergestreken voor de lunch, aan de Opsterlandse Compagnonsvaart in de buurt van Moskou en Petersburg. “Dan maar een volgende” verzucht hij. Wij knikken bemoedigend, “Er komt vast snel eentje”.

Opsterlandse Compagnonsvaart

Wat volgt zijn geen bankjes, maar karresporen en zandpaden. De een wat natter dat de andere. De laatste paar kilometers voeren ons over de Wykein waar hier en daar grond op is geworpen, wat het wandelen niet makkelijker maakt. Naarmate we verder komen, wordt het pad steeds natter en de opgeworpen grond minder. Zou er een verband zijn? Gelukkig hebben we beide hoge wandelschoenen aan en bereiken we met droge voeten het eindpunt. Weer een etappe van het Friese Woudenpad afgestreept. Waar voert de volgende ons naartoe?

Het pad

Benieuwd naar de andere gelopen etappes van het Friese Woudenpad? Hier vind je de etappes tot nu toe.

Friese Woudenpad etappe 8: Dokkum – Eanjum

Route: Friese Woudenpad
Afstand: 22 km
Start: Busstation Dokkum
Eind: Parkeerplaats Plus Eanjum

Het Friese Woudenpad loopt van Steenwijk naar Lauwersoog en is 147 km lang. Als je hier de drie varianten bij rekent is dat nog eens 86 km extra. Het pad loopt door drie provincies en het gevarieerde gebied van de Weerribben, het Drents-Friese Wold, de Friese Wouden en het Nationaal Park Lauwersmeer. Samen met het Pionierspad en het Floris V-pad vormt het Friese Woudenpad het Diagonaalpad. De naam zegt het al, het pad loopt diagonaal door Nederland van de noordoosthoek naar het zuidwesten. Het Pionierspad heb ik ook gelopen. Hier vind je de verslagen.

In december 2023 liepen we van Dokkum naar Feanwâlden over het Friese Woudenpad. Vandaag starten we weer in Dokkum maar lopen nu de ‘goede’ richting op. Richting Lauwersoog. Lauwersoog is voor vandaag net wat te ver, dus we lopen tot aan Eanjum. Hier rijdt ook een bus naar Dokkum, dus dat komt mooi uit. Liepen we vorige keer nog in de natte sneeuw en de kou, vandaag is het een prachtige lentedag. We lopen zelfs hele stukken zonder jas.

Dokkum

De kerstlampjes in Dokkum van december hebben plaatsgemaakt voor sneeuwklokjes en narcissen. Het heeft allebei wel wat. Langs het Dokkumergrootdiep lopen we Dokkum uit. Met de zon in ons gezicht, wandelen we over fietspaden langs een oude steenfabriek richting Ie. Net als we zin beginnen te krijgen in koffie staan daar meerdere bankjes met een tafel. Ze lijken van baksteen gemaakt, maar als we er op kloppen levert dat een metalig geluid op. In de zon met uitzicht op het water smaakt die koffie nog beter.

Langs het Dokkumergrootdiep
Koffiebankje

Ie is een oud dorp uit de 10e eeuw met leuke huisjes en een eveneens eeuwenoude kerk op een terp. De route leidt ons er dwars doorheen.

Ie

Na Ie begeven we ons bij het buurtschap Ald Terp voor het eerst deze wandeling op onverharde paden. Ik had bewust mijn hoge wandelschoenen aangedaan, gezien de ervaringen met modder en water de afgelopen tijd. Nu komen ze goed van pas. Dwars door de weilanden lopen we over een modderig graspad naar Nylân. We komen hier welgeteld drie wandelaars tegen. Dit lenteweer lokt de mensen naar buiten.

Van Ald Terp naar Nylân

Na Nylân krijgen we zicht op het Lauwersmeer. Tot aan Ezumazijl zien we aan onze rechterhand riet, water, Hollandse luchten en veel vogels. De verrekijker komt goed van pas. Auto’s met vogelaars rijden langzaam voorbij met het raampje open. Ook komen we de vogelaars te voet tegen, hun telescopen meesjouwend op hun rug. De vliegende deur (zeearend) die aangekondigd wordt op Lauwersmeer-bord, zien we helaas niet. Wel veel ganzen, die gedurende de hele etappe in V-vorm over komen vliegen en voor het nodige achtergrondgeluid zorgden.

Bij Ezumazijl steken we de dijk weer over. Hier ligt een indrukwekkende oude sluis met nieuwe deuren uit 2023. De Zuider Ee mondt hier uit in het Lauwersmeer. In het nabijgelegen haventje liggen diverse zeilboten.

Ezumazijl

Over een fietspad bereiken we Esonstad, een groot Landalpark in de vorm van een oud Fries stadje. De trapgevels en zelf een stadspoort schitteren je tegemoet. Het is voorjaarsvakantie en de parkeerplaats staat dan ook aardig vol. Wij hebben er 19 kilometer opzitten en hebben wel trek in een lunch. Bij een van de horecagelegenheid strekken we onze benen en vullen we onze magen.

Esonstad

Na Esonstad is het niet ver meer naar Eanjum. Over fietspaden overbruggen we de drie kilometer. Vorig jaar april was ik ook in Eanjum (Anjum). Samen met een vriendin liep ik toen een rondje van het Bonifatius Kloosterpad. Het beloofde zonnetje brak toen niet door. Dat was vandaag wel anders. Met rode wangen bereiken we de auto. Het wordt weer tijd om zonnebrand, pet en zonnebril in de rugzak te stoppen. Heerlijk!

Benieuwd naar de andere gelopen etappes van het Friese Woudenpad? Hier vind je de etappes tot nu toe.

Friese Woudenpad etappe 7: Dokkum – Feanwâlden

Route: Friese Woudenpad
Afstand: 18 km
Start: Busstation Dokkum
Eind: Station Feanwâlden

Het Friese Woudenpad loopt van Steenwijk naar Lauwersoog en is 147 km lang. Als je hier de drie varianten bij rekent is dat nog eens 86 km extra. Het pad loopt door drie provincies en het gevarieerde gebied van de Weerribben, het Drents-Friese Wold, de Friese Wouden en het Nationaal Park Lauwersmeer. Samen met het Pionierspad en het Floris V-pad vormt het Friese Woudenpad het Diagonaalpad. De naam zegt het al, het pad loopt diagonaal door Nederland van de noordoosthoek naar het zuidwesten. Het Pionierspad heb ik ook gelopen. Hier vind je de verslagen.

In 2023 liepen we in januari voor het laatst over het Friese Woudenpad. Het was toen prachtig winterweer en koud. Op de valreep van 2023 lopen we opnieuw een etappe van deze LAW. Wederom is het koud. In plaats van zon is er natte sneeuw. Omdat Eastermar, waar we vorige keer geëindigd zijn, niet met OV te bereiken is en we geen zin hebben in een fietsritje in deze kou, lopen we de volgende etappe, tussen Feanwâlden en Dokkum.

In Dokkum blijkt vanaf begin van de middag een drukbezochte kerstfair te zijn. Om de drukte te vermijden, lopen we de etappe andersom. We starten in Dokkum en lopen naar het station van Feanwâlden. In totaal wandelen we 18 km vandaag. We maken extra kilometers van het busstation in Dokkum naar de route, van de route naar station Feanwâlden en tussendoor in Damwâld, voor een warm kopje koffie. Geen enkel probleem, het is alweer een tijdje geleden dat ik zo’n langere afstand liep. Lekker om weer op pad te zijn.

Dokkum in kerstsferen

Dokkum is druk bezig haar binnenstad in kerstige sferen te brengen. Er staan kraampjes voor de kerstfair, overal hangen kerstlichtjes, ook aan de schepen in de gracht en de straten zijn bezaaid met houtsnippers. Een goed begin van de wandeling. We lopen langs het keerpunt van de Elfstedentocht, uitgebeeld door een bankje in de vorm van een schaats.

Keerpunt van de Elfstedentocht

Ook ontbreekt Bonifatius niet tijdens deze etappe door Dokkum. De heilige werd hier in 754 vermoord. Nu is er als eerbetoon aan hem nog een standbeeld, een Bonifatiuskapel (in 1934 gebouwd) en een waterbron. De bron zou een geneeskrachtige werking hebben. Via een trapje kun je erin lopen. Wij nemen een kijkje bij de kapel en de bron maar slaan het waden door de bron even over. Het laagje ijs maakt het niet echt aantrekkelijk.

Bonifatius met op de achtergrond de bron en de kapel

Via buitenwijken en mooie grote huizen lopen we Dokkum uit en komen tussen de weilanden te lopen. Er valt natte sneeuw en er staat een koude wind. We prijzen ons gelukkig dat we handschoenen en een muts hebben meegenomen. Op een hondenuitlater en een hardloper in korte broek (!) na komen we weinig mensen tegen. Het is weer om binnen bij de kachel te zitten. De Trekweg blijkt afgesloten en met een omweg komen we bij Damwâld.

Bij Damwâld zijn we nogal verkleumd. Volgens Google is er een winkelcentrum met een lunchroom. Daar is vast koffie, besluiten we en we buigen van de route af naar het centrum van Damwâld. De koffie is er inderdaad, met iets lekkers. Met zulk weer is het extra fijn om even op te warmen. Na de koffie pikken we de route weer op en lopen over een smal schelpenpaadje naar Broeksterwâld.

Na Broeksterwâld komen we bij De Falom, een gehucht dat vroeger geen goede reputatie had. Intimidatie, bedreigingen, berovingen, moorden, de plek stond vroeger als ‘goddeloos’ te boek. Wij zien geen mens, ook geen goddeloze, en strijken neer op een bankje aan de Valomster Vaart voor de lunch.

Valomster Vaart

Hierna maken we ons op voor het laatste stuk van de etappe dat ons door de Houtwiel leidt, een ruig moerasgebied waar ook een laarzenpad loopt. Het schelpenpaadje dat we volgen, is één grote aaneengesloten plas. Voor het laarzenpad zullen laarzen nu zeker geen overbodige luxe zijn. Iets voor drogere omstandigheden. Ook hier komen we niemand tegen. Op de vaarten in het gebied ligt een laagje ijs. Ook met dit weer is het er prachtig.

Met de etappe Feanwâlden – Damwâld van het Noardlike Fryske Wâlden Streekpad liep ik eind 2019 ook door de Houtwiel, maar door een ander deel. De zon scheen toen, dan ziet de wereld er toch heel anders uit. Toen kwamen we niet langs een zeldzame molen, nu wel. In the middle of nowhere staat een paaltjasker. In heel Nederland zijn er nog 25 te vinden, waarvan 11 in Friesland. En eentje staat dus hier, in de Houtwiel.

Paaltjasker

Als het pad het spoor kruist, is dat een teken dat wij moeten afbuigen naar het station van Feanwâlden. Het is nog een kilometer of twee lopen voordat we weer in een warme auto kunnen stappen. Ondanks de kou was het een mooie etappe. Dokkum is een stad om nog eens heen te gaan en de Houtwiel blijft mooi.

Benieuwd naar de andere gelopen etappes van het Friese Woudenpad? Hier vind je de etappes tot nu toe.

Friese Woudenpad etappe 5: Drachtstercompagnie – Eastermar

Route: Friese Woudenpad
Afstand: 16 km
Start: Parkeerplek Tsjerkebuorren Drachtstercompagnie
Eind: Parkeerplek Elte Martens Beimastrjitte Eastermar

Het Friese Woudenpad loopt van Steenwijk naar Lauwersoog en is 147 km lang. Als je hier de drie varianten bij rekent is dat nog eens 86 km extra. Het pad loopt door drie provincies en het gevarieerde gebied van de Weerribben, het Drents-Friese Wold, de Friese Wouden en het Nationaal Park Lauwersmeer. Samen met het Pionierspad en het Floris V-pad vormt het Friese Woudenpad het Diagonaalpad. De naam zegt het al, het pad loopt diagonaal door Nederland van de noordoosthoek naar het zuidwesten. Het Pionierspad loop ik ook. Hier vind je de verslagen tot nu toe.

Het belooft een prachtige winterdag te worden als wij met auto en fietsen vertrekken naar Eastermar. Er ligt zelfs een beetje sneeuw op straat. Naarmate we dichterbij Eastermar komen verdwijnt de sneeuw maar de zon breekt steeds meer door de mist. Op de fiets overbruggen we de afstand naar Drachtstercompagnie. We laten de fietsen bij de kerk achter en wandelen richting Houtigehage.

Meteen buiten Drachtstercompagnie slaan we de Imerwyk in, een smal pad langs een brede sloot. De sloot is bevroren, de grillige vormen van de kale bomen steken mooi af tegen de strakblauwe lucht en over het gras ligt een knisperend wit laagje. Het lijkt wel schaatsweer. Ware het niet dat het ijs nog lang niet dik genoeg is.

Imerwyk

In Houtigehage bevinden we ons op bekend terrein. Hier liepen we een jaar geleden ook met het Noardlike Fryske Wâlden Streekpad. De eerste woningwetwoningen van gemeente Smallingerland uit 1909 baden nu in een stralend zonnetje. De bewoners van deze – toen – nieuwe huizen kwamen uit plaggenhutten (spitketen) en deze nieuwe woningen waren voor hen zeer luxe met drie bedsteden, een aardappelopslagkelder en een flink lapje grond om de eigen groente te verbouwen.

Een woningwetwoning uit 1909

Het Noardlike Fryske Wâlden Streekpad en het Friese Woudenpad lopen gelijk op tot aan Rottevalle, een pittoresk dorp uit de 17e eeuw. Hier scheiden de wegen. Wij slaan met het Friese Woudenpad af naar de Mûntsgroppe, een modderig pad omzoomd door bomen met een betonnen fietspad ernaast.

Rottevalle

De Mûntsgroppe is een van de bekendste zandpaden in de gemeente Achtkarspelen en de naam komt al voor op kaarten uit 1540. Het verbond twee kloosters met elkaar over een heideveld. In een rechte lijn lopen we in vier kilometer tot aan het Openluchtmuseum De Spitkeet (juist, genoemd naar de plaggenhut) bij Harkema. Het museum is niet open en wij vervolgen het eeuwenoude zandpad dat smaller maar ook minder modderig wordt.

We komen in de buurt van Eastermar en zien de ‘pleisterplak’ (een bankje) bij een oude boerderij waar we vorig jaar zomer op een warme dag nog onze koffie hebben gedronken tijdens de Trage Tocht Eastermar.

De laatste kilometer vormt nog een uitdaging. De route gaat over een smal wandelpad (formaat single track) langs een modderig pad. We horen echter van verre, zoals overigens tijdens de hele etappe, de gillende motorkettingzagen. Het lijkt wel nationale boom-omzaag-dag vandaag. Langs het smalle pad zijn zeker acht man bezig de bomen om te zagen. Uiteraard vallen de stammen dwars over het pad heen. Over de eerste kunnen we nog heen klauteren, maar voor de volgende moeten we toch echt uitwijken over het modderpad. Ben ik toch blij dat ik vanmorgen mijn hoge wandelschoenen heb aangetrokken.

Nationale boom-omzaag-dag?

De auto zien we hierna al snel weer staan. We hebben hem geparkeerd aan de rand van het dorp. Volgende keer loopt de etappe verder door het mooie Eastermar heen, langs het haventje, de ijsbaan en de gracht. Hopelijk is het dan net zulk prachtig weer als vandaag.

Aan de rand van Eastermar

Benieuwd naar de andere gelopen etappes van het Friese Woudenpad? Hier vind je de etappes tot nu toe.

2022 | Terugblik op mijn wandeljaar

Trage Tocht Nijeberkoop

Ook in 2022 heb ik veel delen van Nederland al wandelend gezien. Naast de rondwandelingen op Klompenpaden, Groene Wissels, Trage Tochten en Knapzakroutes, liep ik weer eens een wandeling uit een wandelboekje van Gegarandeerd Onregelmatig, rondde een Streekpad af, begon een nieuwe LAW en een bijzonder lange afstandspad langs een Fries riviertje en liep verder op de resterende LAW’s en Streekpaden waaraan ik al eerder was begonnen. Lees hieronder alles over mijn wandeljaar.

Streekpad en wandelnetwerkpad

Noardlike Fryske Wâlden Streekpad aan de Leien

Eind vorig jaar schreef ik dat ik het Noardlike Fryske Wâlden Streekpad wellicht zou uitlopen dit jaar. Dat is gelukt. Met een lange pauze vanwege het broedseizoen hebben we in oktober de laatste etappe van dit mooie pad gewandeld.

Ook zijn we dit jaar begonnen met het Koningspad XL dat het Friese riviertje het Koningsdiep volgt. We hebben er inmiddels negen etappes op zitten. Voor dit pad volg je de markering van het wandelnetwerk. Het voert ons door allerlei ons onbekende streken van Friesland. Het boekje staat boordevol informatie over de geschiedenis en de omgeving waardoor je op een andere manier om je heen kijkt. De etappes zijn niet allemaal even mooi en gaan vaak over verharde paden.

LAW’s

Pionierspad

Met het Pionierspad hebben we dit jaar drie etappes afgetikt en zijn nu in Zeewolde aangekomen. Met nog drie etappes te gaan tot aan het eindpunt Muiden moeten we dit pad in 2023 toch wel af kunnen ronden. Waarschijnlijk in een wandelweekend zoals we dit jaar deden.

Met het Marskramerpad zijn we weer een stukje dichter bij Scheveningen gekomen. In augustus wandelden een vriendin en ik in twee etappes vanaf de Veluwe de Gelderse Vallei in. In 2023 komt Amersfoort in zicht en wie weet wat nog meer.

Van het wandelen over het Pieterpad is het dit jaar niet gekomen. De etappes lagen te ver weg om een dagje te gaan en er waren meer LAW’s die in een wandelweekend gelopen moesten worden. Wellicht dat het er volgend jaar van komt.

Wel startten we een nieuwe LAW: het Friese Woudenpad van Steenwijk naar Lauwersoog. Er zitten inmiddels vier etappes op en we hebben al in drie provincies gewandeld. Het bevalt goed tot nu toe.

Rondwandelingen

Rondje Aldegeaster Brekken

Ook dit jaar heb ik weer veel rondwandelingen gemaakt en beschreven. Zo liep ik in april in de zuidwesthoek van Friesland rond de Aldegeaster Brekken een verrassend knooppuntenrondje met als bonus een rondleiding door een oude spinnenkopmolen.

Met vier Klompenpaden maakte ik in 2022 o.a. een trip down memory lane in het buitengebied van een winters Zeist. Ook van de Drentse Knapzakroutes liep ik er vier. De laatste in november sprong er toch wel uit. De omgeving van Gasteren is prachtig, zeker met het prachtige weer dat er we bij hadden. Een goede tip van een collega.

Ook de Trage Tochten ontbraken dit jaar niet. Vijf liep ik er, in Drenthe en Friesland. De Tocht van Nijeberkoop maakte indruk door de zonsopgang op de Delleboersterheide in Zuidoost Friesland. De Trage Tocht Eastermar liep ik onder warme zomerse omstandigheden en was ook zeer de moeite waard.

Met negen Groene Wissels deed ik de provincies Friesland, Groningen, Drenthe, Utrecht en Gelderland aan. De Wissels in Uffelte en Niebert sprongen er toch wel uit met in Uffelte Zweeds-Drentse taferelen en in Niebert een van eerste lentewandelingen met bloeiende stinzenplanten en een eeuwenoud pad.

Stinzenplanten op de Groene Wissel Niebert

Kortom, het was wederom een mooi en afwisselend wandeljaar. Ik hoop dit in 2023 voort te zetten. Het nieuwe Nivonpad het Stellingenpad staat in ieder geval op de planning. In 260 kilometer loopt het pad door de Stellingwerven in Zuidoost Friesland en doet ook nog de Wieden in Overijssel en de Drentse dorpen van de Maatschappij van Weldadigheid aan. Zoals altijd blijkt er nog veel te ontdekken in Nederland.

Wat was jouw mooiste wandeling van 2023?

Friese Woudenpad etappe 4: Beetsterzwaag – Drachtstercompagnie

Route: Friese Woudenpad
Afstand: 19 km
Start: Parkeerplaats Commissieweg Beetsterzwaag
Eind: Parkeerplaats Tsjerkebuorren Drachtstercompagnie

Het Friese Woudenpad loopt van Steenwijk naar Lauwersoog en is 147 km lang. Als je hier de drie varianten bij rekent is dat nog eens 86 km extra. Het pad loopt door drie provincies en het gevarieerde gebied van de Weerribben, het Drents-Friese Wold, de Friese Wouden en het Nationaal Park Lauwersmeer. Samen met het Pionierspad en het Floris V-pad vormt het Friese Woudenpad het Diagonaalpad. De naam zegt het al, het pad loopt diagonaal door Nederland van de noordoosthoek naar het zuidwesten. Het Pionierspad loop ik ook. Hier vind je de verslagen tot nu toe.

Qua wandelweer lijkt het de beste dag van het weekend te worden vandaag en dus vertrekken we met auto en fietsen naar het eindpunt in Drachtstercompagnie. Vanaf daar fietsen we naar Beetsterzwaag om de vierde etappe te lopen van het Friese Woudenpad. De dag kent meerdere verrassingen. De zon was niet voorspeld maar laat zich geregeld zien. De regen was ook niet voorspeld en ook die valt geregeld. Het gebied is voor ons deels onbekend en is de moeite waard. Op sommige plekken is het zelfs glooiend te noemen, iets dat we niet verwachtten in Friesland.

Hoofdstraat Beetsterzwaag

Vanaf Beetsterzwaag lopen we heerlijk in het zonnetje langs de historisch tropische kassen en over een oud kerkenpad door de bossen aan de noordkant van de Hoofdstraat. Regelmatig duiken er oude, statige, maar ook nieuwe huizen op. Hier woon je niet gek! Midden in het bos, bij de Sint-Hippolytuskerk van Olterterp maak ik een foto in de zon. Met de Trage Tocht Beetsterzwaag liep ik hier eerder maar toen waren de bossen in mist gehuld. De herfstkleuren komen nu mooi uit.

Sint-Hippolytuskerk van Olterterp

Bij Het Witte Huis in Olterterp houden we ons devies aan ‘sla nooit een koffiemogelijkheid over, je weet niet wanneer de volgende komt’ en genieten van een cappuccino met lekkers. De bospaden die volgen zijn knap modderig. De regen van afgelopen tijd laat zijn sporen achter. Vanaf Heidehuizen verlaten we de bossen en komen via het Verbindingskanaal in het open landschap richting Ureterp uit.

Verbindingskanaal

De akkers en weiden worden wat glooiend. Een vreemd gezicht hier in deze provincie. Ik lees later dat we hier op een zandrug lopen tussen de riviertjes de Drait en het Koningsdiep. Het begint te spetteren en we lopen gestaag door naar Ureterp. In deze best wel grote plaats met de nodige winkels begint de regen serieus te worden. Op een parkeerplaats onder bomen wachten we de bui af. Het zal niet de laatste bui zijn vandaag. Buiten Ureterp lopen we over onverharde en verharde paden naar de A7.

We kruisen de A7

We wandelen nu het gebied van de veencompagnieën in. In de 17e eeuw begonnen deze compagnieën met het afgraven van het hoogveen voor de turf. De dwarswijken uit die tijd zijn nog steeds te zien in het landschap. Je ziet het o.a. aan de smalle, kleine percelen, omzoomd door elzensingels. Dit coulisselandschap kwamen we ook veelvuldig tegen tijdens het wandelen van het Noardlike Fryske Wâlden Streekpad. Bordjes verwijzen vandaag de dag naar de oude namen van de wijken, inclusief jaartal. De jaartallen zijn niet zeker, want, zo zegt een informatiebord, “de veenbazen staken hun energie liever in graafwerk dan in schrijfwerk.”

Verwijzing naar de wijken

Onze plaats van bestemming van vandaag is een van de nederzettingen die is ontstaan met het oprukken van de turfspitters: Drachtstercompagnie. Regen en zon wisselen elkaar in een rap tempo af als we de laatste kilometer naar de auto afleggen. We kijken terug op een afwisselende etappe van bossen, weilanden, akkers en veengebied. Opvallend was dat vrijwel iedereen die we onderweg tegenkwamen ons groette, fietsers jong en oud, automobilisten, een oude mevrouw met een rollator, een graafmachinebestuurder maar ook een viertal Friese Woudenpad wandelaars. Een goede gewoonte waar wij uiteraard ook aan meedoen.

Benieuwd naar de andere gelopen etappes van het Friese Woudenpad? Hier vind je de etappes tot nu toe.

Friese Woudenpad etappe 3: Nijeberkoop – Beetsterzwaag

Route: Friese Woudenpad
Afstand: 21 km
Start: Parkeerplaats café-restaurant Boszicht Nijeberkoop
Eind: Parkeerplaats Commissieweg Beetsterzwaag

Het Friese Woudenpad loopt van Steenwijk naar Lauwersoog en is 147 km lang. Als je hier de drie varianten bij rekent is dat nog eens 86 km extra. Het pad loopt door drie provincies en het gevarieerde gebied van de Weerribben, het Drents-Friese Wold, de Friese Wouden en het Nationaal Park Lauwersmeer. Samen met het Pionierspad en het Floris V-pad vormt het Friese Woudenpad het Diagonaalpad. De naam zegt het al, het pad loopt diagonaal door Nederland van de noordoosthoek naar het zuidwesten. Het Pionierspad loop ik ook. Hier vind je de verslagen tot nu toe.

Het wordt vandaag warm, daarom start ik om 8 uur al in Nijeberkoop aan de derde etappe van het Friese Woudenpad. Over een bol klinkerpaadje op Landgoed Boschhoeve loop ik naar de Diakonievene. Hier wandelde ik in februari ook met de Trage Tocht Nijeberkoop. Het was toen grijs en de bomen waren kaal. Nu staat alles vol in blad en schijnt de zon uitbundig op het water.

Diakonievene

De bijzondere naam komt van de diakonie van Nijeberkoop. Deze won hier turf voor de armen, zodat ze in de winter geen kou leden. Door het afgraven van het veen zijn de tegenwoordige plassen ontstaan. Op dit vroege tijdstip ben ik de enige. Nou ja, op een hele hoop al dan niet stekende insecten na.

Ik laat de veenafgraving achter me en wandel naar de Tjonger. Het gekanaliseerde riviertje vormt de taalgrens tussen het Fries (noordelijk van de rivier) en het Stellingwerfs (zuidelijk van de rivier). Ik steek over naar het Friese gedeelte en blijf er ruim een kilometer langslopen. Er liggen diverse bootjes aangemeerd.

Tjonger

Over graspaden, fietspaden en kleine weggetjes loop ik door de voormalige hoogveengebieden. Vanaf de 16e eeuw werd hier veen afgegraven. De kanalen (compagnonsvaarten) zorgden voor ontsluiting en afwatering van het gebied, met haaks daarop de zijkanalen en wijken. Op het kaartje in het wandelboekje zie ik de benaming ‘wijk’ nog overal terugkomen.

Op de 10e Wijk loopt de route door een weiland dat met schrikdraad is afgesloten. Aan het begin kan ik er nog overheen stappen, aan het einde staat echter niet alleen schrikdraad maar ook prikkeldraad. Beide op heuphoogte. Het in het boekje genoemde opstapje ontbreekt. Ik ben niet voor één gat te vangen en kruip eronderdoor.

De route loopt verder langs de Opsterlandse Compagnonsvaart. Via het Hemrikerverlaat steek ik de vaart over. In de sluis liggen verschillende motorbootjes te wachten tot het water hetzelfde niveau heeft bereikt als het stuk waar ze heen willen. De bekende Turfroute, een vaarroute door Zuidoost-Friesland, gaat hier langs en in de zomer is het hier een drukte van belang.

Hemrikerverlaat

Via een bosweg verlaat ik de vaart en wandel naar de Lippenhuisterheide, een uitgestrekt natuurgebied dat grenst aan het Koningsdiep. Hier liep ik in andere seizoenen ook. In het voorjaar met het Koningspad XL en in de herfst met de Trage Tocht Beetsterzwaag. Het blijft in alle jaargetijden mooi.

Lippenhuisterheide

Beetsterzwaag nadert, dat merk ik als de golfbaan van Lauswolt in zicht komt. De uitgestrekte golfvelden liggen prachtig in het bos. Het lijkt uitstekend golfweer. De golfers lopen en rijden af en aan. Op sommige golfkarretjes is vernuftig een grote paraplu bevestigd, zodat de golfer in kwestie altijd in de schaduw staat. Althans, als hij achter zijn golfkarretje loopt.

Golfbaan Lauswolt

Via een klein paadje kom ik de buitenwijken van Beetsterzwaag binnen. De route leidt me door Overtuin Lyndensteyn, een park uit de 18e eeuw met een grote vijver bij een revalidatiecentrum met dezelfde naam. In de Hoofdstraat eindigt deze etappe voor mij. In 21 kilometer liep ik een zeer afwisselende route, voornamelijk onverhard door bossen, over heidevelden, graspaden, plattelandsweggetjes en weilanden. Ondanks de hoge temperatuur bleef het aangenaam door de vele schaduw en het windje. Kortom een heerlijke wandeldag.

Overtuin Lyndensteyn

Benieuwd naar de andere gelopen etappes van het Friese Woudenpad? Hier vind je de etappes tot nu toe.

Friese Woudenpad etappe 2: Wilhelminaoord – Nijeberkoop

Route: Friese Woudenpad
Afstand: 20 km
Start: Bushalte De Menning Wilhelminaoord
Eind: Parkeerplaats café-restaurant Boszicht Nijeberkoop

Het Friese Woudenpad loopt van Steenwijk naar Lauwersoog en is 147 km lang. Als je hier de drie varianten bij rekent is dat nog eens 86 km extra. Het pad loopt door drie provincies en het gevarieerde gebied van de Weerribben, het Drents-Friese Wold, de Friese Wouden en het Nationaal Park Lauwersmeer. Samen met het Pionierspad en het Floris V-pad vormt het Friese Woudenpad het Diagonaalpad. De naam zegt het al, het pad loopt diagonaal door Nederland van de noordoosthoek naar het zuidwesten. Het Pionierspad loop ik ook. Hier vind je de verslagen tot nu toe.

De Linde

De parkeerplaats is leeg als we bij café-restaurant Boszicht de fietsen van de auto halen. In 14 km fietsen we vervolgens naar Wilhelminaoord, waar we de fietsen bij een bushalte parkeren. Dit is vlakbij de snackbar waar we de vorige etappe eindigden met een ijsje. Vanmiddag, als we de fietsen ophalen, smaakt dat ijsje net zo lekker. Maar zo ver is het nog niet. Eerst maar eens 20 km wandelen.

Langs het koloniekerkje wandelen we Wilhelminaoord uit. We volgen een tijd de markering van een van de koloniewandelingen die hier uit zijn gezet en die ook door Frederiksoord en Boschoord lopen. Allemaal voormalige Koloniën van Weldadigheid die opgericht werden ter bestrijding van de armoede.

We lopen afwisselend over bospaden, langs een heideveld op het Vledderveld dat nu al voorzichtig begint te bloeien en pauzeren op een ‘mijmerbankje’ aan een pingoruïne. Genietend van de koffie en uitkijkend over het water mijmeren we over hoe het is om rond het meertje te kanoën. Iets wat in dit natuurgebied waarschijnlijk niet de bedoeling is.

Mijmerbankje aan een pingoruïne

Langzaamaan komen we bij Boschoord en herken ik de omgeving. Over de Schoollaan liep ik ook met de Knapzakroute Zorgvlied – Doldersum op een prachtige Hemelvaartsdag.

Bij de lange Boschoordweg passeren we de provinciegrens en staan we in Friesland. We volgen de weg tot aan Boijl, waar, volgens het boekje, een kop koffie te verkrijgen is. Maar helaas, het boekje is al wat ouder en het kopje koffie is niet meer.

Op de grens van Drenthe en Friesland

Op de kerkweg buiten Boijl vinden we alsnog een leuk plekje om te lunchen (zonder koffie). Ook dit bankje heeft een boodschap: ‘zit, rust, kijk … verwonder’. En dat doen we dan ook, terwijl we de fietsers die langskomen over de zandweg vriendelijk groeten.

We wandelen verder naar de Linde en volgen dit riviertje een tijdje. Over dit zelfde fietspad liep ik in februari dit jaar met de Trage Tocht Nijeberkoop. Wat waren de bermen toen kaal vergeleken met nu. Toen was de Linde goed zichtbaar, nu mag je blij zijn als je tussen de distels door een glimp op kan vangen van het water.

Fietspad langs de Linde

Naarmate we dichter bij Nijeberkoop komen, worden de bermen steeds kleurrijker. De paarse vogelwikke en distels kleuren mooi bij het gele boerenwormkruid en de rode zuring. Ook de moerasspirea, grote wederik en kamille zijn van de partij. Ik word helemaal blij van die bloemrijke bermen.

Niet veel later staan we weer bij de parkeerplaats waar we de auto hebben geparkeerd. Het was een mooie wandeling en niet druk voor een zonnige zaterdag half juli. Zou iedereen op vakantie naar verre streken zijn? Als we in Wilhelminaoord aankomen om de fietsen op te halen, blijkt het terras van de snackbar ook bijna leeg. Dat was een maand geleden wel anders. Wij nemen een ijsje en maken het lege terras iets voller. Volgende keer naar Beetsterzwaag.

Benieuwd naar de andere gelopen etappes van het Friese Woudenpad? Hier vind je de etappes tot nu toe.

Friese Woudenpad etappe 1: Steenwijk – Wilhelminaoord

Route: Friese Woudenpad
Afstand: 16 km
Start: P&R station Steenwijk
Eind: Parkeerplek aan Linthorst Homanstraat Wilhelminaoord

Het Friese Woudenpad loopt van Steenwijk naar Lauwersoog en is 147 km lang. Als je hier de drie varianten bij rekent is dat nog eens 86 km extra. Het pad loopt door drie provincies en het gevarieerde gebied van de Weerribben, het Drents-Friese Wold, de Friese Wouden en het Nationaal Park Lauwersmeer. Samen met het Pionierspad en het Floris V-pad vormt het Friese Woudenpad het Diagonaalpad. De naam zegt het al, het pad loopt diagonaal door Nederland van de noordoosthoek naar het zuidwesten. Het Pionierspad loop ik ook. Hier vind je de verslagen tot nu toe.

De meeste mensen beginnen het Friese Woudenpad in Lauwersoog. Wij besluiten in Steenwijk te starten. Een mooi gebied om te beginnen en er is horeca onderweg. Iets dat mijn medewandelaar van deze etappe als wandelvoorwaarde stelde (en ik graag in mee ging). Bij het station van Steenwijk starten we onze wandeling waar we eind 2020 ook het Pionierspad begonnen. We lopen nu alleen niet naar het zuiden maar naar het noorden. De zon schijnt uitbundig en met 20 graden is het uitstekend wandelweer.

Na de A32 slaan we af naar landelijk en bosrijk gebied. Voor ons ligt de Woldberg, met zijn 26 meter toch met recht een hobbel in het landschap te noemen. Het blijkt meteen het hoogste punt van het Friese Woudenpad te zijn. De route gaat hier op en neer en door het bladerdek vallen de zonnestralen in kunstige vormen op de bospaden. Ik lees dat de paden hier verhard zijn met het puin afkomstig van het bombardement van Rotterdam. We lopen over stukjes landelijke historie.

Op de Woldberg

Bij Buitengoed Fredeshiem los ik mijn belofte in en drinken we koffie met lekkers op het terras. Na de koffie lopen we naar Landgoed De Eese. Op het Eeserveld komen we een oude bekende tegen, de Ome Henk bank. In december vorig jaar waren we hier ook met de Trage Tocht Woldberg. De heide was toen bedekt met rijp en de koffie was meer een noodzakelijkheid om onze handen op te warmen. Hoe anders ziet de wereld er nu uit met het overvloedige groen en alle insecten die om ons heen dartelen.

Eeserveld

Verder wandelen we over Landgoed De Eese. We komen het ene mooie huis na het andere tegen. Overal maken bordjes duidelijk dat het strikt privé gebied is. De Havezate De Eese is de meest noordelijke havezate van Overijssel. Van wat ik er van kan zien, ligt het er mooi bij.

Havezate De Eese

Ettelijke kilometers doorkruisen we het landgoed. Op de verlaten boswegen komen we af en toe een wandelaar tegen en soms zelfs drie. Een moeder en twee dochters (vermoeden we) vragen enthousiast of we het Friese Woudenpad lopen. “Welke etappe?” is het vervolgantwoord als we bevestigend knikken. Zij zijn met hun laatste bezig en zijn twee jaar geleden begonnen. We wensen elkaar nog een fijne wandeling. Ook het wandelstel dat we vervolgens tegenkomen is enthousiast over het pad. Dit is al de derde keer dat ze het lopen. “Het blijft mooi”. Op het Pieterpad na, ben ik in één etappe van een LAW of Streekpad nog nooit zoveel wandelaars tegengekomen die hetzelfde pad liepen. Volgens mij hebben we een mooi pad uitgekozen.

Na een lunch aan een heideveld op het Nijensleekerveld, die we op de grond nuttigen bij gebrek aan bankjes, vangen we het laatste deel aan. Ook dit blijkt wederom prachtig. We lopen over een smal paadje tussen een sloot met gele lissen en een heideveld. De varens doen het goed met de regen en zon van de laatste tijd.

Het pad

Bij Wilhelminaoord lopen we langs de begraafplaats en de karakteristieke koloniehuisjes van de Koloniën van Weldadigheid. Bij de plaatselijke snackbar halen we een ijsje. Het is er weer voor.

Koloniehuisje

Bij het koloniekerkje van Wilhelminaoord rijdt net de kolonietram voorbij gevuld met toeristen. Ja, dit gebied en zeker het nabij gelegen Frederiksoord is een trekpleister met alle tastbare historie uit de tijd van de Koloniën. Zeker de moeite waard om eens een kijkje te nemen. Onze route voor vandaag eindigt hier in Wilhelminaoord. Het gebied was niet onbekend voor ons maar blijft in elk jaargetijde mooi.

Koloniekerkje van Wilhelminaoord

Benieuwd naar de andere gelopen etappes van het Friese Woudenpad? Hier vind je de etappes tot nu toe.