2019 | Terugblik op mijn wandeljaar

On 26 december 20197 oktober 2020 door Door SuzanneinWandelen20 reacties

Uitzicht op de Lek tijdens het Klompenpad Lint- en Liniepad

2019 was een goed wandeljaar. Heel afwisselend ook. In tegenstelling tot voorgaande jaren. In 2017 ontdekte ik de langeafstandspaden en liep in dat jaar bijna alle etappes van het Jacobspad. Ook in 2018 lag de focus op één pad, het Westerborkpad. In 2019 zijn het vooral veel verschillende paden geworden. Met veel verschillende mensen en ook alleen.

Welke soorten routes liep ik in 2019?

LangeAfstandsWandeling (LAW)

In de categorie LAW’s liep ik de laatste twee etappes van het Westerborkpad en eindigde heel toepasselijk op 4 mei op het eindpunt in Kamp Westerbork. Ook begon ik dit jaar aan het Marskramerpad. Nadat een vriendin in 2018 in vijf weken het Pieterpad liep, had het wandelvirus haar te pakken en spraken we af om met zijn tweeën van Bad Bentheim naar Scheveningen te lopen. We zijn dit jaar in de buurt van Deventer geëindigd. In 2020 gaan we weer verder.

Met deze Pieterpad-vriendin liep ik in 2018 twee etappes mee van dit pad der paden. Dat smaakte naar meer en dit jaar besloot ik om de komende jaren het Pieterpad helemaal te lopen. In 2019 maakte ik daar een beginnetje mee op de grens van Groningen en Drenthe, samen met een enthousiaste collega.

Streekpad

Met het relatief nieuwe Noardlike Fryske Wâlden Streekpad in een onbekende streek van Friesland, begon ik in februari dit jaar. Helaas ben ik dit jaar niet verder gekomen dan drie etappes. Ik hoop in 2020 wat meer kilometers te maken. De Noardlike Fryske Wâlden zijn namelijk verrassend mooi.

Wandelnetwerkpad

Christoffelpad: Natuurgebied de Olde Maten

Overijssel kent verschillende wandelnetwerken. Binnen deze netwerken zijn meerdere meerdaagse wandelrondjes gemarkeerd. In 2018 begon ik met het Salland Pad dat – niet geheel verrassend – een rondje Salland doet. In 2019 liep ik minder etappes van dit pad dan ik wilde. Het openbaar vervoer in deze contreien bestaat voornamelijk uit buurtbussen die alleen door de week rijden. Mijn vrije tijd zit voornamelijk in het weekend. Dus dat schoot niet echt op.

Een nieuw gemarkeerd rondje binnen zo’n Overijssels wandelnetwerk is het Christoffelpad. In twee afzonderlijke dagen liep ik in 2019 dit rondje van ruim 45 km door Zwartewaterland en nationaal park Weerribben-Wieden. Een mooie, relatief onbekende route in de kop van Overijssel, ook ideaal voor een wandelweekend. Met een groot voordeel: het OV rijdt ook in het weekend.

Overige wandelingen

Naast de langere wandelroutes liep ik verschillende eendaagse wandeltochten zoals Groene Wissels en Trage Tochten (ook vaak zonder blogpost). Hier zaten ook enkele zogenaamde Stadswissels bij, zoals deze in Middelburg. Dit zijn wat langere stadswandelingen die je op interessante plekken in en om het centrum brengen. Ook liep ik eindelijk de N70 in het Rijk van Nijmegen, een van de mooiste routes van dit jaar en liep ik op de eerste dag van 2019 een Teutoschleife in het Teutoburgerwald. In de laatste maand van het jaar liep ik mijn eerste Klompenpad en ontdekte een deel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.

De feiten op een rijtje

In welke landen en provincies?

• Duitsland: Teutoburgerwald
• Drenthe
• Friesland
• Gelderland
• Groningen
• Overijssel
• Utrecht
• Zeeland

Welke paden begonnen in 2019?

• Christoffelpad
• Noardlike Fryske Wâlden Streekpad
• Marskramerpad

Welke paden afgerond in 2019?

• Westerborkpad
• Christoffelpad

Wat waren echte aanraders?

• Op de N70 bij Nijmegen waan je je in het buitenland, maar de vele heuvels daar zijn toch echt Nederlands.
• Bij de Trage Tocht Zoutelande volg je de Zeeuwse kustlijn en heb je prachtige uitzichten over de zee.
• Bij de Marskramerpad-etappe Bad Bentheim – Oldenzaal loop je van Duitsland naar Nederland door zeer afwisselend landschap.
• Het Pieterpad tussen Groningen en Zuidlaren was verrassend mooi, zeker in de herfst. Je ziet echt dat je een andere provincie in loopt.

Wat viel tegen?

Een heuse berg op het Westerborkpad van Hoogeveen naar Beilen

Eigenlijk vrij weinig. Elke route had weer haar eigen charme. De Westerbork-etappe Hoogeveen – Beilen liep door veel natuurschoon maar ook over lange rechte wegen langs het spoor. Bij deze LAW gaat het in de eerste plaats om de geschiedenis. En dat is ook de reden waarom ik dit pad heb gelopen.

Kortom

Ik kan terugkijken op een goed wandeljaar. Die afwisseling in wandelingen bevalt me prima en daar ga ik zeker mee door in het nieuwe jaar. Op naar een verrassend en wandelrijk 2020!

Hoe was jouw wandeljaar?

Westerborkpad etappe 21: Beilen – Kamp Westerbork

On 12 mei 2019 door Door SuzanneinWandelen5 reacties

Route: Westerborkpad
Afstand: 20 km
Start: Station Beilen
Eind: Kamp Westerbork (en terug naar Hooghalen)

Op 4 mei, de dag waarop Nederland stilstaat bij o.a. de Nederlandse slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog, lopen wij de laatste etappe van het Westerborkpad. Een toepasselijke dag voor de afsluiting van een historisch interessante, af en toe indrukwekkende, en zeker ook mooie route door vijf provincies. Anderhalf jaar geleden begonnen we op Amsterdam Centraal aan de wandeling en haalden bij de Hollandsche Schouwburg – de daadwerkelijke start van het pad – onze eerste stempel. Nu prijkt er een tweede stempel in het boekje, van Herinneringscentrum Kamp Westerbork.

We beginnen de dag in Hooghalen waar we de auto parkeren en een 8-persoonsbusje nemen naar Beilen, het begin van deze etappe. Het weer is afwisselend en dikwijls dreigen donkere luchten met regen. Het blijft gelukkig, op een buitje na, bij een dreiging. De winterse buien die voorspeld zijn, vallen niet in dit gedeelte van Nederland. Fototechnisch is het ideaal weer, de wolkenluchten met felle zon leveren mooie plaatjes op.

Bij de bushalte in Hooghalen nemen we de bus naar Beilen

Vanaf het station lopen we langs de Domo fabriek richting centrum en over het terrein van psychiatrische inrichting Beileroord. De route slingert over het grote terrein dat vlak langs de spoorlijn ligt. Niet de meest ideale plek voor een dergelijke instelling. Zouden hier vaak mensen voor de trein springen?

We komen langs een Joodse begraafplaats die nu midden in een woonwijk ligt. Het grenst aan een speeltuin en ligt verdekt opgesteld. Pas na een paar honderd meter merken we dat we er al voorbij gelopen zijn. In 1941 telde de Joodse gemeenschap Beilen 64 leden. Van alle Joden die zijn weggevoerd, keerde niemand terug. Enkele Joodse inwoners overleefden de oorlog door onder te duiken.

De Joodse begraafplaats Beilen ligt nu midden in een woonwijk

En dan lopen we Beilen uit en volgen een lange weg langs het spoor. We kruisen het Oranjekanaal waar we met het Jacobspad ook langsliepen. Dit kanaal werd o.a. gebruikt om voedsel, bouwmaterialen, maar ook neergeschoten vliegtuigen te vervoeren naar Kamp Westerbork. Deze vliegtuigen werden in het kamp ontmanteld. In april 1945 was dit kanaal de laatste hindernis voor de Canadezen, voordat zij Kamp Westerbork konden bevrijden. Op dat moment waren hier nog 876 Joodse gevangenen.

De weg tot aan Hooghalen gaat deels door het heuvingerzand, een natuurgebied met bos en heide. De bomen beschermen ons tegen de buitjes die af en toe vallen. Tot aan Hooghalen lopen we langs het laatste stuk spoorlijn van deze wandeling en komen we langs de plek van het voormalige treinstation van Hooghalen. Tot november 1942 was er nog geen directe spoorverbinding met het kamp en vertrokken en arriveerden hier de deportatietreinen. Vandaag de dag is hier niets meer van te zien, het stationsgebouw is in 1960 gesloopt.

In Hooghalen trakteren we onszelf op koffie met een ambachtelijk gebakje bij de dorpsbakker, voordat we aan het laatste gedeelte van de etappe beginnen. Als de buien overgedreven zijn, lopen we via een bungalowpark over een bospad naar Kamp Westerbork. Het is er verlaten, wat ons aan het denken zet over wat zich hier in deze bossen allemaal heeft afgespeeld.

En dan zien we de vele auto’s en bussen op de parkeerplaats van het Herinneringscentrum. Ik weet niet hoe druk het hier normaal is, maar ik kan me voorstellen dat deze plek op een dag als vandaag wel wat meer mensen trekt. Om ons heen horen we naast Nederlands en Fries, ook veel Amerikaans. In het Herinneringscentrum halen we het certificaat: we hebben het Westerborkpad nu echt afgerond. Ook krijgen we hierbij een speldje van het gestileerde prikkeldraadje, symbool van dit pad en Kamp Westerbork. Uiteraard antwoorden we bevestigend als de baliemedewerkster vraagt of we ook een stempel willen in ons boekje.

Een certificaat, een speldje en een stempel

We leggen de laatste kilometers af naar de plek van het kamp zelf. Overal is men bezig met de voorbereidingen voor de herdenking van vanavond. Paden zijn afgesloten met paarse linten en auto’s rijden af en aan. Langs de weg staan op gelijke afstand van elkaar palen met bordjes. Op elk bordje staan de details van een transport dat vertrok uit het kamp: de bestemming, de datum en het aantal mensen. Confronterend om kilometers lang elke paar meter zo’n paal te zien. In totaal zijn er 93 treinen vertrokken met meer dan 107.000 mensen.

Een van de 93 palen, voor elk transport één

Onderweg komen we langs het Bos van de Toekomst. Hier kunnen mensen een boom planten ter herdenking aan een overleden dierbare of als markering van een geboorte, huwelijk of jubileum. Bordjes bij de bomen geven een korte toelichting. Bij Zwolle waren we ook al een dergelijk bos tegengekomen. Dit bos is vele malen groter.

Bij het kamp komen we langs de ‘Tekens in Westerbork’. Deze vijf sarcofagen vermelden de kampen waarheen de gevangenen uit Kamp Westerbork gedeporteerd werden, het aantal gevangenen en het aantal overlevenden.

Dan doemt daar het beroemde kampcommandantshuis op. Onder glas is het huis bewaard gebleven van Albert Gemmeker, van oktober 1942 tot en met april 1945 commandant van Kamp Westerbork. De groene verf bladdert af, hier en daar staat een raam open, een rafelig gordijntje hangt naar buiten.

Via de slagboom en roestig prikkeldraad lopen we het kampterrein op. Het is een uitgestrekte vlakte met diverse monumenten. Zo zijn er de 102.000 stenen op de voormalige appelplaats van het kamp. Binnen de contouren van Nederland staat elk steentje voor de moord op een mens. Foto’s geven de mensen een gezicht. Op de achtergrond verheffen zich de schotels van de radiosterrenwacht. Indrukwekkend.

We lopen verder langs een barak, een voorbeeld van een wagon en uitvergrote briefkaarten die mensen vanuit het kamp verstuurden of zelfs uit de trein wierpen in de hoop dat iemand hem zou posten. De berichten als ‘wij gaan op reis’ en ‘we houden ons flink’ zijn extra schrijnend voor de bezoekers van nu, die weten wat er gebeurd is.

Briefkaarten die verstuurd zijn uit Kamp Westerbork

En dan is daar het symbool van het kamp: de omgebogen spoorlijn. Dit is de plek waar vanavond de herdenking wordt gehouden. Cameramensen zijn druk bezig de boel in te richten. Het podium staat er al en het geluid wordt getest. Een jongetje balanceert op de rails. Voor hem is dit een grote speeltuin. Op de achtergrond is de wachttoren een stille getuige van wat hier zich heeft afgespeeld.

Wij sluiten hier het Westerborkpad af. Weer een langeafstandswandeling afgerond. Een met veel historie ditmaal. En uiteraard ook natuurschoon, hoewel niet iedere etappe even mooi was. De rode draad blijft nu eenmaal de spoorlijn. Ik vond het een mooie combinatie en kan deze LAW dan ook iedereen aanraden.

Benieuwd naar de andere etappes van het Westerborkpad? Hier vind je alle verhalen over de etappes.

Westerborkpad etappe 20: Hoogeveen – Beilen

On 28 april 2019 door Door SuzanneinWandelen3 reacties

Route: Westerborkpad
Afstand: 29 km
Start: Station Hoogeveen
Eind: Station Beilen

Bij de vorige etappe was het grijs, de kortste dag was bijna daar en Drenthe was in kerstsferen. Alweer een tijdje geleden dus. Wat weerhield ons tot nu toe van verder wandelen? Sinds het najaar van 2018 is er tussen Hoogeveen en Beilen een buslijn opgeheven, waardoor de etappe vanaf Hoogeveen nu bijna 30 km is. Niet heel aantrekkelijk op korte, donkere winterdagen. Maar nu de dagen lengen, het weer zonovergoten is en ik met het Marskramerpad al weer meerdere langere etappes heb gewandeld, is het op Tweede Paasdag dan toch tijd voor de 20ste etappe.

Op een stralende voorjaarsdag beginnen we op tijd in Hoogeveen. We hebben al een auto- en treinrit achter de rug en zijn toe aan koffie. Gelukkig heeft de Huiskamer op het station prima cappuccino en beginnen we voldaan aan de wandeling. We lopen al snel Hoogeveen uit en komen in een bos met een bijzondere naam: het Spaarbankbos. Vroeger lagen hier heidevelden. In 1890 koopt de Spaarbank uit Hoogeveen het terrein en plant er een bos voor mijnhout in Limburg. De naam herinnert nog altijd aan deze tijd.

Als wij verder het bos inlopen, dringt de stilte zich op. Na een kilometer tekenen vijf silhouetten zich af tegen de bomen. De zonnestralen werpen schaduwen op de roestbruine metalen mensfiguren. De beeldengroep herdenkt de vijf inwoners van Hoogeveen die begin augustus 1943 op deze plek gefusilleerd zijn, als represaille op een verzetsactie. Het is een indrukwekkend gezicht, hier op deze vroege ochtend.

We verlaten het bos en zoeken de spoorlijn op die steeds dichter bij Kamp Westerbork komt. We komen in een gebied van landweggetjes, buurtschappen, weidevelden en bosstroken. De plaatsen die we op de borden zien staan, klinken ver van alles verlaten en niet al te positief: Siberië, Zwartschaap, Stuifzand. Het verwijst naar het onherbergzame Drenthe van vroeger tijden, toen deze plaatsen ook echt ver van de bewoonde wereld lagen. De ANWB-bordjes met de wandelroute ‘Naar Siberië’ krijgen als ondertitel ‘(en weer terug)’ mee. Voor wie nog twijfelt om deze route te gaan wandelen.

Met een slinger brengt de route ons bij de plek van Werkkamp Kremboong. In 1942 werden hier ongeveer 400 Joodse mannen ingezet als dwangarbeider bij de ontginning van de velden rondom het kamp. Het kamp stond op de akkers naast het monument, dat nu nog herinnert aan die tijd. De naam Kremboong verwijst naar een suikerfabriek op Java. De fabriekseigenaar kocht dit Drentse gebied als belegging en vernoemde het naar zijn plantage.

Na Kremboong volgt de route een tijdje het Oude Diep. De velden om ons heen zien geel van de paardenbloemen. In de bermen bloeien sleutelbloemen en fluitenkruid. Het is volop lente. En dan nadert de berg. Borden verwelkomen ons op het fietsparcours ‘Col du VAM’. Links en rechts van ons rijden de wielrenners ons voorbij en beginnen aan hun klim van de 15% hellingen. Af en toe worden ze ingehaald door een oudere dame op een elektrische fiets met een grote mand voorop.

Uiteraard wagen wij ons ook aan de klim. Een vreemd idee om op een voormalige vuilnisbelt in Drenthe te lopen, terwijl je om je heen een Frans berglandschap ziet. Op de top vereeuwigen wij onszelf voor het ‘col’-bord met de hoogte (4800 cm boven NAP!). We lopen een rondje door het infocentrum de Blinkerd en aanvaarden dan de terugtocht.

Op naar Wijster waar we onze hoop hebben gevestigd op een kopje koffie. In het Drentse plaatsje vinden we een bankje met een gedicht over de arbeiders van de VAM (Vuil Afvoer Maatschappij), weinig mensen, maar geen koffie. Aan het einde van het dorp blijkt een snackbar open en we stellen ons tevreden met een ijsje.

Het laatste stuk van de etappe loopt voor een groot deel langs het spoor. Bij een boerderij vinden we een stolperstein, ter herinnering aan een verzetsheld die hier woonde. Bij Ter Horst liepen we al eerder, merken we als we markering van het Jacobspad tegenkomen. Door buitenwijken van Beilen naderen we langzaam maar zeker het station. Na 29 km zien we de Domo fabriek, nu Friesland Campina, opdoemen. Hier hebben we vanmorgen vroeg de auto geparkeerd. Na een zonnige, warme en verrassende etappe zijn we er weer. Nog één etappe te gaan naar de plek waar dit langeafstandspad naar vernoemd is.

Benieuwd naar de andere etappes van het Westerborkpad? Hier vind je de verhalen over de etappes tot nu toe.

Westerborkpad etappe 19: Koekange – Hoogeveen

On 23 december 201821 april 2021 door Door SuzanneinWandelen1 reactie

Route: Westerborkpad
Afstand: 15 km
Start: Bushalte Dorpsstraat Koekange
Eind: Station Hoogeveen

Tijdens de vorige etappe van het Westerborkpad – begin november – was het zonovergoten herfstweer. Vandaag is het grijs. De kortste dag is bijna daar en van Koekange tot aan Hoogeveen is men in kerstsfeer.

We zetten de auto bij station Meppel en nemen daar de 8-persoonsbus naar Koekange. Sinds de vorige keer dat we hier waren, is het dorpje meerdere keren in het nieuws geweest door opgravingen naar een lijk bij een boerderij. Er is – voor zover ik weet – niets gevonden. En als wij uit de bus stappen, is het dorp nog net zo ingeslapen als de vorige keer.

De Mr. Harm Smeengeweg leidt ons Koekange uit richting het spoor. Ruim vijf kilometer volgen we de spoorrails richting Echten en zien verschillende intercity’s en sprinters langskomen van en naar Meppel. Bij een wegwijzer staat een bekend geel-blauw bordje met Jacobsschelp. Het Jacobspad loopt hier ook langs. We herkennen het niet direct, maar hier hebben we vorig jaar dus ook gelopen.

Niet veel verder lopen we langs Stal Zoer. Was er ook niet een bekende springruiter met die naam? Als we ‘Okidoki’ op een gebouw zien staan, weten we het zeker. Deze namen van paard en ruiter zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. In de weilanden om ons heen draven paarden en pony’s vrolijk heen en weer.

In Echten stuiten we op een echte plaggenhut. Je kunt er zo naar binnen lopen en we werpen een blik op het karig ingerichte woon- en slaapvertrek. Zelfs nu, midden op de dag, is het schemerig binnen. Dan prijs je je gelukkig met je moderne huis. Aan de overkant van de weg zien we onze eerste grote zwerfkei. Een bordje vermeldt dat de steen oorspronkelijk uit een gebied 100 km boven Stockholm komt.

Via Huize Echten, een statige Havezate uit de 15e eeuw, dat nu gebruikt wordt als werkplaats van de Stichting Visio voor visueel en verstandelijk gehandicapten, lopen we een bospad in. Parallel aan een weg lopen we naar het centrum van Echten en besluiten bij hotel-restaurant-café Boschzicht een cappuccino te drinken. Altijd extra lekker bij dit grijze weer.

Hierna is het niet ver meer naar Hoogeveen. We volgen de Hoogeveensche Vaart waar we de vorige etappe ook langs liepen. Vlak voor Hoogeveen geeft een steen met plakkaat aan dat de bewoners van de boerderij aan de overkant van de weg – de familie Flokstra – tijdens de oorlog 13 Joodse onderduikers verborgen hielden. Ze verbleven tweeëneenhalf jaar in een hol onder het hooi en overleefden de oorlog.

In Hoogeveen lopen we langs een groep zwerfkeien die als kunstproject bijeen zijn gebracht. We blijven lange tijd de vaart volgen. Lopend over een gravelpaadje zien we veel achterkanten van huizen en Hoogeveense tuinen. We kruisen de A28 en lopen dan richting centrum. De route komt langs een Joodse begraafplaats die sinds 1831 in gebruik is. Ervoor staat een indrukwekkend monument. Een hand heeft een paar mensen te pakken die uit alle macht proberen te ontsnappen. Op plakkaten staan de namen vermeld van de Joodse slachtoffers uit Hoogeveen.

De nummers op het kaartje in het wandelboekje staan niet goed aangegeven, waardoor we – blijkt achteraf – de voormalige synagoge gemist hebben. Deze ligt niet direct aan de route, waardoor we er zo voorbijgelopen zijn. Bij een inmiddels doorgebroken winterzonnetje doorkruisen we de ‘beste middelgrote binnenstad 2011-2013’, lopen langs onze laatste zwerfkei en buigen dan af richting station.

Volgende keer gaan we verder Drenthe in. Dat wordt nog een uitdaging. De buslijnen die in het boekje worden genoemd, zijn vorige maand opgeheven. Doorlopen naar Beilen (bijna 30 km) of een hubtaxi (tip van een andere wandelaar) lijken onze enige opties. Ach, dat zoeken we volgend jaar wel uit. In 2019 weer verder met het Westerborkpad.

Benieuwd naar de andere etappes van het Westerborkpad? Hier vind je de verhalen over de etappes tot nu toe.

Westerborkpad etappe 18: Meppel – Koekange

On 10 november 201821 april 2021 door Door SuzanneinWandelen7 reacties

Route: Westerborkpad
Afstand: 13 km
Start: Station Meppel
Eind: Bushalte Dorpsstraat Koekange

Het is november maar het lijkt wel lente. Qua temperaturen dan. Zonder jas lopen we deze 18e etappe van het Westerborkpad. De natuur doet wel haar best het nog enigszins herfstig te laten lijken. De bomen en struiken onderweg zijn fel geel en oranje gekleurd. De blauwe lucht en de groene weilanden maken het plaatje af.

We zetten de auto in Koekange en nemen de 8-persoonsbus naar station Meppel. De bus rijdt maar één keer per uur en niet de hele dag, op deze manier hoeven we aan het einde van onze etappe niet te wachten. Op station Meppel pikken we de route weer op waar we de vorige keer geëindigd zijn.

Het pad maakt een lus door het centrum van Meppel zodat de wandelaar langs het Joods monument loopt, opgericht ter nagedachtenis aan de Meppeler Joden die zijn vermoord in de oorlog. Hun namen zijn aangebracht in de muur van de halfopen kapel. Van de 267 Joodse inwoners in 1941 hebben slechts enkele tientallen de oorlog overleefd, voornamelijk door onder te duiken.

Hierna slingert de route door nieuwbouwwijken die er ondanks het mooie weer niet heel aantrekkelijk uit zien. We kruisen het spoor en later de A32 en komen in een groenere omgeving terecht. In een grasveld voor een woonwijk staat een monument voor een gesneuvelde soldaat. Op die plek, zaten hij en zijn mede-soldaten in een aarden bunker. Het was 10 mei 1940, de dag dat de Duitsers Nederland binnenvielen. De bunker werd door een granaat getroffen en sergeant Anne Willem Swart kwam om het leven, 23 jaar oud. Hij was de enige militair die die dag bij Meppel omkwam.

Monument voor een in 1940 omgekomen soldaat

Weer wat kennis wijzer (het optrekkende Duitse leger kwam blijkbaar ook langs Meppel) lopen we verder. We laten de woonwijk achter ons en volgen de vaart De Wetering. Die brengt ons bij het Tolhuis de Knijpe, omstreeks 1870 gebouwd. Op de gevel geeft een bord aan wat de tol was “op den straatweg naar de Wijk en naar Koekange”. Zo betaalde je 1,5 cent voor “elken bok, geit of hond, gespannen voor rij- of voertuig”. Een kudde schapen of varkens “sterker dan 50 stuks in ééns” kostte 50 cent. De aanleg van de straatweg moest terugbetaald worden door de gebruikers van de weg, vandaar de tol.

De Wetering komt wat later uit in de Hoogeveensche Vaart. De route blijft een tijd dit water volgen. We zijn niet de enige wandelaars en er vaart zelfs een motorbootje voorbij. Lenteachtige taferelen. Ter hoogte van Rogat verlaten we de vaart en nemen de Broekhuizerweg naar Koekange. Aan weerszijden staan felgele en oranje bomen. Een incidenteel briesje doet af en toe wat bladeren naar beneden dwarrelen. Bij grijs herfstweer ziet het er hier waarschijnlijk heel wat minder aantrekkelijk uit.

We lopen een tijdje langs het spoor, kruisen het Maarten van Rossumpad en komen dan in het dorpje aan waar we die ochtend op de bus zijn gestapt. De zon schijnt nog even uitbundig. Volgende keer naar Hoogeveen, hopelijk met dezelfde herfstige omstandigheden.

Benieuwd naar de andere etappes van het Westerborkpad? Hier vind je de verhalen over de etappes tot nu toe.

Westerborkpad etappe 17: De Lichtmis – Meppel

On 27 oktober 201821 april 2021 door Door SuzanneinWandelen2 reacties

Route: Westerborkpad
Afstand: 20 km
Start: Bushalte De Lichtmis
Eind: Station Meppel

De route loopt lange stukken langs het spoor

Op een van de eerste echte herfstdagen van dit jaar lopen wij verder over het Westerborkpad. We verlaten Overijssel en gaan een nieuwe provincie in, Drenthe. We starten bij de bushalte in De Lichtmis, werpen nog een laatste blik op de voormalige watertoren en gaan dan op weg richting Staphorst.

Restaurant De Koperen Hoogte in een voormalige watertoren

Achter ons zien we twee wandelaars die dezelfde weg lijken te volgen. Als we afslaan op een zandpad, doen zij dat later ook. Dat moeten wel Westerborkpadwandelaars zijn. Wij lopen echter een stuk sneller en de afstand tussen ons wordt alleen maar groter. We zouden ze niet meer terugzien.

Deze etappe volgt het spoor nauwgezet. Na een paar kilometer komen we op de Spoordijk en wandelen over asfalt en later zandwegen naast het spoor. Op een punt zien we zelfs Jacobspadmarkering. Hier liepen we eerder! Toen onderweg naar Hasselt.

Op de weg langs het spoor komen we een klein katje tegen dat op ons afrent en naast ons blijft lopen. We verwachten dat het na een paar 100 meter wel omkeert, maar niets blijkt minder waar. Het blijft maar naast ons lopen en voor ons en tussen ons in. We moeten ons best doen niet over het beestje te struikelen. Kilometers lang hebben we opeens een katje op sleeptouw.

Vlak voor het Werkkamp ’t Wiede Gat is onze medewandelaar plotseling verdwenen. Misschien was het te ver van huis en kreeg hij honger. Ook het weer zal niet geholpen hebben. Miezerregenbuien volgen elkaar in rap tempo op. Dat zijn we niet meer gewend na alle zonnige etappes sinds het voorjaar.

We lopen om het gebied heen waar vroeger het werkkamp was. Nu is er enkel bos te zien. En een bordje. In 1942 werkten hier enkele maanden 96 Joodse mannen als dwangarbeider. Na ontruiming van het kamp werden ze overgebracht naar Kamp Westerbork. Na een kort verblijf werden de meesten gedeporteerd naar Auschwitz.

Na ’t Wiede Gat is Staphorst niet ver meer en na een kilometer lopen we het industrieterrein op. Via nieuwbouwwijken komen we in het centrum van de plaats. Langs de route is geen koffie-gelegenheid maar enkele honderden meters van de route af zit Hotel Waanders. Hier drogen we weer wat op en genieten van een cappuccino. Na de koffie is het zowaar droog en lopen we langs typische Staphorster boerderijen weer terug naar de route.

Na Staphorst volgt een saai stuk over een asfaltweg en later een fietspad. Naast ons raast de A28 en later de A32. Nadat we de tip van een tuincentrum op ons hebben laten inwerken om nu de bollen te planten voor een kleurig voorjaar, lopen we Meppel in. De zon breekt door en op ons gemakje lopen we het laatste stuk naar het station.

Benieuwd naar de andere etappes van het Westerborkpad? Hier vind je de verhalen over de etappes tot nu toe.

Westerborkpad etappe 16: Zwolle – De Lichtmis

On 3 oktober 201821 april 2021 door Door SuzanneinWandelen3 reacties

Route: Westerborkpad
Afstand: 16 km
Start: Station Zwolle
Eind: Bushalte De Lichtmis

We verwachten een saaie etappe als we op station Zwolle beginnen aan de 16e etappe van het Westerborkpad. Niets blijkt minder waar. De route gaat weliswaar over een industrieterrein, maar de stukken daarvoor en daarna zijn verrassend.

Vanaf station Zwolle lopen we richting centrum. Langs de gracht die helemaal om de oude binnenstad heen loopt, hebben we mooi zicht op de stadspoort de Sassenpoort en de indrukwekkende bomen aan de overkant van de gracht. Ze beginnen al herfstig bruin te kleuren.

De Zwolse gracht met in de verte de Sassenpoort

Onder de Sassenpoort door – waar we onverwacht een straatgedicht vinden met de toepasselijke naam ‘In mijn sas’ – lopen we het oude centrum binnen. Via smalle straatjes staan we al snel voor de synagoge. Deze is nu gesloten, maar was met Open Monumentendag geopend. Wij zagen toen onze kans schoon en namen er een kijkje.

Via een lange rechte weg lopen we het centrum uit. Langs het voetbalstadion van PEC Zwolle komen we uit bij de wijk Berkum. De route leidt ons het Vegtlusterbos in waar de herinnering centraal lijkt te staan. Op een veldje staan meerdere bomen, geplant als het inwonertal van de stad een mijlpaal bereikte. Verderop is het Herinneringsbos waar je als inwoner een boom kunt laten planten n.a.v. een bijzondere gelegenheid.

De bomen zijn geplant als herinnering aan overleden personen, aan jubilea, maar ook zien we diverse familiebomen. Sommige teksten maakten ons nieuwsgierig, zoals deze:

“Herinnering aan Gerrit Wieten veelzijdig in schoenen-voeten-muziek”

Hierna steken we de Overijsselse Vecht over en staan we op het industrieterrein Hessenpoort. We volgen de lange rechte weg die het industrieterrein doorsnijdt. Bij de grote Van der Valk aan de A28 drinken we een cappuccino. Met wandelschoenen en rugzakken zitten we tussen de werkende mensen die besprekingen hebben, sollicitatiegesprekken houden of achter hun laptop zitten te werken. Een strategisch trefpunt aan de snelweg. En een welkom rustpunt voor de Westerborkpadwandelaar.

Uitgerust vervolgen we onze weg over het industrieterrein. Nadat we Zwolle uitgelopen zijn, slaat de route af, de weilanden in. Over fietspaden en later zandwegen zigzaggen we door het boerenland. Hier en daar staan boerderijen. Het monotone gezoem van de A28 is op de achtergrond continu aanwezig. De blauwe wolkenluchten, de groene graslanden, de koeien en de windmolens vormen een mooi plaatje.

Onverwacht mooie plaatjes na het industrieterrein

We lopen in de buurt van het spoor en komen dan – aldus het boekje – langs een plek waar 8 jonge mensen ontsnapten uit de laatste trein van kamp Westerbork naar Auschwitz op 3 september 1944. Ze vonden allen een veilig onderduikadres. Wij zien alleen een zandweg, weilanden en het spoor. Niets herinnert aan deze ontsnappingsactie van bijna 75 jaar geleden.

Over zandpaden zigzaggen we verder door de weilanden en komen uiteindelijk weer op verharde ondergrond. Op de Nieuwendijk is men druk bezig met het aanleggen van glasvezel. Langs de weg graaft een kleine graafmachine een geul. Mannen leggen de kabel erin. Een tweede graafmachine gooit de boel weer dicht. Met dit nazomerweer is het buiten werken geen straf.

En dan lopen we het buurtschap De Lichtmis binnen, bekend vanwege de watertoren met restaurant De Koperen Hoogte. De route gaat naar rechts, wij slaan linksaf richting bushalte. In het bushokje kijken we terug op de afgelopen drie uur. Een verrassende route was het, met onverwachte paadjes en mooie vergezichten. Volgende keer is station Meppel het eindpunt, alweer een nieuwe provincie.

Benieuwd naar de andere etappes van het Westerborkpad? Hier vind je de verhalen over de etappes tot nu toe.

Westerborkpad etappe 15: Wezep – Zwolle

On 16 september 201821 april 2021 door Door SuzanneinWandelen3 reacties

Route: Westerborkpad
Afstand: 17 km
Start: Station Wezep
Eind: Station Zwolle

Paddestoelen langs de Willemsvaart in Zwolle

Op een zonnige dag in september keren wij terug naar Wezep om het Westerborkpad te vervolgen richting Zwolle. Het belooft een afwisselende etappe te worden met heidevelden, bossen, de IJssel en maar liefst twee Hanzesteden.

Vanaf station Wezep sta je in een oogwenk tussen de paars bloeiende (en af en toe helaas ook bruine) heide van de Wezepsche Heide. We zijn niet de enige op deze zondagochtend. Hondenuitlaters, wandelaars, mountainbikers en niet te vergeten de Schotse Hooglanders (met een fotografe in hun kielzog) bevolken het gebied.

Schotse Hooglanders op de Wezepsche Heide

De 25 meter afstand tot de dieren die wij in acht zouden moeten nemen volgens de bordjes, redden wij – maar ook zeker de fotografe – niet. De beesten liggen ontspannen midden op het pad en lijken zich in het geheel niet te storen aan al dat volk dat al zo vroeg in de ochtend op de been is. Met enige omtrekkende bewegingen lopen we langs de dieren, wijken uit voor een groep mountainbikers en vervolgen onze weg richting de A50.

De Wezepsche Heide is een mooi mountainbike-gebied

Aan de overkant van de snelweg komen we al snel in het buitengebied van Hattem terecht. Via een heuvel met de intrigerende naam Vuursteenberg komen we uit bij een herberg met een heus waterrad. De rood-gele luiken geven dat beetje extra jeu aan Herberg Molecaten. Na een cappuccino gaan we richting het stadje.

Herberg Molecaten in de bossen bij Hattem

Het is druk in het bos. We passeren vooral veel groepjes wandelaars van een zekere leeftijd. In afritsbroeken, bergschoenen en fleecevesten stappen ze stevig door. Aanvankelijk schrijven we het toe aan de populariteit van wandelen en natuurlijk het mooie gebied. Maar de groepjes blijven maar komen. Na een korte zoektocht op internet blijkt dat dit deelnemers zijn aan de jaarlijkse Bos- en Heidewandeltocht over o.a. de Wezepsche Heide. Tot aan het startpunt van de wandeltocht in Hattem blijven we ze tegenkomen en blijven wij hen vriendelijk groeten.

We komen Hattem via een omweg binnen. De route leidt ons eerst langs de Joodse begraafplaats die onderdeel uitmaakt van de algemene begraafplaats van Hattem. Via het Daendelspoortje gaan we uiteindelijk het oude centrum in. De Markt baadt in het zonnetje en staat bijna helemaal vol met terrasjes. Vanmiddag zal het hier waarschijnlijk wel vol zitten, als is het maar met de deelnemers aan de wandeltocht.

We maken een zigzagbeweging door het centrum en lopen onverwacht tegen een straatgedicht van Toon Tellegen aan. Die komt bij de verzameling van Elke Maand Een Straatgedicht! Even verderop vinden we de voormalige synagoge van Hattem. Op de gevel staan de namen van de 28 Joden uit Hattem, Epe en Heerde die de synagoge bezochten en de oorlog niet overleefd hebben.

Via de stadspoort verlaten we Hattem en lopen via de Geldersedijk richting de imposante rode spoorbrug. Met uitzicht op de IJssel en Hattem verlaten we via deze brug Gelderland en begroeten Overijssel. Naast ons denderen de treinen voorbij.

Via de rode spoorbrug steken we de IJssel over

Aan de overkant lopen we langs de uiterwaarden van de IJssel naar de Katerveersluizen, een idyllisch stukje Zwolle, waar we onze boterhammen opeten met uitzicht op de Willemsvaart. Via een lange laan met aan weerszijden oude bomen en al een hele hoop paddestoelen lopen we tenslotte richting het station. Een mooie etappe op een zonovergoten nazomerdag.

Benieuwd naar de andere etappes van het Westerborkpad? Hier vind je de verhalen over de etappes tot nu toe.

Westerborkpad etappe 14: ’t Harde – Wezep

On 2 september 201821 april 2021 door Door SuzanneinWandelenEen reactie plaatsen

Route: Westerborkpad
Afstand: 14 km
Start: Station ‘t Harde
Eind: Station Wezep

We zijn terug in ’t Harde. Een maand geleden stonden we hier ook en liepen toen in de brandende zon naar Elburg en weer terug. Vandaag is het veel beter wandelweer, een zonnetje, af en toe een wolk en 22 graden. Het ruikt al wat herfstig. Vanaf nu geen rondwandelingen meer tijdens het Westerborkpad, maar alleen nog maar van A naar B. En die B is vandaag Wezep.

In ’t Harde nemen we eerst een cappuccino op het terras van de La Place aan de A28. Een goed begin van de wandeling. Hierna duiken we via de carpoolplaats het bos in. Bekend terrein voor ons. Hier liepen we tijdens de Groene Wissel ’t Harde ook.

We slaan alleen dit keer niet af vóór het heideveld maar blijven er langs lopen. De heide bloeit mooi paars en de planten lijken de droogte overleefd te hebben. Bedauwde spinnenwebben hebben zich aan de bloemen langs het pad vastgezet. Het doet me denken aan de herfstwandelingen van afgelopen jaren. We gaan weer een fotogeniek jaargetijde tegemoet.

Over bospaadjes vervolgen we de route. Het geluid van de A28, waar we min of meer parallel aan lopen, blijft gedurende deze hele etappe voor een monotoon achtergrondgeluid zorgen. Als we tegen de Bovendwarsweg aan lopen, zien we een huis met een wel heel bijzondere naam: Zeezicht. Hier midden in het bos, zonder enige zee in de nabije omtrek, niet een naam die je zou verwachten.

Eén van de laatste namen die je zou verwachten in een bos

Over asfaltwegen, maar voornamelijk over onverharde bosweggetjes belanden we uiteindelijk op bungalowpark Landal Landgoed ’t Loo. Overal staan huisjes en in de grote zwemvijver zijn kinderen enthousiast bezig op een survivalbaan in het water. Om ons heen horen we niet alleen Duits en Engels maar ook Scandinavische klanken.

We verlaten de drukte en komen weer in het bos terecht. Ditmaal wel heel dicht bij de snelweg. Een snelweg waar ik wel vaker overheen rijd, maar het is me nooit opgevallen dat hier een wandelpad langs loopt.

Over smalle kruipdoor-sluipdoorpaadjes en af en toe een mountainbikepad steken we uiteindelijk de A28 over en komen in Wezep uit. Een ‘milieuzone voor vliegtuigen op kerosine’, aldus een aangeplakt A4-tje. Een plaats om rekening mee te houden.

Wezep, milieuzone voor vliegtuigen op kerosine

Benieuwd naar de andere etappes van het Westerborkpad? Hier vind je de verhalen over de etappes tot nu toe.

Westerborkpad etappe 13: Rondwandeling ’t Harde – Elburg

On 12 augustus 201821 april 2021 door Door SuzanneinWandelen6 reacties

Route: Westerborkpad
Afstand: 20 km
Start: Carpoolplaats ‘t Harde aan de A28
Eind: Carpoolplaats ‘t Harde aan de A28

Afgelopen weken was het zinderend heet. Geen wandelweer vonden we. Vandaag is er 29 graden voorspeld. Nog warm, maar met een windje en de schaduw van de bomen onderweg te doen, hopen we. Vanaf de carpoolplaats ‘t Harde aan de A28 gaan we op pad.

De eerste kilometers zijn goed te doen. We duiken al snel het bos in en de temperatuur is aangenaam. Na een kilometer of 3 zien we de A. Vogel Tuinen liggen. Deze omgeving is bekend terrein. Met de Groene Wissel ‘t Harde liepen we hier al eens eerder. Alleen zagen we toen de tuinen in het vroege voorjaar en waren ze vooral kaal. Nu bloeit alles volop. Wat een verschil.

Het is rustig en we besluiten een slinger door de tuinen te maken om daarna de route weer op te pakken. De planten staan er nog redelijk fris bij. Hier moet haast wel gesproeid worden. De tuinman die we even later tegenkomen, bevestigt dit. Ze sproeien ‘s nachts met grondwater. “Nu het nog mag” voegt hij eraan toe. “Er mogen wel meer buien komen zoals die bui van zaterdag, maar voorlopig zit dat er niet in”. Wij hopen met hem mee, wensen hem nog een prettige werkdag en verlaten de tuinen.

Niet veel later komen we langs kasteel Zwaluwenberg, een statig landhuis. De route loopt hier langs omdat hier in het najaar van 1942 twee Joodse broertjes van 10 en 6 ondergedoken zaten. Ze werden ontdekt tijdens een huiszoeking in datzelfde jaar. Uiteindelijk kwamen ze terecht in Amsterdam in de crèche tegenover de Hollandsche Schouwburg. Het verzet wist de jongens daar weg te krijgen en ze overleefden de oorlog.

Via schaduwrijke plattelandsweggetjes komen we op het Puttenerpad, een schelpenpad door een weiland. We lopen verder langs Kasteel Old Putten en naderen dan Elburg. De vele auto’s op de parkeerplaatsen voor Elburg Vesting doen vermoeden dat het niet rustig is op deze doordeweekse dag. Er blijkt een braderie te zijn en de hoofdstraten staan vol met kraampjes. Er is heel wat publiek op af gekomen.

Elburg met aan de linkerkant van de weg het Agnietenklooster waar nu Museum Elburg in gevestigd is

Het boekje leidt ons met een ingewikkeld patroon door het oude stadje met de kenmerkende Grote of Sint Nicolaaskerk met opvallend klein spitsje. Bij de eerste lus komen we langs de kloostertuin van het voormalige Agnietenklooster (nu Museum Elburg). Het is een oase van rust en we besluiten op een bankje in de schaduw een broodje te eten.

Na de lunch banen we ons een weg door de menigte en lopen over de stadswal naar de Joodse begraafplaats. Van alle Joodse bewoners van Elburg die gedeporteerd zijn in de oorlog is niemand teruggekeerd. De Joodse gemeente Elburg werd in 1947 opgeheven.

In het museum Sjoel Elburg, dat we op aanraden van een paar bloggers die reageerden op mijn vorige post bezoeken, komen we meer te weten over de Joodse inwoners van Elburg en de Joden in Nederland door de eeuwen heen. Een enthousiaste medewerker vertelt ons uitgebreid over het gebouw waar van 1855 tot 1947 de synagoge in gevestigd was. We lopen er een uurtje rond, maar moeten dan weer verder. Er is echter nog zoveel te zien. Als we meer tijd hebben, komen we hier zeker nog eens terug.

We maken onze ronde om Elburg af en gaan dan weer richting ‘t Harde. De zon brandt inmiddels een stuk feller en de schaduwrijke wegen zijn spaars. Over kleine onverharde paadjes en geasfalteerde plattelandswegen lopen we verder. De pet en zonnebrand zijn geen overbodige luxe. Vele weilanden zijn geel, een particuliere tuin nog frisgroen. Of zij alleen ‘s nachts sproeien met grondwater? Ik betwijfel het.

En dan staan we na een bosweggetje weer in de straat waar we de vorige etappe ook liepen. Toen kwamen we uit Nunspeet. Vaag staat ons nog iets bij over blaffende honden bij één van de huizen. Bij een huis met een hek eromheen komt het allemaal weer terug. Drie honden springen uit het niets luid blaffend tegen het hek op. Ik schrik me dood. Even denk ik dat ze eruit kunnen maar het hek blijkt dicht. Ja, dit was precies wat ons vorige keer ook overkwam. Gelukkig hoeven we hier niet nog een keer langs. Volgende keer verlaten we ‘t Harde en lopen we naar Wezep.

Benieuwd naar de andere etappes van het Westerborkpad? Hier vind je de verhalen over de etappes tot nu toe.