Papieren wervelwinden

Boeken intrigeren. In welke vorm dan ook. Bibliotheken, boekhandels, ze hebben een aantrekkingskracht op me die moeilijk te weerstaan is. Later als ik groot ben wil ik ook een bibliotheek, dacht ik als middelbare scholier, als student en nu stiekem ook nog wel. Eén kamer vol met boeken. Tot aan het plafond, het liefst met zo’n trapje. En dan elke dag even door je eigen bibliotheek struinen, de ruggen aanraken, de geur opsnuiven. En natuurlijk lezen, heel veel lezen.

Dat boeken ook hele andere kunstuitingen kunnen dienen, bleek afgelopen weekend in het Noordbrabants Museum in Den Bosch. Regen en wind vormden samen code geel. Caravans werd geadviseerd niet de weg op te gaan, watersporters konden het beste thuis blijven en eigenlijk kon je je als gewone burger ook maar het beste met een boekje op de bank installeren. Wij trokken ons er niets van aan en reden naar het Brabantse om Den Bosch te ontdekken. Een museumbezoek mocht natuurlijk niet ontbreken.

Er was een hele zaal aan haar gewijd, aan Georgia Russell, Schotse en papierkunstenaar. Indrukwekkende kunstwerken stonden in de ruimte, lagen in de vitrines en hingen aan de muren en het plafond. Vele kleuren, meer en mindere mate van reliëf, diverse vormen. Je zag mensen een stapje naar voren doen, daarna een stapje naar achteren en nog een. Op een gegeven moment veranderden de papieren vormen dan in landschappen. Zoeken naar begrijpen veranderde in bewondering voor de details, voor het priegelwerk waar ongetwijfeld vele uren concentratie in zaten.
Verschillende soorten papier waren gebruikt. Stuk voor stuk omgetoverd tot kunstwerken. Wat mij echter het meest fascineerde waren de kunstwerken die ooit een boek waren geweest. Paysages Intérieur was nu getransformeerd tot een papieren wervelwind. Kleine boekjes deden aan kleedjes denken die wij vroeger uit vouwblaadjes knipten. Een groot, dik en ongetwijfeld oud boek was nog alleen herkenbaar als boek aan zijn rug. L’Africaine vermeldde het. De huidige vorm had ook wel wat weg van een Afrikaanse hoofdtooi. Zo’n versiering die je in documentaires over de binnenlanden van Afrika ziet. Op het hoofd van een rondspringend stamhoofd.

“Wat zonde!” schoot het door me heen. Dat boek had ook in mijn toekomstige bibliotheek kunnen staan. En die andere boeken met hun in helder rood geverfde bladzijden. Wat waren het voor boeken, wat voor kennis stond daarin, welke verhalen waarin je als lezer weg had kunnen dromen? Maar tegelijkertijd intrigeerde het. Het boek opnieuw in de belangstelling (want dat was er zeker) op een hele andere manier.

Op internet las ik later dat de kunstenaar hiermee het boek wil bevrijden van zijn verleden. Ze creëert een nieuw beeld met een nieuwe betekenis. Een mooie gedachte. Ik zou er zelf bijna een boek voor opofferen. Bijna. Maar op dit moment bewaar ik ze nog even, voor die bibliotheek, die ongetwijfeld een keer werkelijkheid wordt.

Wil jij ook geïntrigeerd raken door deze gewezen boeken? Bezoek dan de tentoonstelling Kunst met een scalpel in het Noordbrabants Museum. Deze is nog te zien tot 30 augustus 2015.

Dit museumbezoek telt mee voor de uitdaging ‘Elke maand een museum‘.