Rosandepad: afwisseling en historie rondom Oosterbeek

Route: Klompenpad Rosandepad
Afstand: 13 km
Start: Parkeerplaats Airborne Museum Oosterbeek
Eind: Parkeerplaats Airborne Museum Oosterbeek

Als ik mensen vraag welk Klompenpad ze het mooiste vinden, wordt vaak het Rosandepad genoemd. Een afwisselend Klompenpad rondom Oosterbeek, over heuvels en door de uiterwaarden van de Nederrijn. Het pad stond dus al een tijdje op mijn lijstje. Vandaag waren we in de buurt en besloten het pad te lopen. En ik moet de mensen gelijk geven, het is een prachtig Klompenpad.

Nu zit het weer ook mee vandaag. Met een stralend zonnetje starten we om 9 uur vanaf de parkeerplaats van het Airborne Museum en lopen de route met de klok mee. Het eerste stuk loopt door Oosterbeek zelf en stijgt al stilletjes aan. Na het station gaan we de bossen in. Allereerst vallen de uitbundig bloeiende rododendrons op en daarna de grote oorlogsbegraafplaats: de Airborne War Cemetery. In dit gebied is in de Tweede Wereldoorlog zwaar gevochten. In september 1944 vond de slag om Arnhem plaats en langs dit Klompenpad kom je veel plekken tegen die hieraan herinneren. Zo ook deze begraafplaats waar een kleine 1800 veelal Britse soldaten liggen. De begraafplaats ligt er keurig bij.

Airborne War Cemetery

Over de paden die volgen, klimmen we langzaam omhoog, landgoed Mariëndaal op. Om ons heen zien we glooiende heuvels. De oude eikenbomen langs de paden staan vol in vers groen blad. Regelmatig worden we ingehaald door hardlopers en komen we hondenuitlaters tegen. Dit zal maar je achtertuin zijn!

Op het hoogste punt kijkt een hondenuitlater op een bankje uit over de velden in de diepte. Na een afdaling komen we uit bij de Groene Bedstee, een enorme berceau (een tunnelvormige beukenhaag) van ruim 300 meter lang. In vroeger tijden gaf deze tunnel de dames van het landgoed de mogelijkheid om een wandeling te maken en hun huid toch mooi blank te houden. Indrukwekkend dit.

Groene Bedstee
Groene Bedstee

In het bos lopen we langs enkele diep uitgesleten beken en meerdere vennetjes. In een van de vennetjes zien we een beweging en even denken we dat er iemand aan het zwemmen is. Het blijkt een hond met een grote tak in zijn bek.

En dan krijgt de wandeling een heel ander gezicht. Langs wijnranken lopen we een open gebied in met akkers. Op een bankje genieten we met koffie van het uitzicht. Achter ons rijdt in de diepte de trein langs richting Nijmegen, in de verte zien we de trein richting Utrecht. Na de koffie dalen we af naar de Rosandepolder, de naamgever van dit pad. Of eigenlijk was dat Kasteel Rosande, een kasteel uit de 14e eeuw, dat al lang geleden afgebroken is. Via een pad, omgeven door berenklauw, lopen we de polder in.

Wat een wereld van verschil. In enkele kilometers loop je van heuvelachtige bossen met beekjes naar dit open gebied van de uiterwaarden, met uitzicht op de Nederrijn. Die afwisseling maakt dit pad zeer de moeite waard. We lopen langs strandjes waar met dit mooie weer mensen lekker in de zon zitten. We zien een zeilbootje op het water en op de spoorbrug rijdt regelmatig een trein voorbij. Op de site werd er gewaarschuwd voor modder in de uiterwaarden, maar met dit mooie weer zien we nauwelijks nattigheid.

Het pad loopt over een volle camping die direct aan de rivier ligt. Vanaf de camping lopen we weer richting Oosterbeek. De Oude Kerk valt al van verre op. Dit is een van de oudste kerken van Nederland en gebouwd in de 8e tot de 10e eeuw. In al die eeuwen heeft de kerk veel meegemaakt. Recent nog tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen de kerk gedeeltelijk werd verwoest. In de pastorie verzorgde de 38-jarige huismoeder Kate ter Horst gewonde Britse soldaten. Zij werd door de soldaten hierom ook wel de Engel van Arnhem genoemd.

Oude Kerk Oosterbeek

Vanaf de kerk heb je een mooi uitzicht en daar maken meerdere wandelaars en fietsers gebruik van. Alle bankjes zijn er bezet. Je merkt dat het drukker wordt op het pad, nu het een paar uur later is. Zeker op het smalle pad met uitbundige bloeiende bermen, dat volgt. Vanaf dat smalle pad hebben we het laatste uitzicht over de Rosandepolder, voordat we weer het bos induiken.

Ook in dit bos zien we weer de nodig beekjes. De met mensenhanden gemaakte sprengenbeken werden, zoals ook elders op de Veluwe, gebruikt om watermolens aan te drijven. De vennetjes, beken en zelfs watervallen doen idyllisch aan. Eenmaal, bij het Grothuisje, lopen we zelfs onder een waterval door. Dat heb je niet vaak in Nederland.

Grothuisje

Begeleid door harde muziek, het lijkt wel alsof er een taptoe gaande is, overbruggen we de laatste kilometer naar het Airborne Museum. Wat was dit een prachtig en afwisselend pad. Ik vrees dat ik ook een van die mensen word, die het Rosandepad gaat noemen als een van de mooiste Klompenpaden.

Benieuwd naar de andere Klompenpaden die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Wandelen buiten de binnenstad van Almere | Weerwaterpad

Route: Weerwaterpad uit Wandelen buiten de binnenstad van Almere van Mari Smits
Afstand: 12 km
Start: parkeerplaats Fellinilaan Almere
Eind: parkeerplaats Fellinilaan Almere

Met een vriendin heb ik afgesproken om bij te praten. We besluiten dit te doen op een voor ons beide onbekende plek: Almere. Althans, ik ken de randen van Almere van het Pionierspad. Het Museumbos, de Kemphaan en de vele parken verraste me toen. Maar echt in de stad zelf ben ik nooit geweest. We kiezen voor het Weerwaterpad uit de wandelgids Wandelen buiten de binnenstad van Almere van Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig dat een rondje doet rondom het Weerwater en daarnaast allerlei architectonisch interessante wijken en gebouwen meepakt.

We spreken af op een parkeerplaats in de Filmwijk, omdat we allebei met de auto komen en we hier gratis kunnen parkeren. De wandeling start officieel bij station Almere. We lopen het rondje met de klok mee en beginnen dus met zicht op het Weerwater en de A6. Het Weerwater is een kunstmatig meer in Almere Stad. De naam is goed gekozen. Eerst was hier water – tot niet heel lang geleden was dit de zeebodem – daarna werd het drooggelegd en nu is er weer water. Op het Weerwater staan witte koppen. De wind trekt aardig aan. Er is vandaag harde wind, buien maar ook zon voorspeld. Dat is voor de foto’s een goede combi. Ik zie al dreigende luchten voor me met een door de zon uitgelicht gebouw. En zolang we zelf niet wegwaaien…

Weerwater

Ik ken het Weerwater van de gelijknamige roman (2015) van Renate Dorrestein. Ze schreef een dystopie, waarin de wereld vergaat en alleen Almere blijft bestaan. Het kasteel van Almere speelt een belangrijke rol in dit boek. Het pad brengt ons langs het bewuste kasteel. Het ziet er vervallen uit. Ooit bedoeld als trouwlocatie in 2000, kwam het project al na twee jaar in financiële problemen. Er kwamen verschillende plannen voor een nieuwe bestemming, maar niks heeft het gehaald. Nu is het een moderne ruïne. Zeker met die donkere luchten is het niet moeilijk om de sfeer uit het boek weer op te roepen.

Kasteel Almere

Wat volgt is een pad door een groen park waar mannen met busjes iets (geen idee wat) aan het doen zijn bij het water. Later horen we een harde knal uit die richting komen. We zijn maar niet teruggegaan om te kijken of iedereen nog leefde of al zijn ledematen nog had. Het Vliegerpark oogt vriendelijker met een schommel aan een boomtak en de wens van de buurt om dit het schoonste en mooiste park van Almere te maken.

En dan is het na al die natuur toch echt tijd voor kunst. Op het overwoekerde terrein van de Floriade, waar bordjes nog planten aanwijzen die er niet meer zijn, lopen we langs twee immense wuivende gestaltes. Dit is het kunstwerk ‘Beehold’ van Florentijn Hofman. De 12 meter hoge personen bestaan uit cortenstalen bijen en beelden daarmee de kwetsbaarheid van insecten uit in deze tijd van klimaatverandering. Ze staan voor een hoog kleurig gebouw: Flores. Op de gevel staan 1800 planten en bomen uit het beplantingsplan van de Floriade uitgebeeld. Ervoor liggen twee smeltende ijsjes. Een kleurig geheel op een plek waar hoge verwachtingen wederom veranderden in een financieel debacle.

Beehold
Flores

Ernaast is in een rond gebouw Kunstmuseum M. gevestigd. Allerlei mensen zijn er druk in de weer met een familiefestival dat op het punt van beginnen staat. “Maar”, zegt een van de medewerkers, “jullie kunnen gerust naar binnen voor een kopje koffie, er zijn nog geen festivalgangers.” Dat laten we ons geen tweede keer zeggen en even later zitten we met een cappuccino in het zonnetje op een turquoise stoel op het roze terras waar een geluidsinstallatie wordt opgebouwd.

Kunstmuseum M.

We vervolgen onze wandeling door het bijzondere wijkje de Fantasie, waar in 1982 deelnemers aan een prijsvraag hun eigen huis mochten bouwen zonder regels of voorschriften (en zonder fundering). De huizen zouden vijf jaar blijven staan. Het werd echter zo’n succes, voor zowel de bewoners als het publiek, dat tijdelijk permanent werd. We maken er een rondje en zien de meest bijzondere huizen. Dat kan gewoon in Almere.

De Fantasie

Langs het Weerwater lopen we naar het ruim opgezette centrum van de stad. We zien de skyline met indrukwekkende gebouwen steeds dichterbij komen. Het zonnetje schijnt volop, de bomen zijn getooid in fris lentegroen, stelletjes, gezinnen en hondenuitlaters passeren. Het is een mooie boulevard zo langs het water.

Langs bijzondere gebouwen lopen we het centrum in. The wave lijkt echt te golven, ik vraag me af hoe de muren er binnen uit zien. Over de Esplanade, een uitgestrekt en zeer winderig plein, lopen we naar het Forum. In een eettentje uit de wind strijken we neer voor de lunch.

The Wave

We verlaten het centrum dat opvallende hoogteverschillen kent. Je zou hier maar met een rolstoel of rollator omlaag of omhoog moeten. Dit is onverwacht hier in de platte polder. Via de Cinemadreef gaan we de filmwijk in met wederom opvallende gebouwen. Een gezondheidscentrum heeft de vorm van een rond paars minikasteel. Ook andere huizen hebben onalledaagse vormen en kleuren.

In de Filmwijk

En dan komt de auto weer in zicht en we sluiten een verrassende wandeling af. Almere heeft over het algemeen geen positieve connotatie bij mensen. Ook ik was hierop geen uitzondering. Mari Smits wilde met de wandelgids Wandelen buiten de binnenstad van Almere ‘het imago van ingedutte slaapstad logenstraffen’. Dat is gelukt! Na deze wandeling is mijn beeld van Almere compleet veranderd. Wat een leuke stad. Hier kom ik nog eens terug. Al is het alleen maar voor de vele musea die we nu links hebben laten liggen. En ik sluit niet uit dat ik dan ook een andere wandeling uit het wandelboekje loop.

Trage Tocht Tynaarlo: een loopje en een ijsbaan

Route: Trage Tocht Tynaarlo: Zeegserloopje en Molenveld
Afstand: 12 km
Start: parkeerplaats Molensteeg bij Oudemolen
Eind: parkeerplaats Molensteeg bij Oudemolen

Vanmiddag wordt code geel voorspeld in verband met felle buien, windstoten, onweer en hagel. Wij staan deze week op de camping om onze nieuwe vouwwagen uit te testen en we willen er graag bij zijn, mocht hij wegwaaien. Daarom maken we vandaag een kortere rondwandeling. We kiezen voor de Trage Tocht Tynaarlo. De beschrijving klinkt aantrekkelijk. En dat is de wandeling ook.

De tocht loopt rondom het beekdal van het Zeegserloopje en doet het Molenveld aan, een heideveld met grafheuvels. Wij parkeren bij dit heideveld en we lopen de route tegen de klok in. Na zicht op de molen de Zwaluw, een van de oudere molens in Drenthe, lopen we het heideveld op.

Zicht op molen de Zwaluw

Het zonnetje schijnt, een contrast met wat er nog komen gaat vanmiddag. Naast grafheuvels staan hier ook jeneverbesstruiken. De hekken die eromheen staan moeten voorkomen dat de Schotse hooglanders, die hier lopen, ervan eten.

Molenveld

Over kleine paadjes lopen we langs de lentegroene bosrand met uitzicht op de grote Zuideres. Hierna volgt het beekdal van het Zeegserloopje. Hoewel het loopje volgens de kaart in de verte moet liggen, zien we alleen het spoor dat ernaast loopt. Het loopje zien we pas als we hem oversteken bij Tynaarlo.

Het enige wat we van Tynaarlo zien is de wijk Villapark en de ijsbaan. Villapark doet zijn naam eer aan. Er staan grote huizen langs de weg. Een weg, overigens, die onverhard is, met grote kuilen. Ik neem aan dat dit nog geasfalteerd moet worden, je wil je auto wel heel houden op weg naar je villa.

Hierna volgt de ijsbaan, een mooi gelegen langgerekt water met clubhuis. Bij het clubhuis staan fietsen, een meneer is er het gras aan het maaien. Niet alleen in de winter is er actie. Wij lopen om de ijsbaan heen met uitzicht op aalscholvers en reigers die deze rustige plek voor zichzelf hebben. Een deel van het pad is één geworden met het water van de ijsbaan. Gelukkig is er een alternatief.

IJsbaan
Het pad langs de ijsbaan

Na Tynaarlo duiken we weer het beekdal van het Zeegserloopje in. Ditmaal zien we de beek wel. Door hoog gras volgen we een smal paadje langs het kronkelende beekje. Het pad lijkt niet veel belopen. Op een bruggetje vouwen we, bij gebrek aan bankjes, onze fietsstoeltjes uit voor een kopje koffie. Het is inmiddels flink beginnen te waaien en de zon komt nog maar sporadisch tevoorschijn. Dan is zo’n kopje koffie extra lekker.

Zeegserloopje

De laatste kilometers gaan langs een groot complex van Defensie. We zien er geen mens. Op de parkeerplaats waar onze auto staat, zijn er een paar auto’s bij gekomen. Het was een mooie wandeling over deels niet vaak betreden paden. Doe wel goede schoenen aan. Het was nu niet al te nat, maar dat kan na een regenperiode zeker anders zijn. Ook een lange broek is voor het hoge gras en de brandnetels geen overbodige luxe. Wij liepen 12 km in plaats van de 13 die aangegeven waren. In Tynaarlo is het beginpunt een heen-en-weertje, dit hebben we overgeslagen omdat we de auto bij Oudemolen hebben neergezet.

Benieuwd naar de andere Trage Tochten die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Hondsrugpad etappe 16: Borger – Gieten

Route: Hondsrugpad – Hünenweg
Afstand: 19 km
Start: Bushalte Centrum Borger
Eind: Parkeerplek Boddeveld Gieten

In 2022 wordt het Hondsrugpad verkozen tot winnaar Wandelroute van het jaar. Dit pad is 166 km lang en loopt van Emmen naar Groningen over de glooiende Hondsrug. In 2021 is dit pad samengegaan met de Duitse Hünenweg en vormt nu een langeafstandswandeling van 324 km die start in Osnabrück. Op de gele markering staan naast een gestileerde ‘H’ beide namen vermeld. De Hünenweg dankt zijn naam aan de vele hunebedden langs de route, zowel in Duitsland als in Nederland. Het pad verbindt twee UNESCO Global Geoparken met elkaar: de Hondsrug in Nederland en het Duitse Terra Vita. Geoparken zijn gebieden met een bijzondere geologie. Reden genoeg om dit pad te gaan wandelen. Voor deze wandeling maken we gebruik van het handzame boekje Hünenweg Hondsrugpad (2023) van Idhuna Barelds.

Al eerder deze week liepen we etappe 14 en 15 van het Hondsrugpad. Vandaag is het tijd voor etappe 16. We zetten de auto in Gieten en nemen daar in de stromende regen het achtpersoonsbusje naar Borger. In Borger stappen we uit waar we vorige keer ingestapt zijn, op weg naar Exloo. We hadden de hoop dat het in Borger droog zou zijn. Helaas, op weg naar het begin van de etappe en een aantal kilometers daarna lopen we nog in de regen.

Het grootste hunebed van Nederland dat bij het Hunebedcentrum staat, zien we dan ook in de regen. Hij is wel indrukwekkend groot met negen dekstenen. Onderweg komen we er nog meerdere tegen, maar die vallen in het niet bij deze. Ook zien we weer meerdere grafheuvels.

Grootste hunebed van Nederland in Borger

Onderweg naar het Drouwenerzand begint de zon wat meer terrein te winnen en we kunnen zelfs droog onze koffie drinken op een idyllisch gelegen bankje. We hebben uitzicht op de zandverstuiving, bomen die langzaam in blad komen en de heuvels van dit natuurgebied. Het ziet er prachtig uit. Ik kan me voorstellen dat het hier in het weekend een stuk drukker is. En de vele heide zal in augustus voor een paarse zee zorgen.

Drouwenerzand

Verder naar Gasselte passeren we de ijsbaan in de buitenwijken van de plaats. Ook komen we langs pannenkoekenhuis ‘t Maotie. Het is lunchtijd en we hebben wel zin in een pannenkoek. We besluiten hier neer te strijken. Dat blijkt een goede zet. Na een heerlijke pannenkoek krijgen we nog een cappuccino van het huis. Dat doet een wandelaar goed.

Onze Lieve Vrouwekerk Gasselte

Via de opvallende witte Onze-Lieve-Vrouwekerk uit de 13e eeuw verlaten we Gasselte. We komen uit op het ‘ravijn’. Nu een verdiept liggend wandelpad, tot 1947 een spoorlijn van Assen naar Stadskanaal.

Het Ravijn

Met een omtrekkende beweging lopen we naar Gieten. De glooiende velden zijn hier goed te zien. Het pad de Bonnen biedt mooie uitzichten. Het is mooi wonen in deze omgeving. Waar het Hondsrugpad doorgaat naar het noorden, volgen wij de Brink richting centrum, naar onze auto. Ook dit was weer een mooie etappe over de Drentse Hondsrug.

De Bonnen, bij Gieten

Benieuwd naar de andere etappes die ik heb gelopen? Hier vind je mijn wandelbelevingen tot nu toe.

Hondsrugpad etappe 15: Exloo – Borger

Route: Hondsrugpad – Hünenweg
Afstand: 14 km
Start: Bushalte Dennenlaan Exloo
Eind: Parkeerplek centrum Borger

In 2022 wordt het Hondsrugpad verkozen tot winnaar Wandelroute van het jaar. Dit pad is 166 km lang en loopt van Emmen naar Groningen over de glooiende Hondsrug. In 2021 is dit pad samengegaan met de Duitse Hünenweg en vormt nu een langeafstandswandeling van 324 km die start in Osnabrück. Op de gele markering staan naast een gestileerde ‘H’ beide namen vermeld. De Hünenweg dankt zijn naam aan de vele hunebedden langs de route, zowel in Duitsland als in Nederland. Het pad verbindt twee UNESCO Global Geoparken met elkaar: de Hondsrug in Nederland en het Duitse Terra Vita. Geoparken zijn gebieden met een bijzondere geologie. Reden genoeg om dit pad te gaan wandelen. Voor deze wandeling maken we gebruik van het handzame boekje Hünenweg Hondsrugpad (2023) van Idhuna Barelds.

Een paar dagen geleden liepen we onze eerste etappe op het Hondsrugpad. Vandaag wandelen we onze tweede. Het heeft gistermiddag, vannacht en vanochtend flink geregend (code geel), we zijn benieuwd hoe het pad erbij ligt. Vandaag wandelen we een groot deel door het bos, langs heidevelden, langs een kanaal en een stukje over het Mammoetpad.

Een achtpersoonsbusje brengt ons vanuit Borger (waar we de auto hebben geparkeerd) naar Exloo, waar we vorige keer het pad hebben verlaten. We duiken meteen het bos in. De paden zijn bedekt met grote plassen, het ruikt lekker fris en de vogeltjes fluiten naar hartenlust. Heel af en toe komt er een straaltje zon door het wolkendek heen. Na een uurtje strijken we neer op een nat bankje voor koffie. Een heerlijk momentje met alleen de geluiden van de natuur om ons heen; fluitende vogels en druppelende bomen.

Behalve natuur is er op deze etappe ook veel historie te vinden. Net als de vorige keer komen we hunebedden en grafheuvels tegen. Ook is er recentere geschiedenis. Een monument van tien bomen en tien keien in de vorm van een kruis markeren de plek waar in januari 1944 een Amerikaanse bommenwerper neerstortte. De tien bemanningsleden kwamen hierbij om.

Monument neergestorte bommenwerper

Het pad is uitgestorven totdat we bij het Buinerveld komen. Mensen met honden komen van alle kanten. Op mijn GPX-track zie ik dat er een parkeerplaats vlakbij is. Nadat we het heideveld achter ons hebben gelaten, verdwijnen de mensen ook weer. Dat is altijd het fijne van langere afstanden. Je weet dat de grotere groepen mensen zich concentreren rondom parkeerplaatsen en de rust zich na een paar kilometer weer aandient. Over een lange rechte weg lopen we naar Buinen.

Het valt ons op dat het Hondsrugpad tot nu toe niet door het centrum van de dorpen gaat. De route schampte Exloo, Borger ook en van Buinen zien we alleen maar buitenwijken. Wat we wel zien van Buinen is de Buunerbult. Het is een heuvel die vroeger tot de Hondsrug behoorde, totdat water de Hondsrug tussen Buinen en Borger wegspoelde. Bovenop de heuvel staat een winderig bankje waar wij onze lunch nuttigen. We hebben een mooi uitzicht naar alle kanten.

Buunerbult

De laatste kilometers naar Borger gaan over een graspad langs het kanaal Buinen – Schoonoord, tussen 1926 en 1930 aangelegd in verband met werkverschaffing. Vanaf 1966 wordt het kanaal alleen nog gebruikt voor recreatieve scheepvaart. Langs het kanaal maken veldleeuweriken zich los uit het gras en stijgen op met hun kenmerkende gezang. Ooievaars cirkelen boven ons. Reigers staan gebroederlijk naast elkaar. De natuur in het voorjaar, het blijft erg fijn om er doorheen te wandelen.

Kanaal Buinen – Schoonoord

Aan het einde van de etappe worden we opgewacht door twee mammoeten. De indrukwekkende beesten staan gemoedelijk langs het pad. Dichterbij gekomen zien ze er wel wat versleten uit. Wat wil je, ze zijn ook al best wel oud. Ze maken onderdeel uit van het fiets/wandelpad Mammoetpad. Het 800 meter lange pad eindigt in het Hunebedcentrum, waar ook het grootste hunebed van Nederland staat. De etappe eindigt hier ook en wij lopen door naar het centrum van Borger waar onze auto staat.

Mammoeten langs het Mammoetpad

Benieuwd naar de andere etappes die ik heb gelopen? Hier vind je mijn wandelbelevingen tot nu toe.

Hondsrugpad etappe 14: Emmen – Exloo

Route: Hondsrugpad – Hünenweg
Afstand: 19 km
Start: Station Emmen
Eind: Parkeerplek Schoolstraat Exloo

In 2022 wordt het Hondsrugpad verkozen tot winnaar Wandelroute van het jaar. Dit pad is 166 km lang en loopt van Emmen naar Groningen over de glooiende Hondsrug. In 2021 is dit pad samengegaan met de Duitse Hünenweg en vormt nu een langeafstandswandeling van 324 km die start in Osnabrück. Op de gele markering staan naast een gestileerde ‘H’ beide namen vermeld. De Hünenweg dankt zijn naam aan de vele hunebedden langs de route, zowel in Duitsland als in Nederland. Het pad verbindt twee UNESCO Global Geoparken met elkaar: de Hondsrug in Nederland en het Duitse Terra Vita. Geoparken zijn gebieden met een bijzondere geologie. Reden genoeg om dit pad te gaan wandelen. Voor deze wandeling maken we gebruik van het handzame boekje Hünenweg Hondsrugpad (2023) van Idhuna Barelds.

Markering van het Hondsrugpad ben ik al op eerdere wandelingen tegengekomen. De gele bordjes springen wel in het oog. We staan een weekje op een camping in Anderen, een ideale uitvalsbasis om een paar etappes van dit Hondsrugpad te lopen. We beginnen het pad in Emmen en lopen noordwaarts in de richting van Groningen. Vandaag eindigen we in Exloo. De auto zetten we in Exloo in de buurt van de bushalte en we nemen de bus richting Emmen. Eigenlijk is er bij elke etappe van dit pad wel een busverbinding. Heel handig.

Op deze zondagochtend is Emmen enigszins uitgestorven. We lopen door niet bijster interessante buitenwijken naar het Valtherbos. Wat een contrast. Ineens staan we midden in de natuur. Frisgroene lenteblaadjes steken fel af tegen de blauwe lucht en we zien meteen ons eerste hunebed. Er zullen nog vele volgen.

Valtherbos met hunebed

De route loopt een groot deel door dit Valtherbos. In het bos zijn naast hunebedden ook grafheuvels te vinden en een onderduikershol. Meerdere informatieborden doen de geschiedenis uit de doeken van deze onderduikplek uit de Tweede Wereldoorlog. We zien en horen in de verte crossmotoren die met veel lawaai over het fietspad jakkeren. Wat een contrast. Gelukkig slaan ze niet af naar ons bospaadje.

Reconstructie van het onderduikershol in het Valtherbos

We lopen regelmatig gelijk op met het Drenthepad. We komen zelfs een bankje tegen met de naam van dit pad. Ondanks dat we een ander pad lopen, zit dit bankje heerlijk. In het zonnetje drinken we onze koffie uitkijkend over de velden.

Drenthepad-bankje

Richting Odoorn, waar we al eerder de Groene Wissel Odoorn liepen, wandelen we langs bosranden en akkers. Het glooiende landschap van de Hondsrug is hier goed zichtbaar. Na Odoorn vinden we een lunchbankje naast een paar grafheuvels. Een oudere man loopt langs en vertelt dat hij hier iedere dag wandelt. Oorspronkelijk komt hij uit Borger, maar woont al weer vele jaren in Odoorn. Als wij over het Hondsrugpad beginnen, merkt hij op dat het prachtig wandelen is hier, maar al die bordjes met markering zeggen hem niets. “Er komen elke keer weer nieuwe bij, ik let er niet meer op”.

Na de lunch wandelen we met een omweggetje langs een kudde roodbruine koeien en enthousiast mekkerende Drentse heideschapen die op hun gemakje op het pad liggen. Het heideveld Molenveld pikken we ook mee, net als vorige keer bij de Groene Wissel Odoorn. Het glooiende landschap ligt er prachtig bij. Helaas slaat de wandeling alweer snel af richting Exloo.

Molenveld

De laatste kilometers naar Exloo voeren ons nog langs een kleurig bollenveld. Een moeder maakt een fotoreportage van haar dochter en hond. Beiden blijven netjes zitten voor de foto. In Exloo strijken we neer op het terras voor een cappuccino. Nu kan het nog, de voorspellingen voor de komende dagen zijn niet al te best. Laten we nog maar wat zonnestralen meepikken.

Tulpenveld bij Exloo

De etappe was de moeite waard. Na een paar niet heel spannende kilometers om Emmen uit te komen, is de rest van de etappe erg mooi. Er is veel afwisseling in natuur en je loopt voornamelijk op onverharde paden. De markering is erg goed. Je kunt deze etappe prima zonder een boekje of GPX-track lopen.

Benieuwd naar de andere etappes die ik heb gelopen? Hier vind je mijn wandelbelevingen tot nu toe.

Groene Wissel Anloo: Drentse historie

Route: Groene Wissel Anloo: Anlooërdiepje en Landgoed Ter Borgh
Afstand: 10 km
Start: Parkeerplek Anloo
Eind: Parkeerplek Anloo

Jaren geleden liepen we de Groene Wissel Anloo. Met tien kilometer een mooi kort rondje voordat we op een verjaardag daar in de buurt verwacht werden. Deze week zijn we neergestreken op een camping in Anderen. Na het opzetten van de tenttrailer is deze korte Groene Wissel op een steenworp afstand de ideale start van een wandelweek.

Om eerlijk te zijn, ik herkende weinig meer van de wandeling. We liepen hem vijf jaar geleden, begin februari. Dan ziet de natuur er heel anders uit. Des te leuker om zo’n wandeling dan nog eens te doen. De Wissel begint in het pittoreske Anloo, een brinkdorp met de bijzondere Magnuskerk met trapgevel en er tegenover een terras. Dat laatste bewaren we voor later.

Magnuskerk Anloo

We wandelen over een rustig pad waar we de eerste veldleeuweriken van dit jaar zien opstijgen met hun typerende gezang. We zijn op weg naar landgoed Ter Borgh. Over bospaden tussen de uitbundig bloeiende bosanemonen en grote muur is de lente goed zichtbaar. Bomen hebben frisgroen blad of staan op het punt dat te krijgen. Ondanks de sluierwolken doet de zon haar best om door te breken en verlicht dan al dat lentegroen.

Het bos wordt afgewisseld met een heideveld met Drentse heideschapen en vennetjes. Drentser kan bijna niet. We zijn zeker niet de enige op deze zonnige zaterdagmiddag, we komen zelfs hele groepen wandelaars tegen. Ik geef ze geen ongelijk, het is heerlijk wandelweer.

We wandelen langs een onderduikershol uit de Tweede Wereldoorlog. Dertien stenen markeren de plek van het hol en de dertien verzetsmensen die omgebracht zijn. Ook zien we grafheuvels en een hunebed. Ik bespeur hier een thema. Zeker als we hierna nog langs een urnenveld komen. Het moet gezegd worden, het urnenveld ligt er mooi bij.

Links in de verte achter het monument de dertien stenen, rechtsboven het hunebed, rechtsonder het urnenveld

Naast het urnenveld is een pinetum. Vijfhonderd verschillende soorten coniferen zijn hier bijeengebracht. Het Anlooërdiepje volgt. Althans, als je goed kijkt zie je in de verte waar het stroompje zou moeten lopen. Helaas loopt de Wissel er niet langs. Wij willen het diepje toch wel aanschouwen en lopen een klein paadje in, dat naar het stroompje leidt. Het smalle beekje is met recht een diepJE.

Anlooërdiepje

Hierna volgt Anloo alweer snel. Op het terras van de Koningsherberg drinken we een cappuccino met een wafel met warme kersen. Met deze wandeling in het mooie gebied rondom Anloo en dit mooie weer is deze wandelvakantie goed begonnen.

Benieuwd naar de andere Groene Wissels die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Jabikspaad etappe 3 en 4 Oost: Oudebildtzijl – Leeuwarden

Route: Jabikspaad
Afstand: 16 km
Start: Parkeerplaats Keuningsstreek Oudebildtzijl
Eind: Leeuwarden-Noord

Een nieuw jaar, een nieuw wandelpad. In januari 2024 beginnen we aan het Jabikspaad. Dit is een aanlooproute naar Santiago de Compostela, beginnend aan het wad. De wandeling van ruim 140 km loopt van Sint Jacobiparochie naar Hasselt en kent tot aan Jirnsum een oost- en een west-route. Wij lopen ze allebei. De route is gemarkeerd met een geel-blauwe streep en een gele wulk op een blauwe achtergrond. Langs de route zijn verschillende stempelposten. In 2017 en 2018 liepen we het Jacobspad, de Groningse tegenhanger.

Gisteren was het de eerste zomerse dag van het jaar en dat half april! Vandaag is het nog steeds prachtig wandelweer, met 18 graden alleen een paar graadjes kouder. Met vrienden die in Leeuwarden wonen, wandelen we vandaag van Oudebildtzijl naar de Friese hoofdstad. We spreken af bij Brasserij Wad Noflik in Oudebildtzijl, waar we drie maanden geleden onze eerste wandeling over het Jabikspaad eindigden. Mijn man en ik hebben onze auto in Oudebildtzijl geparkeerd, onze vrienden komen te voet vanuit Leeuwarden. Zij zijn in training voor de Nijmeegse vierdaagse en er moeten kilometers gemaakt worden.

Na wederom een heerlijke cappuccino vangen we met zijn zessen de route aan over bijna alleen verharde wegen. We passeren Feinsum, Stiens, Britsum, Cornjum en Jelsum alvorens we Leeuwarden bereiken. We zijn aan het einde van de ochtend gestart en in Feinsum eten we onze lunch met uitzicht op een refugio. Een ‘camino de Santiago’-vlag en de naam Ultreia (letterlijk ‘daarbuiten’, een pelgrimsgroet zoals ‘buen camino’) laten er geen twijfel over bestaan. Dit is een gastenverblijf voor pelgrims op het Jabikspaad.

In Stiens lopen we langs een voormalig stationsgebouw van de Noord-Friesche Locaalspoorweg-Maatschappij (NFLS). Vanaf 1899 werden er sporen aangelegd vanuit Leeuwarden naar Stiens, waar die sporen zich vertakten in een oostelijke en westelijke tak. De oostelijke tak werd ook wel het ‘Dokkumer lokaaltje’ genoemd en kwam inderdaad langs Dokkum. In de jaren ’30 en ’40 van de vorige eeuw werden meerdere lijngedeelten gesloten. In 1997 was de laatste rit tussen Leeuwarden en Stiens.

Voormalig stationsgebouw Stiens

We komen meer geschiedenis tegen op deze etappe. We passeren twee states (landhuizen): Martenastate in Cornjum en Dekemastate in Jelsum. Adellijke families bewoonden deze landgoederen. In de parkachtige tuinen werden in de 17e en 18e eeuw stinsenplanten geplant, zoals sneeuwklokje, haarlems klokkenspel, winterakoniet, holwortel en vele anderen. In het (vroege) voorjaar is het de moeite waard om hier eens een wandelingetje te maken en de vele bloeiende planten te bewonderen. Wij zijn hier op het juiste moment. O.a. holwortel en de bostulp zijn in groten getale aanwezig. Met het zonnetje een prachtig gezicht.

Martenastate
Dekemastate

En de lente zien we gedurende de hele etappe terug. De bomen beginnen blaadjes te krijgen, in de sloten schieten de eerste sprietjes riet op en we zien eenden met kuikens. De blauwe luchten met wolken en de groene weiden leveren mooie plaatjes op. Boerderijen met indrukwekkende voorhuizen maken het geheel af. Er is veel zon maar ook veel wind. Fikse tegenwind. Aanvankelijk verstaan we elkaar door die wind met moeite. Maar vanaf Stiens lopen we wat beschutter door de dorpen en neemt de wind wat af.

Op de Vierhuisterweg bij het Leeuwarder Bos buigen we af naar het huis van onze vrienden. Hier eindigen we onze wandeling onder het genot van een ijsje. Het was een mooie en gezellige wandeldag.

Benieuwd naar de andere etappes van het Jabikspaad? Hier vind je de verhalen over de etappes tot nu toe.

Pieterpad etappe 18: Gennep – Groesbeek

Route: Pieterpad
Afstand: 15 km
Start: Bushalte Gennep Niersbrug
Eind: Bushalte Groesbeek centrum

Pieterpad, het pad der paden. Of in ieder geval het eerste langeafstandspad in Nederland. Het loopt van Pieterburen naar de Sint Pietersberg en spreekt tot de verbeelding. Vele mensen lopen het en doen er soms jaren over om het uit te lopen. Een vriendin van mij liep het pad in 2018 in anderhalve maand, vrijwel achter elkaar. Ik liep toen twee etappes met haar mee. Hoog tijd voor de rest.

De voorspellingen waren niet denderend voor vandaag: veel regen, onweer, harde wind, koud. Maar toen we vanmorgen wakker werden in onze B&B in Groesbeek bleek de regenvoorspelling een stuk minder te zijn geworden. Bij ons ontbijt scheen zelfs een zonnetje. We lopen dit weekend twee etappes van het Pieterpad. Gisteren liepen we van Millingen aan de Rijn naar Groesbeek. Ook vandaag begeven we ons weer naar de bushalte in het centrum van Groesbeek om daar de bus naar Nijmegen te nemen. In Nijmegen gaan we dit keer niet naar Millingen, maar stappen in de bus naar Gennep. We lopen de etappe vandaag van zuid naar noord, dit bleek praktischer.

In de bus zitten meerdere wandelaars. De drie oudere vrouwen stappen ook uit in Gennep maar lopen naar het zuiden, net als veel pieterpadders (en wij eigenlijk ook). We verwachten vandaag daarom weinig mensen tegen te komen die dezelfde kant oplopen als wij. Niets blijkt minder waar. Meerdere groepjes wandelaars lopen dezelfde kant op. Ze hebben zich niet laten afschrikken door de voorspellingen en we komen ze regelmatig tegen. We zijn bijna allemaal gehuld in een regenponcho. Hoewel er minder regen is voorspeld, is het zeker niet droog.

Oude stadhuis Gennep

Dat merken we al als we Gennep langs het oude stadhuis uit 1620 uitlopen. Hoewel de zon nog schijnt pakken de donkere luchten zich al samen. Als we in het open gebied lopen tussen de Maas en de Niers begint het te regenen. Gelukkig duurt het kort. We lopen op het grondgebied van Vesting ‘t Genneperhuis, een sterke vesting die enkele eeuwen alle aanvallen heeft weerstaan. In 1672 lukte het de Franse troepen om de burcht op te blazen. Gennep is sowieso een stadje met een bewogen geschiedenis. Het is o.a. Pruisisch, Frans en Belgisch geweest. Ook in de Romeinse tijd was het een strategische locatie, gelegen aan de monding van de Niers. Interessant om bij de volgende etappe eens wat verder in te verdiepen.

De Niers

Na dit open gebied is Milsbeek niet ver meer. In de plaatselijke Spar halen we onze lunch. De mevrouw bij het brood raadt ons de krentenbollen van de Milsbeekse bakker aan. Uiteraard nemen we die mee. Het duurt echter nog een tijdje en een hoop regenbuien voordat we de lunch kunnen verorberen.

Na Milsbeek wordt het weer donker en een blik op Buienradar leert ons dat er forse buien op komst zijn. De route gaat verder naar de bossen van de St. Jansberg, we zien de heuvels al liggen. We schroeven het tempo op om voor de ergste regen onder die bomen te lopen. Hoewel bomen zonder blad ook niet heel veel regen tegenhouden, voelt dat toch beschutter. Vlak voor het bos zien we Eethuis De Diepen. We twijfelen geen moment en gaan hier naar binnen. Nog voor we zitten, barst de bui los. Wij en de andere wandelaars en fietsers hier binnen, kijken naar buiten met een zeker opluchting. Wat een timing! Bij de cappuccino nemen we vlaai. We zijn tenslotte in Limburg.

Als de ergste regen voorbij is, hijsen we ons in onze poncho’s en gamaschen. Samen met andere wandelaars in poncho’s stijgen en dalen we door dit mooie bosgebied. Het is af en toe knap modderig, maar het is prima te doen. Het pad kronkelt onder de kale bomen door en de gekleurde poncho’s van andere pieterpadders vallen goed op.

St. Jansberg

We zien regelmatig speenkruid en bosanemonen die wachten met opengaan tot het zonnetje weer schijnt. Ook beginnen zich de eerste varens te ontrollen. De natuur ontluikt. Wat is dit een fijne tijd om buiten te zijn. De St. Jansberg gaat over in de Kiekberg met een flink steile modderige afdaling.

Als we langs de bosrand lopen, hebben we een mooi uitzicht op de weiden omzoomd door hagen. Eigenlijk zoals het vroeger ook was, voordat prikkeldraad zijn intrede deed. We vinden een bankje met uitzicht op dit mooie landschap en eten bij slechts een paar druppels regen onze Milsbeekse krentenbollen. De koffie drinken we in een rap tempo op als de druppels talrijker worden. Dan vangen we het laatste stuk aan.

Weiden omzoomd door hagen

De regen barst nu echt los en op een onbeschutte zandweg worden we flink nat. We werpen nog snel een blik op de wijngaard Klein-Amerika vanaf een uitkijkpunt in het bos, maar duiken al snel weer het Groesbeekse bos in. Niet veel later is het droog en schijnt de zon. Ze snel gaat dat deze twee wandeldagen.

De bui komt eraan

Met wapperende poncho’s lopen we Groesbeek in en eindigen bij de bushalte waar we vanmorgen vertrokken. In het zonnetje lopen we terug naar onze auto. Een mooi einde van onze wandeling. Ondanks de nodige buien was het een mooi wandelweekend in een prachtig gebied. Na regen kwam inderdaad zonneschijn. En we zijn in Limburg aangekomen, de laatste provincie van dit pad. Niet dat we er bijna zijn trouwens, ons resten nog eens acht etappes tot aan de Sint-Pietersberg.

Benieuwd naar de andere gelopen etappes van het Pieterpad? Hier vind je de etappes tot nu toe.

Pieterpad etappe 17: Millingen aan de Rijn – Groesbeek

Route: Pieterpad
Afstand: 20 km
Start: Bushalte Millingen aan de Rijn gemeentehuis
Eind: Bushalte Groesbeek centrum

Pieterpad, het pad der paden. Of in ieder geval het eerste langeafstandspad in Nederland. Het loopt van Pieterburen naar de Sint Pietersberg en spreekt tot de verbeelding. Vele mensen lopen het en doen er soms jaren over om het uit te lopen. Een vriendin van mij liep het pad in 2018 in anderhalve maand, vrijwel achter elkaar. Ik liep toen twee etappes met haar mee. Hoog tijd voor de rest.

In mei vorig jaar liepen we onze laatste etappe van het Pieterpad. We kwamen toen tot aan de Rijn. Tijd voor nieuwe etappes van het pad der paden. We hebben dit keer zelfs een heel Pieterpad-weekend gepland, met een B&B in Groesbeek. Maar daar komen we pas vanmiddag. Nu starten we onze wandeldag in Millingen aan de Rijn, aan de zuidoever van de rivier. Vanaf huis hebben we er met auto en openbaar vervoer vier uur over gedaan om hier te komen. Het half uur overstaptijd op station Nijmegen hebben we nuttig besteed bij de Starbucks met een cappuccino en een kennismaking met plant Harrie.

Harrie bij de Starbucks op station Nijmegen

Eenmaal in Millingen zijn we dan ook klaar voor de actie. Tijdens onze heenreis wisselden zon en regen elkaar af en dat zal de rest van de dag zo blijven. Felle hagelbuien en felle zonnige periodes. Fotowaardig weer. Het eerste stuk tussen Millingen en Leuth is vlak en weids rivierenlandschap. De magnolia, sleedoorn en speenkruid bloeien volop. Ondanks de donkere luchten voelt het als voorjaar.

Op dit stuk komen we op de muur van een schuur ook de bekende tekst van Goethe tegen: “Nur wo man zu Fuß war, war man wirklich…”. Het citaat heb ik vaak gezien op foto’s van het Pieterpad en ik ben het er helemaal mee eens. Je beleeft de omgeving intenser als je erdoorheen wandelt.

Op het pad vinden we het eigenlijk best wel rustig. De enige wandelaars die we tot aan Zyfflich tegenkomen zijn drie oudere vrouwen. Bij Leuth raken we ze kwijt achter een kopje koffie bij de plaatselijke horeca. In de Duitse plaats Zyfflich is het gedaan met de rust. Op een bankje onder een afdakje eten we onze lunch als er opeens hele hordes wandelaars (toch wel tien in een paar minuten) voorbij komen. Zijn we nou, ondanks onze vier uur reistijd, vroeger gestart dan de anderen? De rest van het pad houden we altijd wandelaars in het zicht.

Na Zyfflich, een plaats waar veel Nederlanders wonen, komen we in het bosrijke en heuvelachtige gebied van de Duivelsberg dat we al een tijdje zagen liggen. In een felle regenbui passeren we het Wylermeer, een oude Rijnstrang. Op de oever staat een bekende wegwijzer met op de armen ‘Nederland’, ‘Deutschland’ en ’Laat Vriendschap heelen’ en ‘Wat Grenzen deelen’. Met de N70 liep ik hier ook langs. Deze wegwijzer staat al meer dan 100 jaar op deze plek. Tot 1949 liep hier de grens met Duitsland, nu ligt de landsgrens twee kilometer oostelijker.

Wylermeer

We beklimmen de heuvels samen met een hoop andere wandelaars. Op de top van de Duivelsberg (76 m) lag in vroeger tijden een motte, een opgeworpen versterking. Als wij onderaan de trap erheen staan, begint het hard te hagelen. Ik was er eerder en we besluiten nu maar door te lopen.

Duivelsberg, trap naar de voormalige motte

Bij het pannenkoekenhuis De Duivelsberg, niet veel verderop, is het een drukte van belang. Er is een of ander evenement gaande. Ook horen we in de verte geregeld knallen. Het klinkt alsof het jachtseizoen is geopend, maar dit is niet de tijd van het jaar daarvoor. Ook cirkelt er een helikopter boven ons. We hebben geen idee wat er aan de hand is, maar de wandelaars om ons heen wandelen vrolijk door. Dat doen we ook maar. Later lees ik dat de helikopter ingezet werd i.v.m. een incident met een spijkerpistool.

Stijgend en dalend bedwingen we de bossen en heuvels. Dan weer in de zon, dan weer in de regen. In de buurt van Groesbeek komen we langs de Canadese begraafplaats waar we vorig jaar met de Trage Tocht Beek (aanrader!) parkeerden. Ook de minicamping De Hoge Hof, waar we vorig jaar zomer in een trekkershut zaten, ligt op de route. We fietsten toen het Pieterpad, maar kwamen niet verder dan Groesbeek. Even ten zuiden van de plaats begaf mijn achterwiel het.

Bij de camping komt een oudere man in overall op ons af. Hij werkt hier, ondanks zijn 74 jaar (hij is al 18 keer 56 geworden) nog steeds op de boerderij van zijn zoon. “Als je achter de geraniums gaat zitten, komt het niet goed”. Hij vraagt of we het Pieterpad lopen. Als we dit bevestigen zegt hij dat we eigenlijk de verkeerde kant op lopen. We lopen nu tegen de wind en regen in. Tja, dat klopt.

Naar Groesbeek

Na de camping is het nog enkele kilometers naar Groesbeek. Over mooie paadjes door het glooiende land pikken we een laatste heftige bui mee en bereiken we de plaats. We trakteren onszelf op een cappuccino met lekkers. Als we een half uurtje later de koffiezaak weer uitstappen, zijn onze broeken opgedroogd en schijnt het zonnetje weer. Hopelijk een voorbode voor de etappe van morgen. Nu eerst naar de B&B.

Benieuwd naar de andere gelopen etappes van het Pieterpad? Hier vind je de etappes tot nu toe.