Groene Wissel Anloo: Drentse historie

Route: Groene Wissel Anloo: Anlooërdiepje en Landgoed Ter Borgh
Afstand: 10 km
Start: Parkeerplek Anloo
Eind: Parkeerplek Anloo

Jaren geleden liepen we de Groene Wissel Anloo. Met tien kilometer een mooi kort rondje voordat we op een verjaardag daar in de buurt verwacht werden. Deze week zijn we neergestreken op een camping in Anderen. Na het opzetten van de tenttrailer is deze korte Groene Wissel op een steenworp afstand de ideale start van een wandelweek.

Om eerlijk te zijn, ik herkende weinig meer van de wandeling. We liepen hem vijf jaar geleden, begin februari. Dan ziet de natuur er heel anders uit. Des te leuker om zo’n wandeling dan nog eens te doen. De Wissel begint in het pittoreske Anloo, een brinkdorp met de bijzondere Magnuskerk met trapgevel en er tegenover een terras. Dat laatste bewaren we voor later.

Magnuskerk Anloo

We wandelen over een rustig pad waar we de eerste veldleeuweriken van dit jaar zien opstijgen met hun typerende gezang. We zijn op weg naar landgoed Ter Borgh. Over bospaden tussen de uitbundig bloeiende bosanemonen en grote muur is de lente goed zichtbaar. Bomen hebben frisgroen blad of staan op het punt dat te krijgen. Ondanks de sluierwolken doet de zon haar best om door te breken en verlicht dan al dat lentegroen.

Het bos wordt afgewisseld met een heideveld met Drentse heideschapen en vennetjes. Drentser kan bijna niet. We zijn zeker niet de enige op deze zonnige zaterdagmiddag, we komen zelfs hele groepen wandelaars tegen. Ik geef ze geen ongelijk, het is heerlijk wandelweer.

We wandelen langs een onderduikershol uit de Tweede Wereldoorlog. Dertien stenen markeren de plek van het hol en de dertien verzetsmensen die omgebracht zijn. Ook zien we grafheuvels en een hunebed. Ik bespeur hier een thema. Zeker als we hierna nog langs een urnenveld komen. Het moet gezegd worden, het urnenveld ligt er mooi bij.

Links in de verte achter het monument de dertien stenen, rechtsboven het hunebed, rechtsonder het urnenveld

Naast het urnenveld is een pinetum. Vijfhonderd verschillende soorten coniferen zijn hier bijeengebracht. Het Anlooërdiepje volgt. Althans, als je goed kijkt zie je in de verte waar het stroompje zou moeten lopen. Helaas loopt de Wissel er niet langs. Wij willen het diepje toch wel aanschouwen en lopen een klein paadje in, dat naar het stroompje leidt. Het smalle beekje is met recht een diepJE.

Anlooërdiepje

Hierna volgt Anloo alweer snel. Op het terras van de Koningsherberg drinken we een cappuccino met een wafel met warme kersen. Met deze wandeling in het mooie gebied rondom Anloo en dit mooie weer is deze wandelvakantie goed begonnen.

Benieuwd naar de andere Groene Wissels die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Groene Wissel Marum: drie bergen en een witte non

Route: Groene Wissel Marum: Groninger Westerkwartier, route 1
Afstand: 18 km
Start: Parkeerplek Nachtegaalstraat Marum
Eind: Parkeerplek Nachtegaalstraat Marum

Pingoruïne Jilt Dijksheide

Het vriest al een paar dagen en vandaag belooft het een prachtige winterdag te worden. We zijn allebei vrij en besluiten de Groene Wissel Marum te lopen. De routeomschrijving belooft sereen coulisselandschap, bossen, heide en een kerkenpad. We schatten in dat de (ongetwijfeld) natte en modderige stukken nu stijf bevroren zijn en dus prima toegankelijk. Dat blijkt inderdaad het geval.

Een Groene Wissel start altijd bij een punt waar je met openbaar vervoer kunt komen. In dit geval is dat een P+R aan de A7. Het laatste stuk van de rondwandeling is een heen-en-weertje om weer bij de bus te komen. Wij zijn met de auto en slaan dit laatste stuk over, dat niet door bijster interessant gebied gaat. Hierdoor is de route die wij lopen een kilometer korter.

We wandelen de eerste paar kilometer door Marum zelf. De huizen worden steeds groter naarmate we dichter bij het buitengebied komen. Met het bord ‘einde Marum’ zien we ook meteen het Haarsterbos en het groene gebied eromheen. Twee reeën dwalen in de verte door het gras.

Rechts het begin van het Haarsterbos

Op een informatiebord wordt de markering met het witte kruis op de blauwe achtergrond uitgelegd, die ons al opviel. Dit is het Witte Nonnenpad van 12 kilometer, dat hier loopt. Het blijkt grotendeels gelijk op te lopen met deze Groene Wissel. Tijdens een groot deel van de route zien we het witte kruis opduiken. Het pad vertelt het verhaal van de gedwarsboomde liefde van een non voor een Spaanse soldaat, tijdens de Tachtigjarige Oorlog. De non kwam uit het klooster Tribus Montibus, de drie bergen, nu bekend als Trimunt.

Markering Witte Nonnenpad

We kronkelen door een rustig en zonnig Haarsterbos en komen een enkele hondenuitlater tegen. De A7 is niet ver weg en duidelijk te horen en te zien. Over een rustig plattelandsweggetje kruisen we de snelweg en duiken aan de andere kant het bosgebied Trimunt in, genoemd naar het klooster van de witte non. De grote plassen die de paden bedekken, zijn allemaal bevroren.

Op weg naar de A7, die je in de verte ziet

Na Trimunt volgt de Jilt Dijksheide, een heidegebied met een pingoruïne en een grote plas. De pingoruïne ligt er prachtig bij in het lage winterzonnetje. De zandpaden leiden ons langs de rand van het natuurgebied naar de grote plas, waar we mensen zien schaatsen. Dat hadden we niet verwacht, na slechts een paar dagen vorst. Het ijs zingt als er een paar schaatsers voorbij komen. Wat een mooi gezicht.

Jilt Dijksheide

Over een dijkje met aan weerszijden ijs lopen we deels om de plas heen. We blijven regelmatig even staan om van het uitzicht te genieten. Maar dan moeten we toch echt dit heidegebied verlaten. Over fietspaden en kleine weggetjes gaat de wandeling richting de A7.

Jilt Dijksheide

We maken een flinke lus over een schelpenpad door de weilanden. We zien de A7 met de omgekeerde vlaggen erlangs goed liggen. Ik rij hier regelmatig met de auto, maar wist niet dat hier een wandelpad liep. Een monument herinnert aan de plek waar in 1944 vijf mannen werden gefusilleerd vanwege een aanslag op de stoomtram.

Schelpenpad terug naar de A7

Na de A7 lopen we Marum weer in. We komen langs een oud kerkje uit de 12e eeuw waar het Witte Nonnenpad begint. Het lijkt me leuk om dit pad nog eens te wandelen in een ander jaargetijde. Langs de melkfabriek en deels over een oud kerkenpad achter een woonwijk langs, maken we het wandelrondje compleet.

Kerkje uit de 12e eeuw

De wandeling loopt enkele kilometers door Marum zelf, waarschijnlijk vanwege het OV, maar het buitengebied maakt voor mij de wandeling echt de moeite waard. Ik liep al eens eerder in het Westerkwartier met de Groene Wissel Niebert. Het was toen voorjaar en ook toen was ik onder de indruk van dit gebied. Je zou het niet zeggen als je over de A7 rijdt, maar er ligt veel moois verscholen enkele kilometers verderop.

Benieuwd naar de andere Groene Wissels die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Groene Wissel Medemblik: historie aan het IJsselmeer

Route: Groene Wissel Medemblik: IJsselmeer en Groote Vliet
Afstand: 14 km
Start: TOP Gemaal Lely Medemblik
Eind: TOP Gemaal Lely Medemblik

Het Noord-Holland boven Amsterdam is voor mij onbekend wandelterrein. De enige rondwandeling die ik er ooit liep was de Groene Wissel Texel-Oudeschild. Hoog tijd dus voor een nadere verkenning. Op een zonnige ochtend besluiten we een rondwandeling bij Medemblik te lopen. Dit oudste stadje van West-Friesland aan het IJsselmeer blijkt een schot in de roos.

We parkeren de auto bij de TOP Gemaal Lely aan het IJsselmeer en op loopafstand van Medemblik. Na een blik op het IJsselmeer geworpen te hebben, lopen we via het stoomtramstation het stadje in. Deze historische stoomtram rijdt tussen Medemblik en Hoorn. We wandelen langs vele historische gebouwen zoals het stadhuis uit 1939, het stationsgebouw en kasteel Radboud. De route laat dit kasteel links liggen, wij lopen er een rondje omheen en dat is zeker de moeite waard.

Stadhuis Medemblik

Het kasteel is gebouwd in 1288 en was een van de dwangburchten van Floris V. Het diende als steunpunt waaruit hij de pas onderworpen West-Friezen in het gareel kon houden. De naam Radboud gaat terug naar koning Radboud van de Friezen. Volgens de legende is het kasteel gebouwd op de funderingen van de burcht van deze koning. Wat er nu nog staat, is slechts een klein gedeelte van het oorspronkelijke gebouw.

Kasteel Radboud

Wat ons opvalt is dat er veel water is in Medemblik. We lopen langs allerlei grachtjes en vaarten en overal liggen bootjes. Deze wateren zullen wel een open verbinding hebben met grotere wateren en wellicht het IJsselmeer. Een bootje is dan natuurlijk aantrekkelijk.

In Medemblik

Maar we komen niet alleen kleine bootjes tegen. Medemblik heeft een grote jachthaven waar de route langsloopt. De meest grote zeiljachten en motorboten liggen aan de steigers. Het is half negen ‘s ochtends en net wakker geworden booteigenaren lopen met hun toilettas en handdoek naar het toiletgebouw voor een frisse douche.

Haven Medemblik

De route loopt een groot stuk langs het IJsselmeer. Over schelpenpaadjes lopen we dicht langs het water en zien vele vogels op het water dobberen. In de verte varen zeilboten en zien we de contouren van windmolens aan de horizon. Het is een mooi gezicht met het zonnige tegenlicht.

Langs het IJsselmeer

Onderweg komen we het nog steeds werkende stoomgemaal Vier Noorder Koggen tegen waar nu het Nederlands Stoommachinemuseum in gevestigd is. Interessant, maar voor een andere keer. Op een bankje met uitzicht op heel veel ganzen en een hoop lepelaars drinken we onze koffie. Geen verkeerde pauzeplek.

Stoomgemaal Vier Noorder Koggen

We doorkruisen het dorpje Onderdijk waar kinderen op schoolreisje zich goed vermaken in de grote speeltuin. Onderdijk ligt tussen het IJsselmeer en het binnenmeertje (en natuurgebied) de Groote Vliet in. In het dorp zelf is, net als in Medemblik, veel water te vinden. En uiteraard bootjes. Wij lopen via fietspaden en kleine graspaden in het natuurgebied de Groote Vliet weer richting Medemblik. Onderweg horen we vele rietvogels.

Groote Vliet

Via landweggetjes en buitenwijken bereiken we weer het oude centrum van Medemblik. Het is inmiddels een stuk drukker geworden. Om ons heen klinkt veel Duits maar we horen ook Engels en Deens. Op een terrasje bij de Kwikkelsbrug strijken we neer voor een welverdiende lunch. We hebben zicht op de brug die meerdere malen opengaat om boten door te laten. Om ons heen zitten veel vakantiefietsers. Onderweg kwamen we er ook al een groot aantal tegen. Noord-Holland is blijkbaar een goed gebied om doorheen te fietsen. Maar dat geldt ook zeker voor wandelen.

Deze Groene Wissel heeft ons verrast. De combinatie van historisch stadje, uitgestrekte IJsselmeerkust en het waterrijke achterland maken deze rondwandeling zeer de moeite waard. En dit gebied smaakt naar meer. Onderweg zagen we de aanduidingen voor het Streekpad Westfriese Omringdijk dat over dijken om West-Friesland loopt. Dat pad klinkt ook aantrekkelijk.

Welke rondwandelingen in Noord-Holland kunnen jullie mij aanbevelen?

Benieuwd naar de andere Groene Wissels die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Groene Wissel Wolvega: voorjaar langs de Linde

Route: Groene Wissel Wolvega: Linde en Lendevallei
Afstand: 19 km
Start: Station Wolvega
Eind: Station Wolvega

Lang geleden, bijna 10 jaar, liep ik mijn eerste Groene Wissel ooit, samen met mijn zus. Het was de Groene Wissel Wolvega. Die Wissel beviel zo goed dat ik er inmiddels 39 heb gelopen. Laatst kwam ik deze eerste Groene Wissel weer tegen op wandelzoekpagina.nl en was benieuwd hoe ik het nu zou vinden. Op een zonnige voorjaarsdag in mei loop ik ‘m nogmaals, nu samen met mijn man.

We starten op station Wolvega waar we op de P&R de auto parkeren. We zien meerdere wandelaars uit auto’s stappen en naar het perron lopen. Wij laten het station links liggen en wandelen de Wissel tegen de klok in. We gaan richting de nieuwbouwwijken van de plaats, de vlinderwijk en de lindewijk.

Nieuwbouwwijken van Wolvega

Aanvankelijk ligt er nog een pad van betonplaten, maar al snel gaat dit over in een graspad met gras dat steeds langer wordt. Rechts loopt het spoor, links nieuwbouwhuizen in meerdere staten van gereedheid. We volgen de GPS-track tot we tot onze knieën in het natte hoge gras staan. Als dit ‘pad’ ophoudt, ontdekken we een parallel lopende verharde weg. Soms moet je niet alleen op de GPS-track afgaan!

We lopen het natuurgebied Lendepoolder West in en wandelen via fiets- en wandelpaden naar de rivier de Linde (of de Lende) toe. Linde is de Friese naam, Lende de naam in het Stellingwerfs en de officiële naam. Dit gebied zie ik altijd vanuit de trein of de auto, maar had er nog nooit gewandeld. Althans, niet na de vorige keer dat ik deze Wissel liep. Bijzonder om hier weer eens te zijn.

Lendepoolder West

Bij de Linde lopen we over verharde wegen langs de rivier. Aan onze rechterhand ligt een natuurgebied met veel water. Een bordje wijst naar een vogelkijkhut. Het lijkt allemaal vrij nieuw. Ook het fietspad waarover we onze weg langs de rivier vervolgen, ligt er nog niet zo lang. In de bermen bloeien koekoeksbloemen maar echt vol met bloemen en planten staat het er niet. Dat moet zich de komende jaren allemaal nog ontwikkelen. Op een bankje onder een oude eik drinken we onze koffie in het zonnetje.

De Linde
Een koffiedrinkbankje

Waar het fietspad de Linde blijft volgen, buigen wij af voor een lusje langs de rand van een natuurgebied. Op de grens van bos en boerenland wandelen we over graspaadjes door de natuur. We zien geen mens, maar horen des te meer vogels. Wat is het hier mooi!

We komen weer op het fietspad langs de Linde en wandelen door tot de weg waar kanoverhuurbedrijf Lindevaarders zit. Ik weet nog dat we hier destijds een ijsje hebben gehaald. En het kan nog steeds! Die kans laten we niet voorbij gaan en informeren meteen naar kanoën op de Linde. Een paar jaar geleden hebben we op een ander stuk van de rivier gekanood, maar dat was vrij overwoekerd toen. Er blijkt veel mogelijk. Dat houden we in gedachten.

De Linde

We laten de Linde achter ons en lopen over allerlei kleine paadjes omringd door bloeiende voorjaarsbloemen en lentegroene bomen naar Oldeholtpade. We zien de meest mooie huizen en tuinen en dromen weg. Je zou hier maar wonen. Ook hier komen we niemand tegen.

Langs akkers gaat de weg verder. De bankjes zijn hier schaars, maar gelukkig hebben we onze eigen fietsstoeltjes meegenomen (kleine pakketjes van een paar honderd gram die makkelijk in onze rugzakken passen). Libellen vliegen om ons heen terwijl we onze boterhammen opeten met uitzicht op de weiden.

De meest noordelijke kant van de route tikt de weg naar Ter Idzard aan. Hierna is het nog een paar kilometer naar het beginpunt van de route. Verrassenderwijs lopen we nog een stuk door een voorjaarsgroen bos waar de varens welig tieren.

Bij de renbaan lopen we Wolvega weer in. Door woonwijken met mooie huizen wandelen we terug naar het station. We hebben 19 kilometer in de benen en een prachtige en zeer afwisselende route gewandeld. Deze Groene Wissel blijft de moeite waard.

Benieuwd naar de andere Groene Wissels die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Groene Wissel Mook – Molenhoek: adembenemende uitzichten

Route: Groene Wissel Mook-Molenhoek: Mookerheide
Afstand: 13 km
Start: Parkeerplek bij station Mook-Molenhoek
Eind: Parkeerplek bij station Mook-Molenhoek

Mookerheide

Het is dag twee van ons weekendje in het Rijk van Nijmegen. We overnachten in een B&B in Malden en de Mookerheide (en daarmee Limburg) blijkt vlakbij te zijn. Ik heb veel over het gebied gehoord, maar ben er nooit geweest. Tijd voor een kennismaking te voet. De beschrijving van de Groene Wissel die we op het oog hebben, maakt het ook erg aantrekkelijk: “Zo snel bent u nog nooit vanuit de trein in de natuur gestapt, de treinhalte ligt namelijk letterlijk aan de rand van het uitgestrekte Mookerheide-natuurgebied.”.

De beschrijving heeft niets teveel gezegd, je staat echt zo in de natuur vanaf het station waar we de auto parkeren. Dat heb ik nog niet eerder meegemaakt. En na een smal paadje is er een steile trap, een opmaat voor de rest van deze rondwandeling. Voor we het weten staan we voor een klaphekje dat toegang verschaft tot de Mookerheide en de Heumense Schans.

Helaas verschuilt de zon zich nog achter een laag mist, wat op zich ook wel weer leuke foto’s oplevert. We wandelen over de Heumense Schans, een aarden verdedigingswerk op de stuwwal tussen Nijmegen en Mook. Waarschijnlijk is deze schans in de 17e eeuw aangelegd.

Naar de Heumense Schans

Als we de schans achter ons hebben gelaten en door het uitgestrekte bos daarachter lopen, breekt de zon door. Je merkt het meteen, zeker met de pittige klimmetjes die we af en toe tegenkomen. De jas kan uit. Maar wat is het mooi. De heuvels en dalen, maar ook de bloeiende sleedoorn, krentenboompjes, speenkruid, dovenetel, overal frisgroene blaadjes die aan het uitkomen zijn. De lente is begonnen.

Bij het grote heideveld van de Mookerheide aangekomen schijnt de zon uitbundig. We lopen helemaal rond het veld met de nodige klimmetjes. De Schotse Hooglanders laten zich ook zien. Sterker nog, ze staan midden op het pad waardoor we maar even een omweggetje maken.

Schotse Hooglanders op de Mookerheide

Op een bankje onder een grote eik met uitzicht over de heide maar ook het Mooks kanaal, waar we de nodige boten voorbij zien varen, houden we een koffiepauze. Een uitgelezen pauzeplekje. Dat het het einde van de ochtend is, merk je aan alle mensen die voorbij lopen. Het is opeens drukker geworden.

Uitgelezen koffieplekje

Na de koffie bedwingen we nog wat heuvels terwijl miauwende buizerds over ons heen cirkelen. Als we het heideveld helemaal rond zijn, buigt de route af over de Mendozaweg. Mendoza was een Spaanse veldheer die vocht in de welbekende Slag op de Mookerheide in 1574 tegen de troepen van Lodewijk en Hendrik van Nassau. De Nassau’s verloren de slag en sneuvelden beide. Het gebied was toentertijd een stuk groter dan het nu is.

Heuvels

De route leidt ons door een opener landschap naar het buurtschap Bisselt waar de meest mooie huizen staan met prachtige uitzichten over de omgeving. Geen gekke plek om te wonen. Af en aan lopen we op met het Maas-Niederrheinpad, een streekpad door Noord- en Midden-Limburg en Duitsland dat ik helemaal niet kende. Het lijkt me een mooie route, maar eerst maar eens wat andere paden uitlopen.

Hier loopt ook het Maas-Niederrheinpad

We komen Boskapel de Biesselt tegen, een nieuw kapelletje aan de rand van het bos. Het is gebouwd in 2014 op de plek waar 60 jaar daarvoor een provisorisch kapelletje stond voor het bezoek van een bisschop met Mariabeeld. Het idee was destijds om de Mariaverering een nieuwe impuls te geven. Mijn moeder brandt er een kaarsje voor haar overleden ouders, mijn grootouders.

Boskapel de Biesselt

Bij ’t Zwaantje strijken we voor het eerst dit jaar neer op het terras voor, hoe kan het ook anders in Limburg, echte Limburgse vlaai. We zijn niet de enige, om ons heen zitten veel fietsers en wandelaars. Het blijkt een pleisterplaats voor het Pieterpad dat een paar honderd meter verderop loopt.

Onderweg naar Jachtslot Mookerheide lopen we over een uitgestrekte natuurbegraafplaats. Op afgezaagde boomstammen staan de namen van overledenen vermeld. Elk pad heeft een eigen naam. Ik begrijp goed dat natuurbegraafplaatsen steeds populairder worden. Wat is het mooi en rustig hier.

Natuurbegraafplaats Landgoed Mookerheide

Het jachtslot uit 1904 staat in de steigers en wordt gerenoveerd waardoor we er helaas niet veel van zien. Wel zien we goed de opmerkelijke lichtroze kleur die het kasteel oorspronkelijk ook had. De renovatie moet in juli 2023 voltooid zijn.

Jachtslot Mookerheide

Na een paar lussen zijn we weer bij het beginpunt en staan we, na de steile trap, weer bij het station. Mijn sporthorloge geeft 13 km aan. Het was wederom een prachtige wandeling. Het glooiende landschap dat je af en toe letterlijk de adem benam, de vergezichten, de geschiedenis en veelal onverharde wegen, ja, ik kan niet anders zeggen dan, wandel deze Groene Wissel!

Benieuwd naar de andere Groene Wissels die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Groene Wissel Joure: vogels, een veenplas en asfalt

Route: Groene Wissel Joure: Haulstersingel en Nannewijd
Afstand: 21 km
Start: Parkeerplek bij de kerk Haskerhorne
Eind: Parkeerplek bij de kerk Haskerhorne

Ik heb zin in een lange wandeling, er is zon voorspeld en het wordt nu, begin februari, alweer een stuk eerder licht ’s ochtends. Het wordt de Groene Wissel Joure, een rondwandeling die, volgens de beschrijving, veel verharde wegen kent, maar ook prachtige paden rond het Nannewiid belooft. Ik waag het erop.

Het is kwart over acht als ik de auto bij de kerk in Haskerhorne zet. Zodra ik de deur open, word ik getrakteerd op een zangkoor van vogels. Het lijkt wel lente! De zon doet moeite om door te breken als ik Haskerhorne uitloop. Ik kruis via fietspaden de A7 om bij Joure te komen, waar de officiële start van de wandeling ligt. Groene Wissels starten altijd op een voor OV bereikbaar punt. Ook deze wandeling. Alleen ligt de start aan de noordwestkant van Joure en het eindpunt in het zuidoosten, het rondje is dus niet compleet. Ik ken Joure niet en wil graag de plaats zien, daarom loop ik de extra kilometer tussen eindpunt en beginpunt.

Kerk van Haskerhorne

Het is de moeite waard. Over de Geert Knolweg en de Midstraat (de winkelstraat) doorkruis ik Joure. Bij het park Ter Huivra wordt de wandelaar gemaand om alleen op wegen en paden te wandelen i.v.m. de stinzenflora. Zo’n bord had ik nog niet eerder gezien. Dat schept verwachtingen voor over een maand als er daadwerkelijk planten gaan bloeien.

Bordje bij park Ter Huivra in Joure

Joure is bekend van Douwe Egberts. Een grote kop koffie van DE langs de weg laat hier geen twijfel over bestaan. De oorsprong van het bedrijf ligt bij de vader van Douwe, Egbert Douwes. Hij begint hier in 1753, in de Midstraat, een zaak in koloniale handelswaren. Later werd dit de koffiebrander Douwe Egberts.

Na een lus door Joure kom ik in de Haulsterbossen, officieel de Douwe Egberts bossen geheten. De bomen zijn eind jaren 40 aangeplant door Douwe Egberts. Zijn fabriek maakte destijds ook tabak en – zo was de gedachte – rokende mensen hebben lucifers nodig. Vandaar het bos en de officieuze naam ‘luciferbos’. Niet alle bomen zijn lucifers geworden en ik waan me in een echt bos. Het is er niet druk, op een bankje met uitzicht op een weiland en gezelschap gehouden door een enthousiaste specht drink ik mijn koffie.

Koffiebankje

Drie mountainbikers stoppen precies achter mijn bankje “voor een slokje”. Het blijken drie oudere heren die tijdens dit slokje uitgebreid de ree bespreken die één van hen gaat schieten voor de volgende eetclub. “We storen je toch niet?” vraagt er eentje aan mij na een minuut of vijf, waarin ik heel wat wijzer ben geworden over de wildstand van Nederland. Ze storen me niet, zo hoor je nog eens wat.

Ik vervolg mijn weg naar Sintjohannesga waar opvallend veel mensen buiten bezig zijn. Met het zonnetje is het heerlijk weer om de was op te hangen, de ramen te zemen of in de tuin bezig te gaan. Over een lange asfaltweg loop ik langs roggebroodbakker Van Dijk en de bakkerij van Wieger Ketellapper waar Snelle Jelle wordt gemaakt. Ik had geen idee dat dit hier zat.

Via de Badweg kom ik bij het Nannewiid, een ondiepe veenplas. Ik zie veel ganzen en meerkoeten en drie jongemannen die enthousiast in zwembroek het meer in springen. Ondanks de zon lijkt me dit, begin februari, toch behoorlijk frisjes. Dat vindt een langsrijdende fietster ook die luidkeels “bikkels!” roept. Ze krijgt drie duimen als reactie. Langs recreatiewoningen aan het meer waar nu weinig te beleven valt, loop ik het dorp Oudehaske binnen.

Nannewiid

Via mooie huizen aan het water gaat de route aan de overkant van het meer weer verder in natuurgebied Nannewiid. Ik loop over het Peter Tazelaarpad een stukje van het meer af. Om me heen kwetteren vogels naar hartenlust. In de verte kan ik het water zien. Ik word regelmatig ingehaald door fietsers. Het pad buigt van het Nannewiid af en komt langs het Lytse Wiid waar een bankje op een plateautje een mooi uitzicht geeft over het water. Ganzen vliegen op als ze mij zien.

Lytse Wiid

Het blijft een fietspad helemaal tot aan Haskerhorne. Ik geniet van de zon en doe mijn sjaal af, zo warm is het. Dit schelpenpad vanaf de noordwestkant van het Nannewiid maakt een hoop goed. Daar heeft de beschrijving van deze Wissel gelijk in. Desalniettemin bestaat het grootste deel van deze wandeling uit asfalt. Ik vond het vandaag wel lekker om wat kilometers te maken en de zon hielp ook mee. Maar als je op zoek bent naar een rustige wandeling in de natuur, dan raad ik je een andere route aan.

Benieuwd naar de andere Groene Wissels die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

2022 | Terugblik op mijn wandeljaar

Trage Tocht Nijeberkoop

Ook in 2022 heb ik veel delen van Nederland al wandelend gezien. Naast de rondwandelingen op Klompenpaden, Groene Wissels, Trage Tochten en Knapzakroutes, liep ik weer eens een wandeling uit een wandelboekje van Gegarandeerd Onregelmatig, rondde een Streekpad af, begon een nieuwe LAW en een bijzonder lange afstandspad langs een Fries riviertje en liep verder op de resterende LAW’s en Streekpaden waaraan ik al eerder was begonnen. Lees hieronder alles over mijn wandeljaar.

Streekpad en wandelnetwerkpad

Noardlike Fryske Wâlden Streekpad aan de Leien

Eind vorig jaar schreef ik dat ik het Noardlike Fryske Wâlden Streekpad wellicht zou uitlopen dit jaar. Dat is gelukt. Met een lange pauze vanwege het broedseizoen hebben we in oktober de laatste etappe van dit mooie pad gewandeld.

Ook zijn we dit jaar begonnen met het Koningspad XL dat het Friese riviertje het Koningsdiep volgt. We hebben er inmiddels negen etappes op zitten. Voor dit pad volg je de markering van het wandelnetwerk. Het voert ons door allerlei ons onbekende streken van Friesland. Het boekje staat boordevol informatie over de geschiedenis en de omgeving waardoor je op een andere manier om je heen kijkt. De etappes zijn niet allemaal even mooi en gaan vaak over verharde paden.

LAW’s

Pionierspad

Met het Pionierspad hebben we dit jaar drie etappes afgetikt en zijn nu in Zeewolde aangekomen. Met nog drie etappes te gaan tot aan het eindpunt Muiden moeten we dit pad in 2023 toch wel af kunnen ronden. Waarschijnlijk in een wandelweekend zoals we dit jaar deden.

Met het Marskramerpad zijn we weer een stukje dichter bij Scheveningen gekomen. In augustus wandelden een vriendin en ik in twee etappes vanaf de Veluwe de Gelderse Vallei in. In 2023 komt Amersfoort in zicht en wie weet wat nog meer.

Van het wandelen over het Pieterpad is het dit jaar niet gekomen. De etappes lagen te ver weg om een dagje te gaan en er waren meer LAW’s die in een wandelweekend gelopen moesten worden. Wellicht dat het er volgend jaar van komt.

Wel startten we een nieuwe LAW: het Friese Woudenpad van Steenwijk naar Lauwersoog. Er zitten inmiddels vier etappes op en we hebben al in drie provincies gewandeld. Het bevalt goed tot nu toe.

Rondwandelingen

Rondje Aldegeaster Brekken

Ook dit jaar heb ik weer veel rondwandelingen gemaakt en beschreven. Zo liep ik in april in de zuidwesthoek van Friesland rond de Aldegeaster Brekken een verrassend knooppuntenrondje met als bonus een rondleiding door een oude spinnenkopmolen.

Met vier Klompenpaden maakte ik in 2022 o.a. een trip down memory lane in het buitengebied van een winters Zeist. Ook van de Drentse Knapzakroutes liep ik er vier. De laatste in november sprong er toch wel uit. De omgeving van Gasteren is prachtig, zeker met het prachtige weer dat er we bij hadden. Een goede tip van een collega.

Ook de Trage Tochten ontbraken dit jaar niet. Vijf liep ik er, in Drenthe en Friesland. De Tocht van Nijeberkoop maakte indruk door de zonsopgang op de Delleboersterheide in Zuidoost Friesland. De Trage Tocht Eastermar liep ik onder warme zomerse omstandigheden en was ook zeer de moeite waard.

Met negen Groene Wissels deed ik de provincies Friesland, Groningen, Drenthe, Utrecht en Gelderland aan. De Wissels in Uffelte en Niebert sprongen er toch wel uit met in Uffelte Zweeds-Drentse taferelen en in Niebert een van eerste lentewandelingen met bloeiende stinzenplanten en een eeuwenoud pad.

Stinzenplanten op de Groene Wissel Niebert

Kortom, het was wederom een mooi en afwisselend wandeljaar. Ik hoop dit in 2023 voort te zetten. Het nieuwe Nivonpad het Stellingenpad staat in ieder geval op de planning. In 260 kilometer loopt het pad door de Stellingwerven in Zuidoost Friesland en doet ook nog de Wieden in Overijssel en de Drentse dorpen van de Maatschappij van Weldadigheid aan. Zoals altijd blijkt er nog veel te ontdekken in Nederland.

Wat was jouw mooiste wandeling van 2023?

Groene Wissel Doezum: langs een nectarkroeg en over een blotevoetenpad

Route: Groene Wissel Doezum: Groninger Westerkwartier, route 4
Afstand: 15 km
Start: Parkeerplek bij de kerk Doezum
Eind: Parkeerplek bij de kerk Doezum

Er is zon voorspeld voor vandaag door Weeronline en met de zonnige winterdagen van afgelopen week in ons hoofd besluiten we een Groene Wissel in het Groninger land te doen. Onderweg is het allesbehalve zonnig en ook in Doezum aangekomen miezert het nog wat. We parkeren de auto bij de kerk en beginnen de wandeling op de straat, niet op de stoep. Deze is nog spekglad.

Kerk Doezum

De eerste paar kilometers asfalt zijn we, zoals de routebeschrijving ons beloofde, al snel vergeten als we bij De Zanden Polder De Kale Weg in gaan. Een informatiebord (een van de velen op deze route) verhaalt over een oude tochtsloot die rond 1500 uitgegraven is door monniken. Eronder staat een foto van de monniken bij de sloot. Voor wie nog twijfelde of de foto echt uit die tijd is, wordt uit de droom geholpen door een zin tussen haakjes: ‘(Gesponsord door kledingverhuur Peringa)’.

Over kleine paadjes doorkruisen we de polder en komen de eerste bruggetjes van balken en klaphekjes tegen. Er zullen nog vele volgen tijdens deze Wissel. We lopen door weilanden met vieze schapen die ons nieuwsgierig aanstaren. In dit gebied zijn veel wandelingen uitgezet, gemarkeerd door gekleurde bordjes.

De volgende gemarkeerde wandeling die we tegenkomen is het blotevoetenpad bij Opende. De parkeerplaats, de vele (informatie)borden en de bankjes doen vermoeden dat het hier in een ander jaargetijde wel eens druk kan zijn. Op een boswachter na zijn we op dit moment de enige. Naarmate we het pad verder bewandelen (met schoenen) begrijpen we ook waarom mensen hier naartoe komen. Overal zijn leuke bruggetjes waarmee je soms zeer avontuurlijk het water kan oversteken, er is een trekpontje en een bankje in het water waar je op je blote voeten goed naartoe kan waden. Ook zien we een doolhof en de nodige hangmatten om na een zonnige wandeling in uit te rusten.

Een theetuin maakt het geheel compleet. Daar is ook de start van een polsstokroute met maar liefst 15 plekken om over het water te springen. Wat een leuk idee! Kortom, hier komen we nog eens terug als het wat mooier weer is, en wie weet op blote voeten. Een polsstok heb ik helaas niet meer.

Na het blotevoetenpad volgen we het boswachterspad Doezumerstruun dat ons dwars door de Doezumermieden leidt. Dit is een natuurgebied op de grens van Groningen en Friesland. Het riviertje de Lauwers, waar we ook een stuk langs lopen, vormt de grens tussen beide provincies. In vroeger tijden raakten land en (Lauwers)zee elkaar hier. Daardoor ontstond een gevarieerd landschap met geulen en slenken. Ook de mens heeft zijn steentje bijgedragen. Nu wordt het landschap afgewisseld met poelen, petgaten, houtsingels, maar ook uitgestrekte weilanden.

De Lauwers

Over kleine paadjes lopen we door dit mooie landschap. We doen vele klaphekjes open en weer dicht en proberen niet uit te glijden op de smalle bruggetjes van planken en balken. Het sneeuwt af en toe een beetje, de hoop op zon hebben we maar opgegeven. Bankjes genoeg op deze route, af en toe zelfs overdekt. Een flinke laag modder bedekt regelmatig het pad, gelukkig is de modder bij deze weersomstandigheden keihard bevroren.

Vlak voor Doezum maken we nog een lusje door het Doezumerbos waar we een nectarkroeg tegenkomen. Een stuk bos is omgetoverd in een veld met bloemen (nu uiteraard uitgebloeid), diverse insectenhotels en een watertje. Vanaf een heuvel kun je het geheel mooi overzien. In de bloementuin staat een bar waar je aan plaats kunt nemen en in andere jaargetijden op een formulier kunt invullen welke vlinder- en libellesoorten je ziet. Via een brievenbus komt dit formulier bij de Vlinderstichting terecht. Wat een leuke manier om mensen bewust te maken van de natuur.

Nectarbar in het Doezumerbos

Hierna hoeven we enkel het gebeier van de klokken maar te volgen en we komen weer terug bij de auto. Wat een mooie wandeling was dit, ondanks het grijze, koude weer. Ik zie dat deze Groene Wissel in de persoonlijke Top Tien staat van Bart van der Schagt, de routemaker van Groene Wissels. Ik geloof graag dat je prachtige uitzichten hebt bij zonniger weer en in andere seizoenen. Hier komen we nog eens terug. Ik was al eerder in het Groninger Westerkwartier en liep afgelopen april op een zonovergoten lentedag de Groene Wissel Niebert. Ook een aanrader.

Benieuwd naar de andere Groene Wissels die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Groene Wissel Oudemirdum: kliffen en bossen in Gaasterland

Route: Groene Wissel Oudemirdum 1: Gaasterlands Klif
Afstand: 15 km
Start: Parkeerplaats Hegewei bij de kerk Oudemirdum
Eind: Parkeerplaats Hegewei bij de kerk Oudemirdum

IJsselmeer met in de verte de windmolens voor de kust van de Noordoostpolder

Lang lang geleden gingen we met groep 7 en 8 van de basisschool op schoolreisje naar het Friese Oudemirdum. We verbleven op camping de Wigwam, deden ’s avonds het (enge) dierengeluidenspel in het bos en vermaakten ons in de speeltuin/vogelpark van Rijs. Sinds die tijd ben ik niet meer in Oudemirdum geweest. Tot vandaag. Met een vriendin heb ik afgesproken om er een Groene Wissel te wandelen.

Oudemirdum blijkt een plek te zijn waar de halve schoonfamilie van mijn vriendin woont of woonde. Voor haar dus ook geen onbekend terrein. Desalniettemin ziet ook zij tijdens deze wandeling nog een aantal onbekende plekken. Verder is het prachtig weer en zijn er voldoende horecagelegenheden onderweg. Kortom, genoeg ingrediënten voor een geslaagde tocht.

Oudemirdum

We parkeren de auto bij de kerk van Oudemirdum en duiken gelijk het bos in. En er zijn nogal wat bossen hier, Gaasterland staat erom bekend. Het Elfbergenbos en het Rijsterbos zijn uitgestrekt en herbergen tal van bospaden in allerlei soorten en maten. Door de zon lijken we in een voorjaarsgroen bos te lopen, hoewel het september is. Aan de spinnenwebben te zien (en te voelen) die over de paden zijn gespannen, zijn wij de eerste op deze zondagochtend. Op enkele hondenuitlaters na is het ook niet druk.

We passeren enkele houtsnijwerken van dieren. Een mol steekt zijn kop boven de grond, een hertje staat even stil en een eekhoorn kijkt ons nieuwsgierig aan met in zijn poten een enorme dennenappel. De artiest, Banzai-John, noemt het kettingzaagkunst, lees ik op zijn site.

Een mol door Banzai-John

We drinken koffie op een bankje bij de parkeerplaats van het Rijsterbos. Terwijl we er zitten, komen er steeds meer auto’s bij. Je merkt dat het later op de ochtend is. Mensen zijn wakker geworden. Als we na de koffie door het bos lopen, zien we al die mensen niet meer terug. Totdat we het IJsselmeer in zicht krijgen. Opeens zijn daar de wandelaars, sommige in zondagse kleding, andere in volledige wandeloutfit.

Bij ’t Mirnser Klif

Langs het water lopen we naar ’t Mirnser Klif, compleet met strandje en horeca. In de verte zien we de windmolens voor de kust van de Noordoostpolder. We zijn niet de enige hier. Op deze zonnige septemberdag is dit natuurlijk een uitgelezen plek om te genieten van de nazomer. Het terras is vol, maar met een ijsje van een foodtruck zijn wij ook tevreden.

Over de Séfonsterdyk lopen we langs het IJsselmeer. Af en toe moeten we over een hek klimmen en wat schapen omzeilen. Twee wandelaars (in wandeloutfit) komen ons tegemoet. Na een groet vragen ze ons welke route we lopen. De Groene Wissel kennen ze niet, maar het Zuiderzeepad dat hier loopt, wel. ‘Prachtige wandeling, zeker een aanrader’ zeggen de twee al wat oudere vrouwen die, naar eigen zeggen, sinds dat pad verslaafd zijn geraakt aan wandelen. Zelf lopen ze een rondje m.b.v. wandelknooppunten. Ik raad nog – op hun vraag of ik nog een LAW-wandeltip heb – het Marskramerpad aan en dan wandelen we verder.

Op de Séfonsterdyk

Het is inmiddels best wel warm geworden en we zijn blij dat we de dijk in de volle zon verlaten om weer richting een bos te gaan, het Jolderenbos. Enkele kilometers later zijn we weer in Oudemirdum. Op de Brink strijken we neer op een terrasje voor een welverdiende koffie met oranjekoek. Oudemirdum en omgeving zijn prachtig en de moeite waard om nog eens terug te gaan. Echt herkennen doe ik het niet meer, maar na een blik op de kaart blijkt Camping de Wigwam nog altijd te bestaan. De speeltuin/vogelpark in Rijs is verhuisd naar het IJsselmeer, toerist-technisch een aantrekkelijker plek.

Benieuwd naar de andere Groene Wissels die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Groene Wissel Doorn: minder betreden paden op de Utrechtse Heuvelrug

Route: Groene Wissel Doorn: De Utrechtse Heuvelrug op en af
Afstand: 12 km
Start: Parkeerplaats Doornse Gat
Eind: Parkeerplaats Doornse Gat

We zijn een weekendje bij vrienden in de provincie Utrecht. Op zondagmiddag pikken we op weg naar huis nog een wandeling mee op de Utrechtse Heuvelrug. We kiezen voor de Groene Wissel Doorn. Volgens de beschrijvingen is dit een opvallend rustige wandeling in een populair en zeker op zondagmiddag druk gebied. Dat klinkt ons goed in de oren.

We parkeren de auto op een van de parkeerplaatsen die aan de route liggen. Officieel begint de wandeling in Doorn maar daar is het aardig druk. Op de gok kiezen we voor Parkeerplaats Doornse Gat, het blijkt de juiste keuze. Het is er niet druk, in tegenstelling tot een andere parkeerplaats die we later tegenkomen. Vanaf hier lopen we de route tegen de klok in. Dat betekent dat we beginnen met stijgende en dalende bospaden en een heuse berg, de Ruiterberg van bijna 58 meter hoog.

Op de Ruiterberg

De route vormt een ovaal die doormidden gesneden wordt door de Leersumsestraatweg. De bovenkant van het ovaal – waarmee we beginnen – zigzagt door het bos over veelal rustige paden. Onderweg komen we door heidevelden waar de heide net begint te bloeien. Het bovenste puntje van de route is Landgoed Huis te Maarn. Het imposante witte huis met pilaren en de grote vlakte geel gras ervoor roepen associaties op met een ranch.

Huis te Maarn

Aan de markeringen zien we dat hier veel routes lopen, regelmatig volgen we een deel van een van de gekleurde routes op de paaltjes. Ook van het Trekvogelpad en het Gerrit Achterbergpad lopen we enkele honderden meters. We komen zeker wat mensen tegen, maar voor Utrechtse Heuvelrug-begrippen is het op deze minder betreden paden in de Kaapse bossen niet druk.

Dat is wel anders even verderop bij de Helenaheuvel. We bemachtigen een bankje in de schaduw voor een late lunch en zien dan de afgeladen volle parkeerplaats. Mensen lopen af en aan, de meeste met hond en/of kinderen. Goed dat we hier de auto niet neer hebben gezet. Ook het restaurant hier dat prachtig hoog gelegen over de heidevelden uitkijkt, trekt veel publiek.

Helenaheuvel

De heuvel is vernoemd naar Helena, de oudste dochter van de familie Swellengrebel. De familie ging rond 1750 in Doorn wonen en verwierf het nog woeste heidegebied hier. Ze hadden jarenlang in Zuid-Afrika gewoond. De bossen deden hen denken aan het bos achter de Tafelberg bij Kaapstad en kregen de naam Kaapse bossen. Helena zat graag op de heuvel die nu haar naam draagt.

Na de Helenaheuvel is Doorn niet ver meer. De plaats is bekend door o.a. het kasteel van de Duitse ex-keizer Wilhelm II en het Von Gimborn Arboretum. We hebben hier een paar jaar in de buurt gewoond, leuk om weer terug te zijn op deze plek. Vandaag is het hier een drukte van belang, er is een vlooienmarkt waar veel mensen op af zijn gekomen. De route voert ons er precies langs. Enkele honderden meters verder is het echter weer net zo rustig als voordat we Doorn inliepen.

Net buiten Doorn

Dit tweede deel van de route loopt door open landschap. Brede lanen en rustige landweggetjes wisselen elkaar af. Alhoewel, rustig… De wielertocht Hel van de Heuvelrug wordt vandaag verreden en een paar kilometer lang moeten we uitwijken voor vele groepjes wielrenners van diverse pluimage. De afstanden variëren tussen de 35 en 180 km, dus niet zo vreemd dat deze tocht een grote variatie aan deelnemers trekt.

De laatste paar kilometers lopen we over het Gerrit Achterbergpad, een Klompenpad dat van Wijk bij Duurstede naar Doorn loopt. Het is gewijd aan de dichter Gerrit Achterberg, we komen zelfs een gedicht tegen van de man. Dit pad onthouden we voor een volgende keer.

Als we weer bij de auto zijn, hebben we ruim 12 km gelopen en geen 14 km zoals op de site staat. We liepen met behulp van de GPX-track, wellicht dat er een verschil zit tussen de papieren routebeschrijving en de track? Hoe dan ook, het was een afwisselende route. Fijn om weer eens een middag door te brengen in de Utrechtse Heuvelrug-natuur. Het blijft mooi.

Benieuwd naar de andere Groene Wissels die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.