Rosandepad: afwisseling en historie rondom Oosterbeek

Route: Klompenpad Rosandepad
Afstand: 13 km
Start: Parkeerplaats Airborne Museum Oosterbeek
Eind: Parkeerplaats Airborne Museum Oosterbeek

Als ik mensen vraag welk Klompenpad ze het mooiste vinden, wordt vaak het Rosandepad genoemd. Een afwisselend Klompenpad rondom Oosterbeek, over heuvels en door de uiterwaarden van de Nederrijn. Het pad stond dus al een tijdje op mijn lijstje. Vandaag waren we in de buurt en besloten het pad te lopen. En ik moet de mensen gelijk geven, het is een prachtig Klompenpad.

Nu zit het weer ook mee vandaag. Met een stralend zonnetje starten we om 9 uur vanaf de parkeerplaats van het Airborne Museum en lopen de route met de klok mee. Het eerste stuk loopt door Oosterbeek zelf en stijgt al stilletjes aan. Na het station gaan we de bossen in. Allereerst vallen de uitbundig bloeiende rododendrons op en daarna de grote oorlogsbegraafplaats: de Airborne War Cemetery. In dit gebied is in de Tweede Wereldoorlog zwaar gevochten. In september 1944 vond de slag om Arnhem plaats en langs dit Klompenpad kom je veel plekken tegen die hieraan herinneren. Zo ook deze begraafplaats waar een kleine 1800 veelal Britse soldaten liggen. De begraafplaats ligt er keurig bij.

Airborne War Cemetery

Over de paden die volgen, klimmen we langzaam omhoog, landgoed Mariëndaal op. Om ons heen zien we glooiende heuvels. De oude eikenbomen langs de paden staan vol in vers groen blad. Regelmatig worden we ingehaald door hardlopers en komen we hondenuitlaters tegen. Dit zal maar je achtertuin zijn!

Op het hoogste punt kijkt een hondenuitlater op een bankje uit over de velden in de diepte. Na een afdaling komen we uit bij de Groene Bedstee, een enorme berceau (een tunnelvormige beukenhaag) van ruim 300 meter lang. In vroeger tijden gaf deze tunnel de dames van het landgoed de mogelijkheid om een wandeling te maken en hun huid toch mooi blank te houden. Indrukwekkend dit.

Groene Bedstee
Groene Bedstee

In het bos lopen we langs enkele diep uitgesleten beken en meerdere vennetjes. In een van de vennetjes zien we een beweging en even denken we dat er iemand aan het zwemmen is. Het blijkt een hond met een grote tak in zijn bek.

En dan krijgt de wandeling een heel ander gezicht. Langs wijnranken lopen we een open gebied in met akkers. Op een bankje genieten we met koffie van het uitzicht. Achter ons rijdt in de diepte de trein langs richting Nijmegen, in de verte zien we de trein richting Utrecht. Na de koffie dalen we af naar de Rosandepolder, de naamgever van dit pad. Of eigenlijk was dat Kasteel Rosande, een kasteel uit de 14e eeuw, dat al lang geleden afgebroken is. Via een pad, omgeven door berenklauw, lopen we de polder in.

Wat een wereld van verschil. In enkele kilometers loop je van heuvelachtige bossen met beekjes naar dit open gebied van de uiterwaarden, met uitzicht op de Nederrijn. Die afwisseling maakt dit pad zeer de moeite waard. We lopen langs strandjes waar met dit mooie weer mensen lekker in de zon zitten. We zien een zeilbootje op het water en op de spoorbrug rijdt regelmatig een trein voorbij. Op de site werd er gewaarschuwd voor modder in de uiterwaarden, maar met dit mooie weer zien we nauwelijks nattigheid.

Het pad loopt over een volle camping die direct aan de rivier ligt. Vanaf de camping lopen we weer richting Oosterbeek. De Oude Kerk valt al van verre op. Dit is een van de oudste kerken van Nederland en gebouwd in de 8e tot de 10e eeuw. In al die eeuwen heeft de kerk veel meegemaakt. Recent nog tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen de kerk gedeeltelijk werd verwoest. In de pastorie verzorgde de 38-jarige huismoeder Kate ter Horst gewonde Britse soldaten. Zij werd door de soldaten hierom ook wel de Engel van Arnhem genoemd.

Oude Kerk Oosterbeek

Vanaf de kerk heb je een mooi uitzicht en daar maken meerdere wandelaars en fietsers gebruik van. Alle bankjes zijn er bezet. Je merkt dat het drukker wordt op het pad, nu het een paar uur later is. Zeker op het smalle pad met uitbundige bloeiende bermen, dat volgt. Vanaf dat smalle pad hebben we het laatste uitzicht over de Rosandepolder, voordat we weer het bos induiken.

Ook in dit bos zien we weer de nodig beekjes. De met mensenhanden gemaakte sprengenbeken werden, zoals ook elders op de Veluwe, gebruikt om watermolens aan te drijven. De vennetjes, beken en zelfs watervallen doen idyllisch aan. Eenmaal, bij het Grothuisje, lopen we zelfs onder een waterval door. Dat heb je niet vaak in Nederland.

Grothuisje

Begeleid door harde muziek, het lijkt wel alsof er een taptoe gaande is, overbruggen we de laatste kilometer naar het Airborne Museum. Wat was dit een prachtig en afwisselend pad. Ik vrees dat ik ook een van die mensen word, die het Rosandepad gaat noemen als een van de mooiste Klompenpaden.

Benieuwd naar de andere Klompenpaden die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Sonnevanckpad: door heuvelachtige Harderwijkse bossen

Route: Klompenpad Sonnevanckpad
Afstand: 10 km
Start: Parkeerplaats Sonnevanck, Sonnevancklaan 2 Harderwijk
Eind: Parkeerplaats Sonnevanck, Sonnevancklaan 2 Harderwijk

Harderwijk is sinds 1 juli van dit jaar twee Klompenpaden rijker: Het Sonnevanckpad en het Heyrderpad. Wij waren in de buurt en liepen de eerste. Het pad leidde ons langs een voormalig sanatorium en bijbehorende begraafplaats, door de Harderwijkse bossen, langs een zandverstuiving en tevens militair oefenterrein en door een waterwingebied met watertoren.

We starten de route, die we tegen de klok in lopen, bij Sonnevanck, midden in de Harderwijkse bossen. Tegenwoordig is dit een specialistisch centrum voor ouderenzorg. De naastgelegen woonwijk met grote huizen draagt dezelfde naam. Tussen 1908 en 1958 was hier een sanatorium voor tuberculosepatiënten. De begraafplaats van dit sanatorium ligt verscholen in het dennenbos erachter. De door weer en wind aangetaste stenen worden beschenen door de zonnestralen die door de boomtakken heen vallen. Wat een rust.

Begraafplaats Sonnevanck

Over vrijwel alleen onverharde paden volgen wij de blauwe gestileerde klompjes. De markering is uitstekend en natuurlijk net nieuw. Het bos staat op de overgang van zomer naar herfst. Er valt af en toe wat regen en de omgeving geurt heerlijk. Blaadjes beginnen te verkleuren, her en der staan paddenstoelen. Bloeiende heideplantjes bij het Beekhuizerzand houden nog even vast aan de zomer.

Het pad tikt de zandverstuiving net aan en buigt dan weer af het bos in. Aan de rand van het Beekhuizerzand, sinds 1850 militair oefenterrein, drinken wij onze koffie op een bankje. Op de route kwamen we best wel wat wandelaars en mountainbikers tegen, maar op het fietspad langs het bankje is het nog een stuk drukker. Fietsers in alle soorten en maten, maar ook een grote groep met elektrische loopfietsen en e-choppers komen voorbij.

Druk bij het Beekhuizerzand

Na de koffie trekken we het waterwingebied van Vitens in. Bordjes en later ook een cortenstalen pompstation dat opgaat in het heuvelachtige landschap maken dit duidelijk. Bovenop de Galgenberg, waar tot in de late Middeleeuwen misdadigers opgehangen werden, staat sinds 1895 een watertoren.

Watertoren op de Galgenberg

Door het bos en de woonwijk Sonnevanck lopen we weer terug naar het gelijknamige zorgcomplex. Met afwisselend regen en zon hebben we een prachtige wandeling gemaakt. De moeite waard om eens te wandelen als je in de buurt bent.

Benieuwd naar de andere Klompenpaden die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Zeegsepad: door bloeiende boomgaarden

Route: Klompenpad Zeegsepad
Afstand: 6 km
Start: Landwinkel de Woerdt, Woerdsestraat 4 Ressen
Eind: Landwinkel de Woerdt, Woerdsestraat 4 Ressen

Het is een mooie voorjaarsdag als we de auto parkeren op de parkeerplaats tegenover Landwinkel de Woerdt in Ressen. Er staan een paar andere auto’s maar echt druk is het niet. De Landwinkel is dan ook gesloten i.v.m. Koningsdag. De auto eigenaren zijn waarschijnlijk allemaal wandelaars. Of fietsers, onderweg hierheen hebben we er heel wat gezien. Het is wat later in de middag maar we willen graag nog de benen strekken. Het 6 kilometer lange Klompenpad lijkt ons hier ideaal voor.

Ressen ligt boven Nijmegen en behoort tot de Betuwe. En wat is nu een betere tijd om een wandeling in de Betuwe te maken dan nu. Tijdens onze wandeling zien we dan ook de nodige bloesem in de uitgestrekte boomgaarden.

We lopen het rondje met de klok mee. Allereerst passeren we de kerk van Ressen die tot de oudste kerken van Nederland behoort. In 700 stond op deze plek al een houten kerk. De huidige stenen kerk is tussen de 12e en de 15e eeuw gebouwd. We lopen een rondje om de kerk, over de begraafplaats. De kerk zelf is niet open.

Kerk van Ressen

Over een paadje langs een akker komen we op de Oude Postweg terecht die al sinds de 16e eeuw tussen Arnhem en Nijmegen loopt. Ook zien we een oude hoogstamfruitboomgaard. Er staat een bordje bij met informatie maar de boomgaard zelf ziet er overwoekerd uit. Zou hij nog actief gebruikt worden?

Oude Postweg

Vlak voor Bemmel leidt de route ons Park Lingezegen in. We lopen o.a. langs de Bemmelse Zeeg. Zeeg is de Betuwse naam voor een gegraven watergang. Het komt van ‘zijgen’, ‘afvloeien’ in het oud-Nederlands. De zegen in dit park komen uit op de Linge. Om ons heen zien we veel boomgaarden, kassen, we horen diverse vogels en komen de nodige wandelaars tegen. Sommige met wandelschoenen en rugzak, andere met handtas en op nette leren schoenen. Op sommige stukken is dit pad knap modderig, dan zijn nette schoenen niet het meest geschikte schoeisel.

Bemmelse Zeeg

Dan stuiten we op een doorgang door een heg naar een uitgestrekte bloeiende boomgaard. We lopen langs en later ook door de rijen met fruitbomen. Wat bijzonder dat de eigenaren hun terrein hebben opengesteld voor wandelaars.

Via bruggetjes lopen we van het ene naar het andere terrein. We zien veel bijenkasten met zwermen bijen. Wat hebben we een goede tijd uitgekozen om hier te zijn. Maar ik kan me voorstellen dat het hier in de zomer ook een lust voor het oog is met alle appels en peren die dan aan de bomen hangen. Zouden er veel wandelaars zijn die een appeltje plukken onderweg? Dat lijkt me toch een reëel risico voor de grondeigenaren die hun land openstellen.

Bij een splitsing lopen we bijna verkeerd. Het pad bestaat uit twee lussen die elkaar bijna raken. Na enkele tientallen meters herkennen we het reeds gelopen pad en zoeken de juiste afslag op. Als we tussen de rijen bomen doorkijken zien we aan het einde campers staan en mensen aan campingtafeltjes. Er blijkt daar een camperplek te zijn. Wat een mooi plekje!

De camperplek zit praktisch tegenover de Landwinkel waar we onze auto hebben neergezet. We zijn rond. We hadden graag dit pad afgesloten op het terras van de Landwinkel, het ziet er leuk uit. Jammer dat het dicht is. Bij het wegrijden van de parkeerplaats probeer ik geen kip te overrijden. Ze lopen hier los rond en zijn niet bang voor een wandelaar of een startende auto.

We hadden vandaag niet veel tijd, maar hebben toch een prachtige wandeling gemaakt. In deze tijd van het jaar is het natuurlijk extra mooi door al die bloeiende bomen. Met 6 kilometer is het een mooie afstand voor een ochtend- of avondwandelingetje. Fijn dat er ook kortere Klompenpaden zijn. Hier hebben we al vaker gebruik van gemaakt bij weinig tijd of niet zulk geweldig weer. Zo liepen we eerder het Netelenburchpad (5,5 km) bij Baarn en het Schutpad (4,5 km) bij Leusden.

Zorg trouwens wel dat je de route van het Zeegsepad ook in de Klompenpaden-app hebt gedownload. Meerdere stickers zijn verbleekt en nauwelijks nog leesbaar. Alleen op de markering lopen, is op sommige punten een uitdaging.

Benieuwd naar de andere Klompenpaden die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Schutpad: het eerste Klompenpad van Nederland

Route: Klompenpad Schutpad
Afstand: 4,5 km
Start: Parkeerplek tegenover Leusbroekerweg 6, Leusden
Eind: Parkeerplek tegenover Leusbroekerweg 6, Leusden

Het is een onstuimige dag maar we willen deze ochtend toch een klein rondje wandelen. Het korte Schutpad bij Leusden lijkt ons ideaal. In de basis is dit pad 3 kilometer en met verlenging 5 kilometer. Wij komen uiteindelijk op 4,5 kilometer uit. Het Schutpad is Neerlands eerste Klompenpad en is geopend in 2002. In de zomer van 2023 wordt naar verwachting het 150ste Klompenpad geopend. Er zijn er dus heel wat bijgekomen in ruim 20 jaar tijd. Op dezelfde startplaats als het Schutpad begint ook het Termatenpad, dat met 13,5 km voor nu wat te ver is. Iets voor een volgende keer.

De route is geheel onverhard en gaat door de bossen van Landgoed De Boom, over boerenland en een kerkepad. We hoopten bosanemonen te zien maar de flora bleef beperkt tot speenkuid en dovenetel.

Onderweg komen we de nodige geschiedenis tegen. Zo wandelen we langs een monument voor een neergestorte bommenwerper uit de Tweede Wereldoorlog waarbij alle bemanningsleden om het leven kwamen. Een nabijgelegen bruggetje is gemaakt van spoorrails en bielzen en verwijst naar de voormalige spoorlijn van Amersfoort naar Kesteren, die hier liep.

Monument voor de neergestorte bommenwerper
Bruggetje dat verwijst naar een voormalige spoorlijn

Via slingerende bospaadjes over Landgoed De Boom komen we bij de Heiligenbergerbeek uit. De bewoners van de huizen aan de overkant zullen in de zomer heel wat wandelaars voorbij zien komen. Naar wat ik lees, is dit een druk belopen pad. Ook de parkeerplaats waar we staan, is vaak vol. Wij komen nu welgeteld één hondenuitlater tegen en hadden de hele parkeerplaats voor onszelf. Het onstuimige weer houdt de mensen binnen.

Heiligenbergerbeek

We werpen een blik op het landhuis en lopen verder over een oud kerkepad waarover misschien al wel vanaf de 17e eeuw mensen te voet naar de kerk in Oud-Leusden gingen. Verderop wijst een bord ons op een ringslangbroeihoop. In dit gebied komen veel ringslangen voor. Ze leggen hun eitjes in mestvaalten, die echter steeds minder voorkomen. De hoop waar we nu op uitkijken moet zo`n vaalt vervangen, zodat de ringslang voldoende mogelijkheden houdt om haar eitjes te kunnen leggen. Zou het hier in de zomer krioelen van de ringslangen?

Landhuis De Boom

Ook bij dit eerste Klompenpad ontbreekt het typische klompenpadbruggetje niet dat ons naar een paadje door een weiland leidt. Kortom, alle elementen die een pad tot een Klompenpad maken, zijn aanwezig op dit allereerste pad. En een goed voorbeeld deed – ook in dit geval – volgen…. Leuk om deze eerste eens gelopen te hebben. Een ideaal pad voor een avondwandeling, nu de dagen weer gaan lengen en het voorjaarsweer eraan komt.

Klompenpadbruggetje

Benieuwd naar de andere Klompenpaden die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Laorns Enkenpad: sneeuwklokjes en boerenland

Route: Klompenpad Laorns Enkenpad
Afstand: 15 km
Start: Grand Café Bistro-rant ’t Langenbaergh, Deventerweg 1 in Laren
Eind: Grand Café Bistro-rant ’t Langenbaergh, Deventerweg 1 in Laren

Op de laatste zaterdag van februari stappen we in het Gelderse Laren uit de auto om een redelijk nieuw Klompenpad te wandelen. Mijn eerste van 2023 en de 30ste in totaal, een kleine mijlpaal. Het is 8.15 uur, er staat een fikse wind en het regent. De hele week had Weeronline optimistisch een zonnetje voorspeld. Daar zijn nu dus ook buien bijgekomen.

Eerst maar eens langs de Wereldbakker om een lunch te scoren. De verkoopster is verbaasd als ze hoort dat we geen Pieterpadwandelaars zijn. Die LAW loopt namelijk ook door Laren. Voor ons geen nieuws, in 2021 liepen we hier inderdaad als Pieterpadder en een jaar daarvoor met enkele etappes van het Graafschapspad. Laren is een kruispunt voor verschillende wandelingen. Het Laorns Enkenpad dat we vandaag gaan wandelen, bestond toen nog niet, hoog tijd voor een hernieuwde kennismaking met het buitengebied van Laren.

Protestantse Kerk Laren

Langs de Protestantse Kerk lopen we een tijdje op met het Pieterpad. Het valt ons op dat de route daar waar mogelijk over onverhard terrein gaat. Al na enkele kilometers kent het Klompenpad een doorsteekje over een smal paadje, terwijl het Pieterpad de weg blijft volgen. Ze komen beide weer op hetzelfde punt uit. Ook lopen we diverse keren in bermen, houtwallen en langs de rand van het weiland. Uiteraard ontbreken ook bij dit pad de typische Klompenpad bruggetjes en overstapjes niet.

Elke Klompenpadwandelaar herkent deze bruggetjes en overstapjes

Er is echt moeite gedaan om de verharde paden te vermijden. Het pad loopt veel over privé terrein (langs tuinen en door weilanden). Wat een werk is het geweest om dit allemaal voor mekaar te krijgen. Petje af voor de padenmakers!

Het Pieterpad volgt links het pad, het Klompenpad heeft een doorsteekje

Eén keer verkiezen we de asfaltweg voor de Klompenpad doorsteek. Een bordje waarschuwt daar de wandelaar voor loslopende waakzame honden bij een boerderij. Een eigen hond meenemen is niet toegestaan en ook als je geen liefhebber bent van enthousiaste honden kun je beter omlopen. De keuze is snel gemaakt.

Onderweg bloeien overal de sneeuwklokjes en krokussen, in tuinen maar ook in bermen en het bos. De lente komt eraan. En inderdaad, halverwege de wandeling begint af en toe een aarzelend zonnetje door te breken. Weliswaar krijgen we nog meerdere hagel- en regenbuien op ons hoofd maar de zon wint terrein.

Bij de Haarbroekse Vijvertuin schijnt het zonnetje uitbundig. Een bord nodigt de Klompenpadwandelaar uit een kijkje te nemen in de grote tuin met vijvers waar spreuken en gezegden worden uitgebeeld. Ook is er een Rustpunt.

Haarbroekse Vijvertuin

Dat laten we ons geen twee keer zeggen en lopen een rondje door de tuin. De vijvers liggen er mooi bij en we zien inderdaad de nodige spreekwoorden. Aan de voorkant van het gebouw nodigt een bankje de wandelaar uit om neer te ploffen, in het Achterhoeks. Even daarvoor hadden we al een ietwat fris maar uitstekend koffiebankje gevonden, dus de uitnodiging slaan we over.

Haarbroekse Vijvertuin
Plof maar neer!

De route is te verlengen met zeven extra kilometers. De wind en de buien maken het, ondanks het aarzelende zonnetje, knap koud en we besluiten de verlenging te laten voor wat het is. Hierdoor komen we langs de Molenbeek, een oude bekende. Met het Graafschapspad liepen we hier ook tijdens de etappe van Zutphen naar Laren, ruim drie jaar geleden.

Molenbeek met op de achtergrond Laren

Net als toen is Laren niet ver meer. Bij het standbeeld van acteur, danser, cabaretier, schrijver en inwoner van Laren, Albert Mol warmen we bij de plaatselijke horeca op met cappuccino. Leuk om weer eens terug te zijn in Laren. Het grootste deel van de wandeling was nieuw voor ons. Met alle onverharde paadjes en grote stukken door boerenland mag dit pad zich met recht een Klompenpad noemen. De moeite waard, mocht je eens in Laren zijn.

Benieuwd naar de andere Klompenpaden die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

2022 | Terugblik op mijn wandeljaar

Trage Tocht Nijeberkoop

Ook in 2022 heb ik veel delen van Nederland al wandelend gezien. Naast de rondwandelingen op Klompenpaden, Groene Wissels, Trage Tochten en Knapzakroutes, liep ik weer eens een wandeling uit een wandelboekje van Gegarandeerd Onregelmatig, rondde een Streekpad af, begon een nieuwe LAW en een bijzonder lange afstandspad langs een Fries riviertje en liep verder op de resterende LAW’s en Streekpaden waaraan ik al eerder was begonnen. Lees hieronder alles over mijn wandeljaar.

Streekpad en wandelnetwerkpad

Noardlike Fryske Wâlden Streekpad aan de Leien

Eind vorig jaar schreef ik dat ik het Noardlike Fryske Wâlden Streekpad wellicht zou uitlopen dit jaar. Dat is gelukt. Met een lange pauze vanwege het broedseizoen hebben we in oktober de laatste etappe van dit mooie pad gewandeld.

Ook zijn we dit jaar begonnen met het Koningspad XL dat het Friese riviertje het Koningsdiep volgt. We hebben er inmiddels negen etappes op zitten. Voor dit pad volg je de markering van het wandelnetwerk. Het voert ons door allerlei ons onbekende streken van Friesland. Het boekje staat boordevol informatie over de geschiedenis en de omgeving waardoor je op een andere manier om je heen kijkt. De etappes zijn niet allemaal even mooi en gaan vaak over verharde paden.

LAW’s

Pionierspad

Met het Pionierspad hebben we dit jaar drie etappes afgetikt en zijn nu in Zeewolde aangekomen. Met nog drie etappes te gaan tot aan het eindpunt Muiden moeten we dit pad in 2023 toch wel af kunnen ronden. Waarschijnlijk in een wandelweekend zoals we dit jaar deden.

Met het Marskramerpad zijn we weer een stukje dichter bij Scheveningen gekomen. In augustus wandelden een vriendin en ik in twee etappes vanaf de Veluwe de Gelderse Vallei in. In 2023 komt Amersfoort in zicht en wie weet wat nog meer.

Van het wandelen over het Pieterpad is het dit jaar niet gekomen. De etappes lagen te ver weg om een dagje te gaan en er waren meer LAW’s die in een wandelweekend gelopen moesten worden. Wellicht dat het er volgend jaar van komt.

Wel startten we een nieuwe LAW: het Friese Woudenpad van Steenwijk naar Lauwersoog. Er zitten inmiddels vier etappes op en we hebben al in drie provincies gewandeld. Het bevalt goed tot nu toe.

Rondwandelingen

Rondje Aldegeaster Brekken

Ook dit jaar heb ik weer veel rondwandelingen gemaakt en beschreven. Zo liep ik in april in de zuidwesthoek van Friesland rond de Aldegeaster Brekken een verrassend knooppuntenrondje met als bonus een rondleiding door een oude spinnenkopmolen.

Met vier Klompenpaden maakte ik in 2022 o.a. een trip down memory lane in het buitengebied van een winters Zeist. Ook van de Drentse Knapzakroutes liep ik er vier. De laatste in november sprong er toch wel uit. De omgeving van Gasteren is prachtig, zeker met het prachtige weer dat er we bij hadden. Een goede tip van een collega.

Ook de Trage Tochten ontbraken dit jaar niet. Vijf liep ik er, in Drenthe en Friesland. De Tocht van Nijeberkoop maakte indruk door de zonsopgang op de Delleboersterheide in Zuidoost Friesland. De Trage Tocht Eastermar liep ik onder warme zomerse omstandigheden en was ook zeer de moeite waard.

Met negen Groene Wissels deed ik de provincies Friesland, Groningen, Drenthe, Utrecht en Gelderland aan. De Wissels in Uffelte en Niebert sprongen er toch wel uit met in Uffelte Zweeds-Drentse taferelen en in Niebert een van eerste lentewandelingen met bloeiende stinzenplanten en een eeuwenoud pad.

Stinzenplanten op de Groene Wissel Niebert

Kortom, het was wederom een mooi en afwisselend wandeljaar. Ik hoop dit in 2023 voort te zetten. Het nieuwe Nivonpad het Stellingenpad staat in ieder geval op de planning. In 260 kilometer loopt het pad door de Stellingwerven in Zuidoost Friesland en doet ook nog de Wieden in Overijssel en de Drentse dorpen van de Maatschappij van Weldadigheid aan. Zoals altijd blijkt er nog veel te ontdekken in Nederland.

Wat was jouw mooiste wandeling van 2023?

Stoetwegenpad: herinneringen in een winters landschap

Route: Klompenpad Stoetwegenpad
Afstand: 11 km
Start: TOP Slot Zeist, Zinzendorflaan Zeist
Eind: TOP Slot Zeist, Zinzendorflaan Zeist

Op een zaterdag in december zijn mijn moeder en ik aan het einde van de middag uitgenodigd voor een boekpresentatie in Wijk bij Duurstede. Ik was een van de redacteuren van het boek. Wijk is best wel een eindje weg, daarom besluiten we er een dagje uit van te maken. Met een klein tripje down memory lane. We knopen er namelijk een wandeling aan vast vanuit Zeist, de plaats waar ik elf jaar geleden woonde.

We zetten de auto op de TOP bij Slot Zeist waar het een komen en gaan is van voetballertjes en voetballers van de nabijgelegen voetbalvelden. Wij beginnen de wandeling met een cappuccino en carrot cake bij de in kerstsferen gehulde Orangerie van Slot Zeist. Het is lang geleden dat ik hier was!

Voldaan en opgewarmd wandelen we naar het begin van het Klompenpad. Buiten is het mistig en koud. Takken en planten zijn wit van de rijp. Het is prachtig. We lopen de route tegen de klok in en wandelen over modderige paden door het buitengebied van Zeist. We werpen een blik op het voormalige landhuis van Wibi Soerjadi, lopen onder het spoor door en bij Bunnik door een donker en nat tunneltje onder de A12.

Aan het einde van de tunnel stroomt de Kromme Rijn. De kronkelende rivier loopt in 28 km van Wijk bij Duurstede naar Utrecht en wordt ‘s zomers bevolkt door kanovaarders. Ook mijn man en ik hadden ooit het plan om de rivier per kano af te zakken, maar het is er nooit van gekomen. Wel heb ik diverse stukken per voet afgelegd over het Kromme Rijnpad.

Kromme Rijn

Over het Jaagpad, dat vroeger gebruikt werd om schepen voort te trekken lopen we een stuk langs de rivier. We komen een paar wandelaars tegen, maar op het water is het uitgestorven. De huizen aan de overkant hebben stuk voor stuk kano’s, sloepjes en motorboten aan en op steigers liggen. Allemaal wachtend op een zonnig voorjaar. Wat zit je daar dan heerlijk op je steigertje met een kopje koffie (of rosé), uitkijkend over de rivier.

We laten de Kromme Rijn achter ons en lopen weer richting Zeist. Station Driebergen-Zeist herken ik niet meer terug. Voor de gelijkvloerse spoorwegovergang is een autotunnel onder het spoor in de plaats gekomen. Het simpele stationnetje waar ik vaak gestaan heb, is veranderd in een volwaardig station. Gelukkig is pannenkoekhuis Princenhof aan de overkant niet veranderd. Er is nog plek en wij warmen op met een pannenkoek.

De Breul

De route gaat verder over landgoed De Breul met het grote landhuis en de waterpartij. Hier woonden wij vlakbij. Leuk om hier weer eens overheen te lopen. Vanaf de Driebergseweg wandelen we naar het Perenlaantje waar het een drukte van belang is. Auto’s en fietsen staan op het modderige pad. Het lijkt erop dat er net knotwilgen zijn gesnoeid in het land. Zouden dit ook vrijwilligers zijn zoals ik dat van andere streken ken?

De knotwilgen in de verte zijn al onder handen genomen

Hierna volgt nog een verrassend stuk langs de Blikkenburgervaart. Op het modderig paadje met uitzicht op water en bossen waan je je ver buiten de bebouwde kom, maar niets is minder waar. Als je goed luistert hoor je het gejoel van de voetbalvelden naast Slot Zeist alweer. Het Stoetwegenpad heeft mij verrast. Hoewel ik jaren vlakbij heb gewoond, kende ik verschillende paden helemaal niet. Zelfs (of juist) met dit winterse weer was het een prachtig pad. Als het Stoetwegenpad elf jaar geleden had bestaan, had ik het zeker meer dan eens gelopen.

Langs de Blikkenburgervaart

Terug op de TOP verruilen we onze modderige wandelschoenen voor iets schonere exemplaren, halen we zo goed en zo kwaad als het gaat de modderspatten van onze broeken, fatsoeneren we onze door de wind verwaaide haren en vertrekken we naar Wijk bij Duurstede voor een hele andere bezigheid.

Benieuwd naar de andere Klompenpaden die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Snorrenhoefpad: herfstige bossen en nieuwsgierige schapen

Route: Klompenpad Snorrenhoefpad
Afstand: 10 km
Start: Café-restaurant de Roskam, Hessenweg 212, Achterveld
Eind: Café-restaurant de Roskam, Hessenweg 212, Achterveld

Met een vriendin spreek ik op een zondag eind oktober af voor een lunch. Het blijkt verrassend mooi weer te worden voor de tijd van het jaar en dus knopen we er een wandeling aan vast. Het Snorrenhoefpad kennen we allebei niet, ook in de startplaats Achterveld bij Leusden zijn we nog nooit geweest. Genoeg te ontdekken dus.

Sint-Jozefkerk in Achterveld

We parkeren de auto’s naast café-restaurant De Roskam dat al open blijkt te zijn. Aangezien we beide een tijdje in de auto hebben gezeten, starten we met koffie en warme apfelstrudel. Het blijkt een passende aftrap voor de rest van de wandeling. Aan dit Klompenpad liggen heel wat horecagelegenheden. Ideaal voor een gezellige bijpraatwandeling (kan ik nu uit ervaring zeggen).

We lopen het Klompenpad tegen de klok in en starten als we het dorp uit zijn met een onverhard paadje langs de Modderbeek. Zoals veel beken is deze beek in het verleden rechtgetrokken om overstromingen tegen te gaan. Aan onze rechterhand ligt een Achterveldse nieuwbouwwijk.

Modderbeek

De naam van dit Klompenpad komt van het buurtschap Snorrenhoef dat hier in de buurt ligt. Volgens de klompenpad-app verwijst de naam vermoedelijk naar de snorders en bedelaars die in dit gebied te vinden waren. Wikipedia zegt iets anders: het zou verwijzen naar de hoeve van Snorre (een persoonsnaam). Die hoeve komen we niet tegen, maar we zien wel mooie boerderijen liggen terwijl we over boerenland en kleine paadjes lopen. We worden verrast door een volop bloeiende akkerrand. Dat verwacht je niet eind oktober.

Bloeiende bloemen eind oktober

De route is goed aangegeven maar als we bij Hoeve Groot Zandbrink komen, beginnen we te twijfelen. Toevallig zie ik de markering op het erf maar de pijltjes lijken nergens heen te gaan. We dwalen tussen de oude gebouwen door van de monumentale boerderij. Hoewel er een theehuis is gevestigd komen we geen mens tegen. Het theehuis is nog niet open. Wel spotten we een leugenbankje en B&B Toktok (het kippenhok). Met behulp van de klompenpad-app weten we de juiste weg weer te vinden en wandelen verder.

Hoeve Groot Zandbrink

De herfstbladeren komen door de stralende zon goed tot hun recht. Wat hebben we een goede dag uitgekozen. In shirtje wandelen we richting De Glind, bekend van Jeugddorp De Glind. Al meer dan 100 jaar worden hier veel uithuisgeplaatste kinderen opgevangen en zijn er veel jeugdzorg organisaties actief. Wij vinden er een lunchplek bij Bistro Ons en genieten op het terras van een lekker broodje.

Na de lunch wandelen we in 2,5 kilometer terug naar Achterveld met als intermezzo een kleine fotosessie met een totaal niet verlegen schaap. Gedurende de wandeling kwamen we steeds meer mensen tegen. Afgezien van het prachtige najaarsweer is het niet vreemd dat ze dit pad uitkiezen om te wandelen. Het is nagenoeg onverhard en leidt de wandelaar door een diverse omgeving langs beken, akkers en door bossen en weilanden.

Nieuwsgierig schaap

Terug in Achterveld is het op het terras dat we vanmorgen nog bijna voor onszelf hadden nu een drukte van belang. Fietsers, motorrijders maar ook veel wandelaars genieten van het mooie najaarsweer. En geef ze eens ongelijk. Dit kan zomaar het laatste terrasje van het jaar zijn.

Benieuwd naar de andere Klompenpaden die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Klarenbeeksepad: vallende eikels en uitgestrekte weilanden

Route: Klompenpad Klarenbeeksepad
Afstand: 13 km
Start: Parkeerplaats Restaurant Pijnappel, Hoofdweg 55, Klarenbeek
Eind: Parkeerplaats Restaurant Pijnappel, Hoofdweg 55, Klarenbeek

Mijn laatste Klompenpad liep ik in maart van dit jaar bij Veessen. Op een woensdag begin oktober wandel ik mijn tweede in het mooie buitengebied van Klarenbeek. De zon wil ondanks beloften van de weerman niet echt doorbreken, maar dat mag de pret niet drukken. Dit pad in herfstige sferen en door veel weilanden is ook bij bewolkt weer de moeite waard.

Molen De Hoop

Het eerste en laatste deel van de route is hetzelfde en brengt de wandelaar langs windkorenmolen De Hoop uit 1905 en het ervoor gelegen hertenkamp. Wij lopen de route met de klok mee en struinen, na de molen, eerst over Landgoed Klarenbeek door bossen met enkele beken en historische gebouwen.

Op Landgoed Klarenbeek

Op een fietspad moeten we de keuze maken om de route te blijven volgen of de routeverkorter te gebruiken. Uiteraard kiezen we voor het eerste en dat is geen verkeerde keuze. De route maakt hier een lus door de Loenense Hooilanden (natuurgebied Lampenbroek). Ruim een eeuw geleden was dit een (blauw)grasland met veel orchideeën. Later is het gebied gebruikt voor landbouw. Tegenwoordig is er een herstelplan in werking getreden en is er weer vegetatie die er van oudsher groeide. Dit lijkt me een gebied om nog eens in de lente en zomer te bezoeken.

Loenense Hooilanden

Op Joop’s bankje, mooi gelegen aan de Beekbergse Beek, drinken we onze koffie. We vragen ons af wie Joop was en of hij hier vaak heeft gezeten. Om ons heen vallen met elke windvlaag tientallen eikels uit de bomen op het fietspad en in de beek. Als al deze eikels eikenbomen worden valt hier volgend jaar niet meer te lopen.

Joop’s bankje

We volgen een tijd de Beekbergse Beek. Stukken heb ik eerder gelopen met het Marskramerpad. De eikels blijven vallen. Het lijkt wel alsof op deze route enkel eikenbomen staan. We komen meerdere fietsers met helmen tegen. Zou dat ook tegen de eikels zijn? Het is in ieder geval geen overbodige luxe in dit jaargetijde.

Beekbergse Beek

Het pad loopt vrijwel alleen over onverharde paden en gaat opvallend vaak door boerenland. Ik geloof dat ik nog niet eerder bij een Klompenpad zoveel door weilanden heb gelopen. Het Klarenbeeksepad mag zich met recht een Klompenpad noemen.

Door boerenland

Na het Poezepad waar we overigens geen poes kunnen bespeuren en een deel van het Grenspalenpad dat de in 1750 uitgezette grenzen van de heerlijkheid Het Loo volgt, komen we weer in Klarenbeek uit. De zon laat zich voorzichtig zien. Restaurant Pijnappel is open en het misschien wel laatste terrasje van het jaar kunnen we niet ongemerkt voorbij laten gaan. Met een cappuccino concluderen we dat dit echte Klompenpad erg mooi was.

Benieuwd naar de andere Klompenpaden die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.

Elsvoorderpad: door uiterwaarden en langs een Basjkierse ruiter

Route: Klompenpad Elsvoorderpad
Afstand: 11 km
Start: Camping de IJsselhoeve/Huize Ruys Brasserie, IJsseldijk 46 Veessen
Eind: Camping de IJsselhoeve/Huize Ruys Brasserie, IJsseldijk 46 Veessen

Het blijft mooi lenteweer en wij besluiten op een vrije woensdag weer eens een Klompenpad te lopen. Het Elsvoorderpad op de grens van de Veluwe en de IJsselvallei stond al een tijdje op het lijstje en vandaag is de ideale dag. De IJssel is gezakt waardoor de uiterwaarden beloopbaar zijn en het broedseizoen is nog niet begonnen dus de Vorchterwaarden zijn ook nog toegankelijk. Perfect.

We zetten de auto bij de verlaten camping/brasserie aan de IJssel. Over een maand zal het hier waarschijnlijk een stuk drukker zijn. We lopen de route tegen de klok in en wandelen langs de rivier richting Vorchten. Aan de overkant zien we de schoorsteenpijp van de voormalige steenfabriek in de Duursche Waarden. Daar hebben we vaak gelopen, o.a. deze Trage Tocht met zebra. Een prachtig gebied. Leuk om het eens van de overkant te zien.

De Vochterwaarden volgen. Je ziet aan het gras en de struiken dat het water een stuk hoger heeft gestaan, maar het is nu prima begaanbaar. De hoge wandelschoenen hadden zelfs thuis kunnen blijven. We komen veel ganzen tegen die in het zonnetje aan het water zitten. Af en toe vaart er een schip langs. In de verte zien we aan de overkant het gemeentehuis van de gemeente Wijhe-Olst (dat in Wijhe staat) opdoemen.

Je loopt vlak langs de IJssel
Dit bruggetje stond niet zo heel lang geleden nog onder water

We komen uit bij het pontje naar Wijhe. Hier staat het ideale picknickbankje voor een pauze. Met uitzicht op de continu heen en weer varende pont drinken we onze koffie. Zelfs op een woensdagochtend staat er elke keer als de pont aanmeert wel een auto te wachten.

Koffie met uitzicht op het pontje

Na de pont laten we de IJssel achter ons en buigen af richting Vorchten. Langs oude boerderijen en bloeiende bomen lopen we naar het dorpje met een indrukwekkende kerk. Het oudste gedeelte van het gebouw is van voor 900. De route maakt een lusje langs de plek waar in de 14e eeuw Kasteel Zwanenburg stond. Nu staat er enkel een groepje hoge bomen. Het kasteel werd in de 19e eeuw afgebroken. We lopen terug naar Vorchten langs de plek waar eens een oude rivierarm van de IJssel liep. De IJssel is vandaag de dag vanaf hier niet te zien.

Kerk van Vorchten

Vanuit Vorchten lopen we over een lang recht fietspad en daarna over een kronkelende asfaltweg dwars door de hoogwatergeul die tussen Veessen en Wapenveld loopt. De 8 kilometer lange geul wordt geopend als het waterpeil in de IJssel een kritiek punt bereikt. Alles is berekend op het mogelijke water. In het gebied zijn de hoogspanningsmasten verhoogd met betonnen staanders, lange rechte bruggen doorkruisen het landschap. Twee jaar geleden liepen we met het Paddenpad ook langs deze geul, alleen een stuk noordelijker bij Wapenveld.

Langs de hoogwatergeul (links)

We komen in Veessen uit waar de route over smalle paadjes langs tuinen en huizen ons weer naar de IJssel brengt. De smalle paadjes zijn voormalige kerkenpaden waarover de dorpsbewoners naar de kerk liepen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden deze paden gebruikt door vluchtende onderduikers.

Kerkenpaden in Veessen
De kerk van Veessen

Als we bij de IJssel uitkomen stuiten we op een standbeeld van een Basjkierse ruiter, een boogschutter uit het leger van een Russische generaal die optrok tegen Napoleons overheersing (begin 19e eeuw). De Basjkieren zijn samen met Kozakken maandenlang gelegerd geweest bij Wijhe en legden bij Veessen een schipbrug over de IJssel. Het voetgangerspontje dat hier vaart heeft de toepasselijke naam Kozakkenveer.

De Basjkierse ruiter bij het Kozakkenveer

Niet veel later zijn we terug bij de auto. Het zonnetje schijnt nog steeds uitbundig en maakte deze wandeling erg mooi. De afwisseling van asfalt en uiterwaarden was prima. Ik kan me wel voorstellen dat, als je hier op een grijze dag loopt en de uiterwaarden niet toegankelijk zijn, deze wandeling een stuk minder aantrekkelijk is.

Lente!

Benieuwd naar de andere Klompenpaden die ik heb gelopen? Je vindt ze hier.